Altijd ben ik er stellig van overtuigd geweest dat ieder mens het recht heeft te beslissen over zijn eigen leven en dood. Toen ik ontdekte dat Sanne dood wilde, schrok ik natuurlijk behoorlijk, maar het had geen invloed op mijn overtuiging dat zij de enige was die die keuze mocht maken, wat de uitkomst ook zou zijn. In de maanden die daarop volgden was ik vooral een luisterend oor voor haar als ze me nodig had en dat hielp al heel veel, verzekerde ze me elke keer. Toch kwam er na een paar maanden een vraag die ik niet verwacht had.
Het was op het eerste gezicht een vrij eenvoudige vraag, of ik haar wilde helpen informatie te verzamelen over euthanasie, maar gevoelsmatig lag het echter een stuk ingewikkelder. Want we wisten allebei wat het betekende. Na de serieuze overweging die ze zelf de afgelopen maanden al gemaakt had, vroeg ze mij nu haar te helpen de volgende stap in het proces te nemen: het verzamelen van informatie op basis waarvan ze de definitieve beslissing over deze kwestie zou nemen. Een beslissing over het beëindigen van haar leven. Het duurde even voordat ik mezelf kon herpakken, maar uiteindelijk zei ik dat ik de informatie zou gaan opzoeken. Ze bleef daarna niet lang, en toen ze vertrok zei ik dat ik haar over een paar dagen zou mailen.
Confrontatie
De dagen daarna worstelde ik enerzijds met het feit dat ik geloofde in zelfbeschikking voor ieder mens en anderzijds met het feit dat ik Sanne, een vriendin, nu waarschijnlijk hielp de eerste stappen naar het einde van haar leven te zetten. Ik besteedde die dagen uiteindelijk precies aan datgene dat ik haar beloofd had: informatie zoeken over euthanasie. Mijn kennis over dit onderwerp groeide dan ook snel, maar ik zocht de informatie in de eerste plaats voor mezelf. Het was een confrontatie met mijn eigen normen en waarden zoals ik die nog niet eerder had meegemaakt.
Drie dagen nadat ze me gevraagd had de informatie voor haar te zoeken, had ik alle informatie die ik kon vinden gebundeld in drie bestanden: een bestand waarin ik alle wetten over euthanasie had verzameld en samengevat, een bestand waarin ik informatie over het euthanasieproces had gezet – van het eerste gesprek met de huisarts tot en met het moment dat de arts de dodelijke cocktail in haar arm zou spuiten – en een bestand met artikelen over euthanasie bij psychische aandoeningen.
‘Je vraag’
Ik kon de beslissing ook niet langer uitstellen. Ik klikte op ‘Opstellen’, en vulde haar e-mailadres in. Vervolgens vulde ik het onderwerp in: ‘Je vraag’. De cursor knipperde vervolgens in het lege veld waar ik mijn beslissing zou neerpennen. En die vraag kon ik pas beantwoorden toen ik de vraag opnieuw formuleerde. Het ging hier namelijk helemaal niet over of ik Sanne wilde helpen te beslissen of ze wilde sterven, maar over of ik haar gunde de beslissing zelf te maken over of ze al dan niet verder wilde leven. Het antwoord daarop was zonder enige twijfel ja, en ik zou achter haar staan ongeacht welke beslissing ze zou maken.
Ik heb haar de informatie gestuurd. En daar heb ik nooit spijt van gehad.
Deze column is een reactie op dit artikel over euthanasie.