Nog niet zo lang geleden stond 50Plus bekend als een club van ruziënde ouderen, maar dat is voorbij: het was nog nooit zo rustig in de eigen gelederen. Deze winter heeft de partij zelfs energie om de achterban op te zoeken. Deze woensdagavond is theater Walhalla op Katendrecht de plaats van samenkomst. Dit is een plek die eigenlijk voor iedereen superslecht bereikbaar is, of je nou uit Rotterdam komt of niet. En dus valt de opkomst tegen, zo constateert ook politiek leider Henk Krol. Andere avonden is het een stuk drukker. Er zijn vandaag zo’n vijftig mensen.
Wat is 50Plus eigenlijk voor partij? Deze avond is bedoeld om de band met de achterban aan te halen. Krol wil graag weten wat er onder ouderen leeft maar hij vraagt vooral naar de bekende weg. Op de vraag wat de belangrijkste onderwerpen zijn, luiden de antwoorden: pensioenen, ouderenzorg en ouderenhuisvesting. Ook vindt de zaal dat de AOW-leeftijd 65 moet zijn, dat de rekenrente te laag is, dat de pensioenen geïndexeerd moeten worden en dat het eigen risico niet mag stijgen. Moest Krol hiervoor naar Katendrecht afreizen, vraag je je af.
50Plus zit vol mensen die van andere partijen komen: Krol komt van de VVD en Tweede Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo van de PvdA. Anderen komen van het CDA en in de zaal zit zelfs een oud-PVV’er. Nu zij zich allemaal hebben verenigd rond het thema ‘ouderen’, zijn ze allemaal sociaal-economisch links. Van Otterloo praat over de eigen bijdrage, de zorg, de woningmarkt en het eigen risico. Hij maakt zich druk over de groeiende groep werkende armen. Sociale stijging was vroeger nog mogelijk, zegt hij, maar die tijd lijkt voorbij.
Krol blijkt al de hele dag in Rotterdam te vertoeven en heeft met raadslid Ellen Verkoelen een wandeling gemaakt. Krol constateert dat er goedkope huizen worden afgebroken en dat er dure voor in de plaats komen. Hij sprak een oudere dame en hij begrijpt niet waarom haar huis moet verdwijnen. Verkoelen vindt het nieuwe Feyenoord-stadion én de renovatie van museum Boijmans van Beuningen veel te duur. Er is immers nog veel armoede in de stad en dus moeten die honderden miljoenen daarheen.
Ook fractievoorzitter Willem Bakx uit de Provinciale Staten van Zuid-Holland ademt deze linkse inborst. Hij wil dat de provincie zich meer gaat bezighouden met de problemen in het sociale domein, al is dat formeel de taak van de provincie helemaal niet. Dat ‘kerntaken’-argument vindt hij onzin, want de gemeenten kunnen volgens hem de problemen simpelweg niet aan.
Voor iedereen die twijfelt of 50Plus alleen aan ouderen denkt is er goed nieuws: de thema’s van 50Plus zijn relevant voor iedereen, zo benadrukt Krol. Zo is het belangrijk dat er voor ouderen gebouwd wordt, want als zij doorstromen komen er huizen vrij voor jongeren. Zo profiteert iedereen. Dat geldt ook voor de initiatiefwet die 50Plus heeft ingediend om leeftijdsdiscriminatie strafbaar te stellen. Die is ook nuttig voor jongeren van 23 die niet meer in de supermarkt aan de slag kunnen, vindt Krol. Er zijn geen jongeren in de zaal om te toetsen of deze redeneerlijn hen overtuigt.
Tot zover lijkt 50Plus een variant op traditionele linkse partijen als PvdA en GroenLinks. Toch is er een groot verschil: wat vindt de partij van de culturele thema’s die de laatste jaren enorm aan belang hebben gewonnen? Een tipje van de sluier is het klimaatstandpunt. 50Plus wil wél klimaatbeleid en ontkent klimaatverandering niet, maar wil ook dat het klimaatbeleid betaalbaar én effectief is, horen we Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo zeggen. 50Plus heeft daar dus kennelijk zo zijn twijfels over. Over de EU klinkt hij ook al niet erg enthousiast.
Zo drijft 50Plus alsnog weg van links. Bij migratie is dat nog duidelijker. Krol wil de mening van de zaal weten over illegalen en migranten. Werkelijk alle mogelijke meningen komen naar boven, maar de rechtse overheersen. Remigratie van afgewezen vluchtelingen is het devies en alleen ‘echte vluchtelingen’ zijn welkom. Dat is dus kennelijk een kleinere groep dan nu. Krol concludeert dat we ‘volwassener’ over migratie moeten gaan praten. Een man in het publiek zegt dat ‘zoals het nu is, je racistisch wordt, want het systeem wordt afgebroken en er komen mensen bij die niets doen’. Hij wordt niet uitgejouwd maar applaus blijft ook uit.
Er moet een genuanceerd standpunt over migratie komen, horen we, maar het is vrij duidelijk dat dat standpunt restrictief moet zijn. Een man wil migranten uit veilige landen alle voorzieningen ontzeggen. Een ander denkt dat we veel kunnen leren van Amerika, waar de procedure korter is. Krol bekritiseert de miljoenen kostende illegalenopvang in Amsterdam en de 50Plus-moderator benadrukt dat we nog veel onbenut arbeidspotentieel hebben in Nederland. We hebben de plicht daar eerst gebruik van te maken. De koers is dus wel duidelijk.
De afgelopen jaren is veel gespeculeerd over de vraag of een sociaal-economisch linkse partij met rechtse meningen over migratie een succes zou kunnen zijn. Velen denken van wel. De SP zou die partij kunnen zijn, maar maakt dit niet waar. 50Plus past beter in dit profiel. Ook Krol lijkt te denken dat zijn partij een winnend programma heeft: er zouden minstens tien zetels moeten komen bij de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar. De enige vraag blijft of ook een jong publiek van deze koers te overtuigen is. 50Plus praat nog steeds vooral over pensioenen.
