In het overzicht van vandaag zien we geen verschuivingen t.o.v. de vorige week. Uit het overzicht van het hele jaar zien we de grootste schommelingen bij FVD, VVD en PVV.
De grootste verschuivingen sinds het begin van het jaar zien we bij GroenLinks (-5), PvdA (+4), SP(-3) en 50PLUS (+3).
Vanuit onze peiling zijn Omtzigt en Leijten als politicus/politici van het jaar 2019 aangewezen.
Maar uit de gedetailleerde uitslag blijkt, evenals de andere onderwerpen die vandaag zijn gemeten (pdf), de grote verschillen in beoordeling tussen kiezers van de afzonderlijke partijen.
Daarbij valt niet alleen op hoe sterk de kiezers van PVV en FVD verschillen in hun oordeel van die van GroenLinks en D66, maar ook wat de verschillen zijn bij de kiezers van de partijen, die de regering vormen.
Zo zien we dat de helft van de kiezers positief denkt over de uitspraak van de Hoge Raad inzake het Urgenda-arrest en de helft negatief. Niet alleen kiezers van FVD, PVV en 50PLUS oordelen in (grote) meerderheid negatief, maar ook die van VVD en CDA. Bij de andere partijen zien we een (grote) meerderheid die positief reageert.
Bij het onderwerp Brexit/Nexit zien we dat 39 procent positief denkt over het feit dat de Brexit nu definitief lijkt. 42 procent wil een referendum over een Nexit (was in september nog 31 procent). Het percentage dat voor Nexit is, blijkt nu al twee jaar 30 procent te zijn. Vooral kiezers van FVD en PVV zijn hier voor.
Ten slotte zijn er vragen gesteld naar aanleiding van de acties van de boeren. 54 procent geeft aan sympathie voor de boeren te hebben, maar 55 procent geeft wel aan dat men het nu wel weet en vindt dat er geen nieuwe acties meer moeten komen. Bij dit onderwerp zien we dat de CDA-kiezers qua antwoordpatroon meer op die van FVD en PVV lijken. De tegenstelling met D66-kiezers is heel erg groot. Van de CDA-kiezers heeft 76 procent sympathie voor de acties van de boeren en bij de D66-kiezers is dat 4 procent.
Het zou me niet verbazen als dit soort grote tegenstellingen in opvattingen tussen kiezers van de partijen die de regering vormen, t.a.v. belangrijke maatschappelijke onderwerpen van dit moment, de politieke en electorale ontwikkelingen in Nederland in 2020 sterk zullen beïnvloeden.
