Deze week kwamen de Provinciale Staten van Flevoland terug van reces. Er was een prangende kwestie waarover moest worden gedebatteerd: het lot van een groep paarden die in een afgesloten weide in de Oostvaardersplassen worden gehouden, in afwachting van hun transport naar Wit-Rusland. Tijdens de hitte konden de dieren geen beschutting zoeken. Er zijn de afgelopen periode meerdere dieren overleden. In Flevoland vond Forum voor Democratie (FvD) dit reden voor een spoeddebat, gesteund door PVV en Partij voor de Dieren (PvdD). Het leverde veel media-aandacht op.
Fractievoorzitter Gert-Jan Ransijn van FvD trapt af. Het is een erg belangrijk thema, denkt Ransijn, want er leven veel mensen met de paarden mee en dus moet de volksvertegenwoordiging er aandacht aan besteden. Hij is door ‘deskundigen’ benaderd die zich het lot van de paarden aantrekken. Ze maakten zich zorgen en dus wilde hij zelf polshoogte nemen. Hij liet zich rondtouren op een bolderkar. Een D66-Statenlid haakt meteen in op dit verhaal met de vraag wat dit voor experts zijn en wat de waarde van deze tour is. Ransijn geeft er geen antwoord op.
Dit beginnetje van een vier uur durend debat is illustratief voor de hele avond. De dieren vallen onder Staatsbosbeheer en de controle daarop vindt plaats door de NVWA. De provincie fungeert als opdrachtgever van Staatsbosbeheer. De NVWA valt onder de minister. Ransijn zegt dat je heel goed kunt zien dat de paarden niet beschikken over beschutting tegen de zon. Daar heb je volgens hem geen speciale expertise voor nodig. Volgens de gedeputeerde is Staatsbosbeheer juist van mening dat alles helemaal in orde is. Daarmee is voor hem de kous af.
Ransijn ziet echter ‘een acute noodsituatie’. Hij wordt gecorrigeerd door D66 die meldt dat de NVWA – de controlerende instantie dus – het daar niet mee eens is. Vertrouwt FvD het oordeel van de NVWA niet en gaat de partij liever af op het eigen oordeel vanaf de bolderkar? Ransijn begint te misten: het is niet voldoende dat de gedeputeerde denkt dat de situatie wel in orde is. Het CDA wil weten of Ransijn denkt dat Staatsbosbeheer slecht voor de dieren zorgt. Ransijn gaat er niet op in en herhaalt dat er geen beschutting is. Het nut van die beschutting wordt door experts echter betwijfeld.
Zo wekt FvD continu de indruk dat de betrokken overheidsinstanties niet te vertrouwen zijn. Waar die verdenking op gebaseerd is, wordt niet duidelijk. De PvdD doet daar nog een forse schep bovenop: volgens PvdD-Statenlid Vestering houden overheden elkaar de hand boven het hoofd. Ze herhaalt die complottheorie meerdere keren, zegt dat er veel kritiek is op de NVWA maar maakt niets concreet. FvD versterkt Vesterings suggestie dan weer door voor een onafhankelijk onderzoek te pleiten, terwijl er al doorlopend onderzoek wordt gedaan. Waarom er extra onderzoek nodig is, vertelt FvD niet. Het voorstel wordt weggestemd.
Al met al zien we in Flevoland een interessant onderscheid ontstaan tussen de traditionele partijen uit de coalitie zoals CDA, D66, PvdA, VVD en ChristenUnie en oppositiepartijen als FvD. Traditionele partijen vertrouwen op de betrokken overheden. Partijen als FvD missen dat vertrouwen omdat de uitkomst hen niet bevalt: er staan paarden in de volle zon. FvD en PvdD suggereren dat de betreffende overheden hun werk niet goed doen want er zijn paarden overleden. De reden daarvan is niet bekend, maar voor hen lijkt vast te staan dat dit door het gebrek aan beschutting komt.
Aan het einde van het debat is er niets veranderd: de gedeputeerde vindt dat de provincie niet aan zet is, want Staatsbosbeheer is ermee bezig en die organisatie wordt al gecontroleerd door de NVWA. Beide organisaties hebben ruim voldoende kennis. Het enige wat deze avond oplevert is dat FvD en PvdD twijfel hebben kunnen zaaien over deze overheidsinstanties. Beide partijen maken niet duidelijk waarom hun eigen oordeel beter is dan dat van de experts: Ransijn wil niet zeggen welke experts hij geraadpleegd heeft. Wel is duidelijk dat hij een keer op een kar langs de paarden reed. In de wereld van FvD volstaat dat.
Zo zien we een wezenlijk kenmerk van de partij opdoemen: FvD is wars van experts en van overheden die over kennis beschikken die breed bestuurlijk of wetenschappelijk wordt erkend. FvD vertrouwt liever op haar eigen observaties en slaat die hoger aan dan welke kennis dan ook. Alles wat riekt naar de gevestigde orde wordt zonder duidelijke argumentatie terzijde geschoven om er een alternatieve waarheid voor in de plaats te kunnen zetten. Het geloof in die alternatieve werkelijkheid is zo sterk, dat verdere uitleg volgens FvD onnodig is.
