Of hij het tasje van Diana Ross even wilde vasthouden. Hij zat toevallig toch naast de zangeres. Op de tweede rij tijdens de uitreiking van de Grammy Awards in Los Angeles. Marc Janssen geldt als autoriteit en archivaris op het gebied van soul, disco en funk. En hij is mede-eigenaar van Everland, een platenlabel dat obscure albums in deze genres aan de vergetelheid onttrekt. Dat is niet voorbij gegaan ‘in het wereldje’.
In diverse steden vestigden zich gedurende de jaren zeventig in samenwerking met de NAVO Amerikaanse legerbasissen. The Bar-Kays werden overgevlogen voor vertier en vermaak van de militairen. Thuis hoorde hij de discodreunen op platen die zijn broers draaiden. De eerste die hij zelf aanschafte was een lp van Midnight Star. “Vrienden van mij zaten vaak in bandjes. Dat vond ik stoer. Dat waren voorbeelden voor mij.” Leuk toeval. Jaren later liep de Limburger tijdens een feestje in Amerika ineens Reggie Calloway van de discoband tegen het lijf.
Het bezoek krijgt koffie en “speciaal gekocht” gebak. Daar kijken de drie katten van op. Een beetje bozig zelfs, maar dat schijnt aan het ras te liggen, Brits korthaar. Funky, Rhythm en Tommy heten ze. Everland Music houdt geen kantoor in de Randstad maar in het Limburgse Stein, op een steenworp van Sittard. Vlakbij ligt een recreatiepark, zo’n beetje de bekendste attractie van het stadje dat amper 25.000 inwoners telt. Het firmaatje bezit ook een dependance in Oostenrijk.
Marc Janssen bevindt zich echter regelmatig in Amerika waar hij in de loop der jaren een netwerk heeft opgebouwd van muzikanten, producers en medewerkers van platenmaatschappijen. Dan komt hij soms bekende namen tegen tijdens afterparty’s. Staat hij op zijn Facebookpagina toch maar mooi te shinen met Sly Stone, George Clinton, Bill Withers en wijlen Bobby Womack.
Tsja, hoe gaat zoiets? Loopt de Limburger met drankje in de hand met iedereen te babbelen, wordt hij opeens voorgesteld aan Berry Gordy, de gepensioneerde bovenbaas van hitfabriek Motown (Marvin Gaye, Stevie Wonder). Bijna negentig en nog immer in standje verkoop. “Hi, jij schijnt mijn dochter Sherry te kennen. Maar vertel eens, je komt uit Nederland, hoeveel albums heb je uitgebracht. Misschien heb ik iets voor je. Zal ik je voorstellen aan mijn zus? Die heeft net te maken gehad met een stelletje morons uit New York over onze backcatalogue.”
De muziek die verschijnt op Everland gaat ruimschoots voorbij aan de bekende hits van de getapte genres disco, soul en funk. Soms zo obscuur dat informatie erover zelfs op internet ontbreekt. Tijdens een van zijn bezoeken aan de VS werd hij getipt over een enorme collectie die in Atlanta in een loods stond te verpieteren. Dozen vol tax scam records. Volgens Janssen platen die werden uitgebracht “om de belasting te tillen”. In 1976 ontdekten gewiekste managers een maas in de Amerikaanse belastingwet. Je kon een dochteronderneming van een bestaande platenmaatschappij oprichten die echter geen winst mocht maken. Als je kon aantonen dat er niks verkocht werd kreeg je belasting uitgekeerd over je ondernemersverlies. In een mum van tijd ‘verschenen’ op deze manier honderden albums. Op de platen stonden stiekeme opnamesessies, vaak zonder medeweten van de muzikanten. Janssen ontdekte er de nodige curiosa tussen. Volgens hem spelen op een aantal van deze albums bekende muzikanten mee.
Uit de metersbrede wandkast haalt hij nog meer lp’s tevoorschijn met een verhaal. Platen die nooit het licht hebben gezien maar slechts als promotie-exemplaar door het leven gaan. Privé-uitgaven die helemaal niemand heeft gehoord behalve dan de familie van de zanger. Janssen legt er eentje op de draaitafel en schuift met gevoel aan het volumeknopje van het mengpaneeltje. Aan zijn bewegingen te zien heeft hij dit vaker gedaan. Hij verzorgt al enkele jaren de afterparty’s op het North Sea jazzfestival. Het bezoek wordt intussen getrakteerd op vurige funk en dijenkletsende disco. Luidkeels: “Er gaat nu een wereld voor je open hè? Alles wat ik uitbreng, daar heb je nog nooit van gehoord, maar dat vind ikzelf steengoed.” Zelf noemt hij dit dè reden om iets te doen met al die onvindbare albums. “We kopen de rechten in, de publishing rights, remasteren de muziek en registreren het copyright.”
Dus kan de rest van de wereld eindelijk kennis maken met soulzanger Van Jones, met de bendeleden The Ghetto Brothers en hun door Santana geïnspireerde latinrock. Of met souldiva en voormalig nachtclubdanseres Ruby Andrews. Midden in ons gesprek ontvangt Janssen opeens een appje van de zangeres. Ze is net wakker aan de andere kant van de oceaan, Chicago om precies te zijn. Hij belt haar op om te vragen hoe het gaat. Na een amicaal onderonsje overhandigt hij de telefoon aan de verslaggever die een slaperig klinkende Andrews aan de lijn krijgt.
Everland Music is niet alleen ‘the funkiest label in the world’, maar schatbewaarder van archeologische muziekvondsten. Neem de disco van Obatala, strak en inventief gestileerd. Vingers in de lucht wie de afrobeat kent van de Nigeriaan Geraldo Pino. En dan zomaar ineens dat onbekend gebleven album van Don Covay: legendarisch rhythm and blueszanger én idool van The Rolling Stones. Berucht is de jazz die in de jaren zeventig verscheen bij Strata East, muzikaal antwoord op de burgerrechtenbeweging voor Afro Amerikanen. Janssen mag de complete catalogus opnieuw uitgeven. Het gaat om albums van onder meer de muzikale vrijbuiters Pharoah Sanders en Charles Rouse.
Janssen: “We hebben sinds kort een website. Ik merkte dat je zonder niet serieus genomen wordt. Ik praat veel met artiesten en die antwoorden dan weleens van ‘ja ja dat zal wel’. Je moet een vertrouwensband met ze krijgen. Meestal liggen de rechten bij de mensen die daarvoor betaald hebben. En dat zijn vaak niet de muzikanten. Mijn zakenpartner is daarin simpel. Hij kijkt op Discogs wat commercieel interessant is. Mij interesseert dat niet. Ik wil gewoon platen uitgeven die ik góed vind. Als ik dat niet doe gaat voor mij de sjpass eraf.”
