Jos van de Mortel is een foute vastgoedbaas. Dat mag iedereen zeggen, met toestemming van de rechter. Van de Mortel was een rechtszaak begonnen tegen Ron Meyer, voorzitter van SP. Omdat die foutevastgoedbazen.nl zou zijn gestart, een site die verslag doet van de dubieuze praktijken van Van de Mortel. Dit is een Amsterdamse pandjesbaas die in Heerlen speculeert met panden, ten koste van de gemeente en van de bewoners. Vorige week stelde de rechter Ron Meyer echter in het gelijk, omdat hij als raadslid in Heerlen het recht en de plicht heeft om misstanden in zijn stad aan de kaak te stellen.
Jos van de Mortel is een grote vastgoedbaas, die voor honderden miljoenen aan panden bezit. In steden waar de huizenprijzen de pan uit rijzen, maar ook in gebieden waar de bevolking juist krimpt, zoals in Heerlen, waar hij in de binnenstad zo’n veertig panden en complexen bezit. Die panden koopt de foute vastgoedbaas strategisch op, om ze vervolgens te laten verloederen, in de verwachting dat de gemeente ze daarna voor een hoge prijs zal kopen. Dit is Van de Mortel al vaker gelukt, onder meer in de buurgemeente Kerkrade. Maar Heerlen laat zich niet zomaar door dit soort vastgoedbazen onder druk zetten.
Politici moeten voortdurend verantwoording afleggen over alles wat ze doen. En dat is heel terecht, omdat hun optreden grote invloed kan hebben op het leven van mensen en op de samenleving. Grote ondernemers opereren meestal in de schaduw, maar hún handelen kan eveneens grote schade aanrichten. Dat is ook een reden waarom ik deze serie ben begonnen, om onze Bovenbazen in het daglicht te zetten en de misstanden die zij veroorzaken aan het licht te brengen. Over Ralph Hamers (ING), Paul Polman (Unilever), Ben van Beurden (Shell), Gerrit Zalm (ABN Amro) en ook de consultants van KPMG.
Vergeleken met deze grote bazen is Jos van de Mortel maar een klein baasje, maar zijn geval is wel interessant, omdat zijn optreden laat zien hoe vastgoed en politiek met elkaar verbonden zijn geraakt. Bij de raadsverkiezingen van maart vorig jaar stond de foute vastgoedbaas zelfs op de lijst voor een lokale partij in Heerlen, in de hoop met voorkeurstemmen in de raad te worden gekozen, maar de Amsterdammer kreeg hier maar weinig steun. Meestal zijn deze mensen niet zo dom om zichzélf verkiesbaar te stellen, maar ik vrees dat bij veel méér lokale partijen de invloed van dit soort ‘ondernemers’ groot is.
Wat Jos van de Mortel ook bijzonder maakt is dat hij zich als Amsterdamse vastgoedbaas zo nadrukkelijk mengt in de lokale discussies in Heerlen, waar hij zijn pijlen vooral richt op de SP, die volgens hem ‘een boevenclub’ is. Er is zelfs een facebookpagina van ‘Verontruste Ondernemers’, die vooral in het leven is geroepen om de SP in Heerlen aan te vallen. Ik vind het wel mooi dat de strijd van dit soort vastgoedbazen zo openlijk wordt getoond. Maar het is slecht voor onze democratie dat gekozen politici, als ze deze vastgoedbazen eens weerwoord geven, worden geïntimideerd en voor de rechter worden gesleept.
Maakt u zich geen zorgen, socialisten als Ron Meyer laten zich niet intimideren en deze overwinning maakt de SP in Heerlen alleen maar nóg strijdbaarder. Omdat de mensen in deze oude mijnwerkersstad genoeg hebben van speculanten als Jos van de Mortel. Maar zo groot als de invloed van de grote bazen is op de landelijke politiek, zo groot kan de bemoeienis zijn van dit soort kleine bazen met de lokale politiek. Ik weet niet of elke lokale politicus zo bestand is tegen de persoonlijke intimidatie en het dreigen met rechtszaken. We moeten de lokale democratie beter beschermen tegen dit soort foute vastgoedbazen.
In de serie over De Bovenbazen schreef Ronald van Raak eerder over Ralph Hamers van ING, Paul Polman van Unilever, Ben van Beurden van Shell, Gerrit Zalm bij ABN Amro en over de consultants van KPMG.
