De redactie van Charlie Hebdo staat moederziel alleen

De #JeSuisCharlie verbroedering lijkt op het eerste gezicht hartverwarmend, maar neemt niet weg dat de redactie van Charlie Hebdo (of wat daar van over is) en geestverwanten alleen staan. Moederziel alleen.

Warme lijken

Terwijl bezorgde in plaats van strijdbare burgers elkaar met een waxinelichtje opzoeken voor de welbekende collectieve rouwverwerking, zijn daar ondertussen politiek opportunisme en knikkende knieën in overvloed. Wat te denken van de Haagse burgemeester, Jozias van Aartsen, die vanavond een duit in het #JeSuisCharlie-zakje komt doen tijdens de demonstratie – terwijl dezelfde burgemeester GeenStijl wilde vervolgen voor nota bene het publiceren van een cartoon? Of wat te denken van “kritische” media zoals de Guardian, die wel een minuut stilte in acht nam op de redactie maar tegelijkertijd alle cartoons van Hebdo censureerde? Of het grootste persbureau AP dat de Hebdo-cartoons heeft geblurred, en opiniemakers die (toen de lijken nog warm waren) het niet konden laten om een “ja maar, ze gingen bij Charlie Hebdo ook wel heel ver”-tje te doen? Laat dit zien dat wij met zijn alleen verenigd zijn, niet zullen buigen voor terreur en onze vrijheden tot de laatste snik zullen verdedigen? Niet echt, he?

Capitulatie

Het is een capitulatie voor geweld. Het is victim blame in zijn zuiverste vorm. De cartoons blurren suggereert dat er iets mis mee is, en Charlie Hebdo dus niet vrij van blaam is. Zeggen dat Charlie Hebdo “ook wel heel ver ging” is als een verkrachte vrouw zeggen dat ze ook wel een “heel kort rokje” aanhad.

Stel je eens voor: je bent slachtoffer geworden van geweld, en je krijgt te horen dat je het op de een of andere manier wel een beetje over jezelf hebt afgeroepen. Je krijgt te horen dat, als je geweld wilt voorkomen, jij degene bent die zich moet aanpassen. Dus geen kort rokje meer dragen, geen gekke cartoons meer tekenen, geen rare politieke meningen er op na houden en netjes binnen de lijntjes blijven. Binnen de lijntjes die opgesteld zijn door een gewelddadige minderheid. Hoe eenzaam zal de redactie van Charlie Hebdo zich vandaag wel niet moeten voelen?

Handje helpen

Door te reageren op geweld door jezelf te censureren, worden terroristen in de kaart gespeeld. Want dat is het einddoel van terreur: mensen verlammen van angst om zodoende op fascistische wijze de zin door te drammen. Terrorisme is tenslotte een two way street : of aanslag succesvol is of niet, hangt net zo goed van ons af. En oh oh oh, wat helpen wij ze allemaal stuk voor stuk een aardig handje mee.

Want naast (zelf)censuur is er nog een tweede mogelijkheid om ervoor te zorgen dat de terreuraanslag succesvol is, namelijk door ons over te geven aan “hullie-zullie”-tegenstellingen in de maatschappij. Ja het gaat over jullie, totaalidioten aan zowel linker als rechterzijde van het politieke spectrum die een aanslag niet schuwen als vehikel voor de eigen waanideeën. Het was in alle opzichten een field day voor extremistische denkbeelden: of het nou gaat om GroenLinks-gekken die menen dat de aanslag in scene is gezet door Front National, of om de rabiate moslimhaat van PVV-gekkies met een Hollands vlaggetjes-ava. Terroristen gebruiken een leninistische strategie waarin de tegenstellingen tussen Westerse en Islamitische waarden zo hoog mogelijk worden opgespeeld, tot het punt waarop je alleen nog maar voor of tegen kunt zijn.

Blijkens de rijke geschiedenis aan conflicten: als het er op aankomt kiezen veel mensen voor “de eigen stam”. Radicaal islamitische bewegingen gokken hier op en proberen de spanningen zo hoog mogelijk op te laten lopen – anders is de aanwas simpelweg niet groot genoeg om die gewenste apocalyptische strijd aan te gaan. Ondertussen wordt de paranoia gevoed aan beiden kanten door een stille meerderheid binnen de islamitische gemeenschap, en zolang deze zich blijft hullen in stilzwijgen is het moeilijk is te ontkennen dat “Europe has a Muslim problem because radical Muslims have a problem with [Europe]” – zoals te lezen in The National Interest. Dit lijkt, blijkens het uitmuntende en oprechte mediaoptreden van Aboutaleb in Nieuwsuur, alsook de door Marokkaanse jongeren georganiseerde demonstratie in Amsterdam, gelukkig doorbroken te worden.

Geboorterecht

Vrijheid is ons geboorterecht en de grootste vijanden van vrijheid zijn extremistische, totalitaire, gesloten denksystemen. Deze kunnen alleen vruchtbare grond vinden wanneer wij onze rug toekeren naar onze vrijheden en de verdedigers hiervan in de ijzige kou te laten staan uit politiek, cultureel of fysiek lijfbehoud. Of dit nou is door een straatje-schoonvegende-burgemeester (Hoi van Aartsen, flapdrol!) , door censuur (Hoi AP: stelletje laffe faalhazen) door te sussen (“ze gingen wel ver he?”), door zich te hullen in zwijgen (“geen ISIS-fanboys hier in de Schilderswijk hoor!”) is van het zelfde laken een pak.

Wij keren deze vrijheden ook de rug toe wanneer wij stilzwijgend blijven toekijken bij extremisme in eigen kring: of dit nou is wanneer een extremist met een kalasjnikov je geloof kaapt of wanneer rabiaat rechts het een goed idee lijkt om moskeeën te molotov’en. Een open debat in een open samenleving kan alleen met een open vizier, en daar hoort zelfreflectie, zelfspot en bovenal lef bij. Want zelfcensuur en lafheid is precies wat terroristen nodig hebben om deze effectief in te zetten als sloopkogel van onze vrijheid.