Dinsdagavond kwam Nieuwsuur met een verontrustende reportage. Het ging over het opkoopprogramma van de ECB. Aan het woord kwamen minister Dijsselbloem, en oud-Centrale Bank directeuren Wellink en Trichet.
Dijsselbloem zei dat de politiek zich niet moet bemoeien met beslissingen van de ECB. Wellink zei dat het opkoopprogramma van staatsschulden niet verstandig is, maar dat de besluitvorming binnen de ECB zich heeft verschoven van bij unanimiteit naar meerderheid van stemmen. Wellink zei over het opkoopprogramma dat het volgens het verdrag mocht en dat men dan bij het sluiten maar beter had moeten opletten. Trichet, gevraagd of we het geld van Griekenland terugkrijgen, draaide eromheen, beklemtoonde vooral dat we vrienden zijn in de Eurozone.
Het was allemaal van een ergerlijke schimmigheid.
Laten we voorop stellen dat de EU-verdragen gemaakt zijn door mensen die enorm in de EU geloven en die de EU willen uitbreiden, dus uitgaan van de heilzame werking van de EU. Die de EU dus meer bevoegdheden willen geven om die heilzame werking te bereiken. De nationale parlementen overzien de consequenties van de ontwerpverdragen niet helemaal, maar je werd gestigmatiseerd als je kritisch was over de EU, je zou kortzichtig zijn, je zou nationalist zijn, iets wat in sommige kringen gelijk staat aan nazi. En dat wilde je niet, dus stemde je als Kamerlid voor.
Maar de harde werkelijkheid heeft ons ingehaald. We zijn als landen geen vrienden van elkaar, de meeste landen dienen hun eigenbelang. Alleen Duitsland durft dat niet wegens schuldgevoel over zijn oorlogsverleden. Het gevolg is dat andere landen als bloedzuigers aan het infuus van Duitsland hangen. En omdat Nederland ook een efficiënte economie heeft, kunnen wij met Duitsland bloeden. In dat opzicht zijn wij de dupe van het Duitse schuldgevoel.
En om de een of andere reden (roze wereldbeeld) heeft men in het euroverdrag of ECB verdrag vastgesteld dat ieder land bij de ECB een gelijke stem heeft. Bijvoorbeeld Malta 1 en Duitsland 1. Trouwens Griekenland ook 1. Je voelt al nattigheid. De meerderheid van de landen hebben belang bij een lage rente, sommige landen hebben zelfs een levensbelang. Die zullen dus alles doen om de rente laag te houden. Die paar landen die een wat hogere rente nodig hebben, bijvoorbeeld Nederland wegens hoge spaartegoeden in pensioenpotten, worden overstemd door de ‘armoedzaaiers’. Het is heel raar dat de betalende landen overstemd kunnen worden door de landen die het voordeel krijgen.
Hier zien we weer het effect van het EU-idealisme: we moeten solidair zijn. Maar als het moeilijk wordt dwíngen we anderen solidair te zijn. Want hoe solidair is het dat Frankrijk en Italië zo weinig hervormen?
Maar goed, we zitten als relatief rijk land klem. De verdragen zijn niet te wijzigen omdat de arme landen geen belang hebben bij wijziging. We moeten lijdzaam toezien hoe we geplukt worden. En om dat te beperken zou de politiek zich ertegen moeten bemoeien, en dat wil Dijsselbloem dan weer niet.
Ik heb een beetje verstand van de EU, maar eigenlijk begrijp ik dit niet meer. Waarom ik het niet begrijp komt door de rookwolken van politici die politici opwerpen als ze om de hete brij heendansen. Je kunt op je klompen aanvoelen dat dingen vooral worden gezegd om ons rustig te houden, maar zoals vaker in de EU word je alleen maar verder de fuik in geduwd, tot vreugde van de EU-bureaucraten. Maar is het niet gewoon ondemocratisch als wij worden gebonden aan bepalingen die in feite niet meer te veranderen zijn? Bepalingen die in ons nadeel werken?
Het is jammer dat je de Kamer hierover niet hoort. Maar ja, EU-kritisch blijft nog altijd ‘dubieus’.
Willem Ruitenberg werkte voor het ministerie van justitie in Brussel.
