Nederland stevent af op een begrotingstekort van 92 miljard. Niet door corona zelf maar door Nederlands overheidsbeleid. Volgens economen geen probleem, mits we volgend jaar weer aan de slag kunnen. Maar mogen we dan aan de slag? Blijft het wel bij deze schuld in een 1,5 meter economie? Of wordt er straks rigoureus bezuinigd, zodat mensen met blijvend baanverlies gezondheidsschade door uitgestelde zorg of langdurig psychisch lijden tengevolge van het gekozen beleid dubbel zo hard worden geraakt?
Rechtvaardigt deze historische schuld het om het Groninger gasveld leeg te trekken? Een legitieme vraag waarvoor eerst nog heel wat moeten gebeuren voordat dit bijdraagt aan de oplossing. Een wereldwijde transitie van steen- en bruinkool naar olie en gas zou een omvangrijke mondiale CO2-reductie opleveren. Dit zou de wereld na het mondiaal coronabeleid van economische paralyse de rust geven om de economie, met zo min mogelijk milieuschade, te herstarten terwijl tegen relatief lage kosten mondiale verduurzaming én armoedebestrijding plaatsvindt. Het schept de ruimte om pragmatisch innovatief duurzamere multidisciplinaire oplossingen te onderzoeken en implementeren. Een veel realistischere weg in tijden waarin de wereldschuld explodeert dan de onvrijwillig ondoordachte klimaat- en stikstofmaatregelen.
Zou het Groninger gasveld kunnen bijdragen aan de opbloei van de economie? Zolang de olieprijs en daaraan gekoppelde gasprijs historisch laag is niet. Een stijging is alleen te realiseren door de wereldeconomie weer aan te zwengelen. Beleidskeuzes die een versnelde transitie naar olie en gas voorstaan kunnen de vraag extra stimuleren waardoor olie- en gasprijzen versneld stijgen.
Daarnaast dient aan randvoorwaarden te worden voldaan om Nederlandse gasvelden (opnieuw) te exploiteren. Feitelijk is Nederland één grote (potentiële) mijnbouwput als je ook schaliegas meerekent. Wie dus denkt dat soortgelijk Gronings leed hem nooit zal overkomen komt bedrogen uit. Als Nederlandse woningeigenaar ben je namelijk niet zoals in de Verenigde Staten ook meteen eigenaar van de diepe ondergrond onder je perceel. De Nederlandse overheid kan daardoor zonder jou besluiten dat mijnbouwactiviteiten plaatsvinden onder je eigendom. De kans dat mijnbouwschade die aan je eigendom wordt toegebracht, evenals gezondheidsschade door chemische vervuiling van drinkwater tengevolge van cracking bij schaliegaswinning, niet gecompenseerd wordt is zeer reëel. Vele Groningers worden immers tot op de dag van vandaag nog steeds niet schadeloos gesteld!
De Groningers die wél snel ruimhartig worden gecompenseerd hebben in meerderheid (bijna) geen aardbevingsschade. Nieuwbouwzettingsscheuren, dus geen aardbevingsschade, gebruikt de overheid gewillig voor positieve beeldvorming. Daarnaast worden projectmatig grotere schades rond het epicentrum opgepakt, maar dat is slechts een fractie van de daadwerkelijke hoeveelheid huizen die beschadigd zijn. Voor het geld dat tegen de versterking van zo’n huis wordt aangesmeten kan je drie nieuwe woningen bouwen. Waar de bewijslast in en rond het directe epicentrum niet langer bij woningeigenaren ligt, is dat nog wel zo aan de rand van aardbevingsgebied en begint daar de poppenkast nog grimmiger, met een door de wol geverfde overheid, van voren af aan.
Het laatste decennium scheuren hele dorpen op de rand steeds sneller, ook de goed onderhouden woningen, en is er geen enkele (overheids)instantie die hieraan haar handen verbrandt. Bewoners worden gedwongen collectief op te trekken om gehoord te worden om vervolgens alsnog ceremonieel afgescheept te worden onder het mom dat niks voor hen gedaan kan worden. Ook de getroffen randgemeenten zelf worden sinds jaar en dag door de landelijke politiek genegeerd en draaien op voor de schade aan gemeentelijke infrastructuur, waardoor langdurig onveilige verkeerssituaties ontstaan.
De moegestreden burgers, die niet meer in staat zijn hulp te vragen, zoekt de overheid zelf ook niet op, die laten ze langzaam wegkwijnen. Voor deze randbewoners is de Waarderegeling van de NAM er niet en de waardedalingsregeling vanuit overheidswege van 2,4 procent is ruim onvoldoende als je huis inclusief gezondheid total loss is. Het landelijk herstel- dan wel foltermodel beperkt zich tot structureel ceremonieel leedvermaak van Rutte en andere landelijk en provinciaal bestuurders. Het gecreëerde leed-verdienmodel waaraan bedrijven veel geld verdienen wordt gesteund, zolang de garantie overeind blijft dat schade zo min mogelijk wordt gecompenseerd. Dan blijft het Groningse economisch beleid op álle overheidsniveaus waarbij mensen in afhankelijkheid worden gehouden onder het mom dat ‘mensen niets willen’ en kwalitatief onderwijs, zorg, werk en openbaar vervoer wordt onthouden nog buiten beschouwing.
Wat maakt het zo moeilijk om mensenrechten, die aantoonbaar structureel grootschalig worden geschonden, juridisch te beschermen? Naast de huidige generatie groeien nu ook kinderen op in de wetenschap dat de overheid er niet voor hen is.
Uit kleine Nederlandse gasvelden wordt heden mogelijk meer gas gewonnen. Minstens één op zeven huizen, maar gezien de verouderde Nederlandse woningvoorraad mogelijk meer, loopt risico door mijnbouw te worden beschadigd. Dus voordat massaal alle grondstoffen uit de Nederlandse bodem gewonnen worden zal eerst een soort Marshallplan over het land moeten worden uitgerold, waarbij alle kwetsbare huizen worden vervangen door aardbevingsbestendige nieuwbouw. Dit levert massale werkgelegenheid op, verkleint daarmee het begrotingstekort, versterkt structureel de economie en stimuleert innovatieve oplossingen die kunnen leiden tot een mondiale economische koppositie. Daarbij blijft schaliegaswinning een ‘no go’ zolang de drinkwaterkwaliteit niet gegarandeerd is omdat de grondwatervoorziening niet eens is afgestemd op natuurlijke dynamische veranderingen waardoor droogte zoveel mogelijk voorkomen wordt. Als onverantwoordelijke overheid kan je je dan maar beter beperken tot meer geld verdienen als distributeur van buitenlands gas door grotere gashoeveelheden over de gasrotonde te laten vloeien.
Tevens is het niet langer houdbaar woningen als investeringen te beschouwen. Gedateerde rijtjeswoningen zijn enkel een miljoen waard vanwege een structureel (stedelijk) woningtekort, versterkt door eenzijdige stimulering van de stedelijke economie en steeds hogere eisen in (bouw)wetgeving. Feitelijk zijn woningen gebruiksvoorwerpen die op termijn vervangen dienen te worden. Dat kan alleen als huizen na de bouw in waarde dalen. Daardoor kunnen woningen cyclisch duurzaam vervangen worden volgens de stand der techniek waarbij de staatskas en belastingbetaler meeprofiteert en een huis bezitten weer betaalbaar wordt.
Als Nederland een duurzame toekomst voorstaat dient ze haar verantwoordelijkheden altijd te dragen en échte duurzame keuzes te maken.
