Er waart een spook door de Atlantische cultuur: Greta Thunberg. Heiligen-larf of demonisch wezen, zij genereert en propageert aan de lopende band tegenstellingen. Ongehinderd door doorwrochte kennis spuit zij gif en gal. Tot overmaat van ramp wordt zij niet alleen niet in toom gehouden, men laat haar publiekelijk uitrazen en omarmt haar klimaat-hysterie.
Als een ontketende cyborg ringeloort zij wereldleiders als waren het schooljongens – en die laten het nederig toe. Een van de weinigen die haar durven te begrenzen, die het contract met de ratio in deze kwestie niet heeft opgezegd, is Poetin. Terecht wees de Russische president haar op de complexiteit der dingen. Maar dat was aan dovemansoren gericht.
De Atlantische beschaving als geheel lijkt het weer eens op een morituri-loopje te zetten. Voor de derde maal binnen een eeuw laat zij zich gijzelen door een diep cultureel en politiek irrationalisme. Van feiten worden meningen gemaakt en omgekeerd. Daar de kennis van het verleden vooral een functie van het heden is, beseffen de klimaatjongeren en klimaatouderen niet dat ze veel weg hebben van verongelukte middeleeuwse heiligen en pelgrims. In een waar deugdelirium laten zij zich maar wat graag de maat nemen door allerlei ‘groene’ wereldverbeteraars, lieden van wie het revolutionaire nihilisme uit toxische bronnen opborrelt.
De verandering van het klimaat is mensgemaakt. Basta! Wat geologen daarover te zeggen hebben doet er niet toe. Andersluidende wetenschappelijke rapporten worden genegeerd of gediaboliseerd. Voor de klimaatkerk is iedere relativering uit den boze. De kokende haat van deze klimaatjongeren en -ouderen is moeilijk te peilen. Al doet een blik in de ogen van menige Groene Khmer het ergste vrezen.
Is dit hypermoralisme de vrucht van zelfstandig denken? Welnee, ze hebben de mening die men hen heeft gegeven en geloven waar ze op hopen: een wereld waarin bloemen en bijen van elkaar dromen, waarin de leeuw naast het lam ligt. De zoveelste christelijke fantasmagorie, die ditmaal met een groot groen camouflagenet de werkelijkheid aan het zicht moet onttrekken.
Onder dat camouflagenet ligt een geheim.
Thunberg is zowel een politiek narcoticum als een verdienmodel. Een politiek narcoticum omdat het schip van staat intussen water maakt, maar niemand echt naar het lek wenst te zoeken. Niet alleen in Nederland, binnen heel ‘Europa’ heeft de sociaaleconomische en politieke misère binnen de tanende natiestaten bedenkelijke vormen aangenomen. Het is daarom niet weinig opportuun om fluitend in het donker achter groene goochelaars en rattenvangers aan te lopen. Liever een ‘klimaatdebat’ (dat geen vrije uitwisseling van gedachten toestaat) dan bijvoorbeeld een substantieel debat over een totaal mislukte Europese migratiepolitiek. Dat laatste geeft gegarandeerd geen goed gevoel en kan even gegarandeerd als een career-limiting move worden beschouwd. Maar is wel nodig.
Thunberg is echter niet alleen politiek functioneel. In haar kielzog laat zich ook de geplande Europese ‘klimaattransitie’ veel beter uitvoeren dan wanneer uitsluitend EU-rekenmeesters de burger de noodzaak opdissen om diep, heel diep in hun buidels te tasten. Voor EU-klerken verpersoonlijkt Thunberg niet alleen goedheid, zij is de goedheid. Met haar wordt het net iets eenvoudiger om cultuur- en natuurlandschappen door windmolenparken te vernietigen. Of de burger te kalmeren wanneer hij merkt dat miljardensubsidies voor biomassa weggegooid geld zijn.
Greta Thunberg is gemuteerd tot een culturele sloophamer die vooral de westerse wereld in het vizier heeft. Of gaat ze nog aan de pubers in Afrika uitleggen dat ze niet zo mogen leven als de pubers in Zweden? Wie haar kinderlijke opvattingen niet deelt (‘How dare you?’) wordt aan een schervengericht onderworpen – door grote delen van het politieke, mediale en culturele establishment.
De tijd dat het recht op hoor en wederhoor een zedelijke betekenis had lijkt echt achter ons te liggen. Het radicaliseringsproces van Thunberg en haar groene achterban is waarschijnlijk nog niet afgesloten. Veel wezenlijke problemen worden in de tussentijd niet aangepakt, laat staan opgelost.
De Russische historicus Vasily Osipovich Klyuchevsky (1841-1911) betoogde eens dat de geschiedenis degenen bestraft die niets hebben geleerd. Niet lang daarna verdween zijn land in een lange, duistere nacht. Helaas leven de meeste mensen in een permanent heden, een weidegeluk dat niet mag worden verstoord. Maar wil men niet ondergaan in de verwarring van het moment dan verdient het aanbeveling om met grote regelmaat achterom te kijken. Europa heeft zijn politieke en culturele geestesziektes eerder overwonnen. Alleen de prijs wordt steeds hoger naarmate men ze later herkent.