Premier Rutte is vandaag in Washington. Het is zijn tweede bezoek aan de Amerikaanse president Trump. Op het programma staan gesprekken over vriendschap, handel en defensie. Daarnaast overhandigt Rutte de eerste Amerikaanse vlag die in 1944 op D-day de stranden van Normandië bereikte. En als Trump goed geïnformeerd is zal hij zeggen: “Mark, I think we have something in common to upset a nation…”
De storm van woede en verontwaardiging die Trump de afgelopen dagen – laten we eerlijk zijn – over zichzelf heeft afgeroepen, doet in de verte denken aan de ophef na een optreden van Rutte in het tv-programma Zomergasten drie jaar eerder. Geconfronteerd met Turken die in Rotterdam het werk van journalisten onmogelijk maakten reageerde Rutte met een welgemeend ‘pleur op naar je eigen land.’
Trump twitterde afgelopen weekend iets soortgelijks, maar zonder krachttermen aanzienlijk netter. Rutte moest zich in parlement en pers uitputtend verantwoorden voor zijn uitspraak en ook Trump geeft al dagen tekst en uitleg over zijn tweets.
Op Twitter deed hij vier Congresleden de suggestie de VS (tijdelijk) te verlaten en aan de slag te gaan in de landen ‘waar ze vandaan kwamen’.
Hij zal er vandaag niet bij zijn, maar ook de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb kan meepraten over dit onderwerp. Hij deed vier jaar geleden in Nieuwsuur een zelfde oproep, maar dan veel feller en aan extremistische moslims in Nederland gericht: ‘Als je het hier niet ziet zitten, dan rot je maar op.’
Er is verschil tussen de drie uitspraken, maar eerst de overeenkomsten. Ik zie er twee.
Ten eerste zijn er de felle reacties. Zo openlijk anderen te verstaan geven ‘jij hoort hier niet, je kunt maar beter gaan’ roept onmiddellijk verzet op. Het doet afbreuk aan de grootste deugd van een samenleving: tolerantie. Een aanzienlijk deel van de samenleving buigt nog liever voor intolerantie, dan zelf in te leveren op de eigen verdraagzaamheid.
De tweede overeenkomst is dat alle drie de uitspraken voortkomen uit een diepe frustratie. Achter het ‘pleur op’ van Rutte zit de deceptie van een mislukte integratie. Nederlands-Turkse mannen die hier geboren zijn en geen enkele binding blijken te hebben met Nederland.
Toch al een heel leven hier, maar als het erop aankomt niets hebben met hun Nederlanderschap en alle liberale verworvenheden van dit land. De loyaliteit bij twee op de drie Turkse Nederlanders ligt niet bij Nederland, maar bij Erdogan. Dat is een bittere pil.
De frustratie bij Aboutaleb is zo goed als dezelfde als bij Rutte. Migranten die wél gebruik maken van de vrijheid en de rijkdom in de Nederlandse samenleving, maar tegelijkertijd als extremist die samenleving te vuur en te zwaard wensen te bestrijden. Pervers en volgens Aboutaleb een reden om ‘op te rotten’.
En ook bij Trump zit de frustratie hoog. De oorsprong daarvan ligt bij zijn (tot nog toe) niet gelukte aanpak van de illegale immigratie. Door het verliezen van de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden lukt het Trump niet geld los te krijgen voor zijn grootste verkiezingsbelofte: de muur met Mexico.
Maandenlang werd zijn alarm over een crisis aan de grens door de Democraten en hun vrienden in de media afgedaan als een nepcrisis. Toen politici zelf een kijkje gingen nemen aan de grens en in de opvangcentra, bleek er wel degelijk een crisis aan de hand. Er is sprake van georganiseerde drugs- en mensensmokkel, geweld en overvolle opvangcentra.
Trump wil de toestroom van illegale immigranten blokkeren met een muur, maar krijgt de middelen niet. Uiteindelijk is er vorige week toch een klein bedrag door het Congres toegezegd. Maar niet voor een muur. Het geld wordt deels gebruikt ter verbetering van de omstandigheden in de opvangcentra.
De vier Democratische afgevaardigden, voor wie de tweets van Trump bestemd waren, staan ronduit vijandig tegenover de president. Zij willen een open grens met Mexico en de immigratie- en douanepolitie opheffen. De vier stemden tegen het geldbedrag, omdat ze ‘Trump het geld niet toevertrouwen’.
Trump concludeert: jullie werken mij alleen maar tegen en stemmen tegen het budget ter verbetering van de opvang. De opvang waar jullie nota bene schande van spreken en mij de schuld van geven.
De frustratie is begrijpelijk, maar waar de uitspraken van Rutte en Aboutaleb wel degelijk hout snijden, raken de tweets van Trump kant noch wal. Vooral zijn verwijzing naar ‘het land waar ze vandaan komen’ is een onmogelijke. Drie van de vier volksvertegenwoordigers zijn geboren en getogen Amerikanen, dus waar heeft hij het over?
Het ziet er naar uit dat Trump zich heeft laten leiden door hun etnische afkomst en levert daarmee gratis munitie aan iedereen die hem toch al een vuile racist vond. De dames zelf denken overigens ook de hele dag in termen van ras en huiskleur, maar dat levert vooral gejuich en applaus op.
Het lijkt erop dat iedereen zich inmiddels moedig heeft uitgesproken over Trump. Op premier Rutte na. Dus kijk ik uit naar de persconferentie, waar Rutte gevraagd zal worden of hij de tweets met Trump besproken heeft. En of hij – na zijn eigen uitspraken in Zomergasten – met dit bezoek aan het Witte Huis nu definitief aan de verkeerde kant van de geschiedenis is aanbeland.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl
