Sultan, die 19-jarige jongen uit Maastricht, die zich Abu Abdullah al-Hollandi noemde, blies zichzelf eind november op in Bagdad en nam daarbij meer dan twintig onschuldige mensen mee in de dood. Sultan was geen stoere strijder, Sultan was een sukkel die flink de weg kwijt was. Terroristen heb je in vele soorten en maten. Van handige ideologen, die de strijd in het Midden-Oosten willen verplaatsen naar Europa, tot geharde criminelen, voor wie het jihadisme een voortzetting is van een leven vol geweld. Maar er zijn onder jihadisten ook veel dolende dwazen, die worden geïsoleerd, geïndoctrineerd en ingezet als kanonnenvoer. Nederlandse jihadisten die zijn gederadicaliseerd, verzekerden mij dat we jongens als Sultan moeten behandelen zoals ze zijn, als gekken.
http://youtu.be/mczpdBld2EA
Woensdagnacht debatteerde de Tweede Kamer over de aanslagen in Parijs. Die discussie verliep hopeloos voorspelbaar. Het enige opvallende tijdens het debat was dat naast Rutte, Opstelten en Asscher ook minister Plasterk aanwezig was, maar als enige niets mocht zeggen. Zijlstra kwam in de media met stoere voorstellen over mitrailleurs voor agenten, massale opslag van reisgegevens en invoering van het oorlogsrecht, zaken waar tijdens het debat helemaal niets van over bleef. Pechtold had de hele dag de media warm lopen maken voor een ‘frontale aanval’ op minister Opstelten, die uiteindelijk niet meer bleek te zijn dan een opzichtig dansje voor de bühne. Wilders benoemde één miljoen moslims in Nederland allemaal tot potentiële terroristen.
Subsidies voor huiswerk-ondersteuning in radicale moskeeën, waar tegelijkertijd jongeren onder leiding van een salafistische prediker hun taakstraf uitdienen. Na de bloedige aanslagen in Parijs wordt de vraag gesteld waarom zo weinig moslimleiders in Europa van zich laten horen. Waarom er zo weinig gematigde geestelijken zijn die aangeven waarom dit soort geweld niet past in een moderne islam. In het rapport Transformatie van het jihadisme in Nederland (2014) stelt de AIVD dat radicale salafisten steeds meer invloed krijgen binnen moskeeën en moslims die een ander geluid willen laten horen hier steeds vaker de mond wordt gesnoerd. Het is pijnlijk te moeten constateren dat vooral de PvdA door haar etnische subsidiebeleid jarenlang de invloed van salafisten heeft bevorderd, ten koste van gematigde moslims.
Gesjeesde jongeren als Sultan komen terecht in salafistische netwerken, rondom moskeeën en ronselaars, predikers en criminelen. En blazen zichzelf op, in Syrië of Irak, of in de toekomst wellicht in Nederland. Vaak tot afschuw en verdriet van hun familie, soms aangemoedigd en geprezen door hun vader, zoals in het geval van Sultan. Salafistische ideologen kunnen we aanpakken, door ze uit te zetten. Criminele salafististen kunnen we oppakken en vervolgen. Maar wat moeten we met sukkels als Sultan? Oud-jihadisten verzekeren mij dat deze jongeren snel radicaliseren, maar ook weer gemakkelijk zouden kunnen deradicaliseren. In ieder geval moeten we ze uit de samenleving halen, om aanslagen te voorkomen. En misschien kan allebei wel. Mensen met een ernstige psychische stoornis kunnen, als ze een gevaar vormen voor zichzelf en voor de samenleving, in bewaring worden gesteld en gedwongen worden behandeld. Misschien kunnen we ook polderjihadisten bij terugkeer in bewaring stellen en verplicht onderwerpen aan een deradicalisering. Bij geharde strijders zullen we niets bereiken, die moeten zo snel mogelijk de gevangenis in. Maar voor dolende dwazen is er misschien nog een weg terug.
