Waar hebben we deze week nou eigenlijk naar zitten kijken? Bij een debat over de stikstofaanpak begon FvD-leider Thierry Baudet met de woorden dat minister van landbouw Carola Schouten een ‘sluipmoordenaar’ is. Een hoop consternatie. Kamervoorzitter Arib in alle staten, Kamerleden die wilden dat Baudet zijn woorden terugnam. Ze wilden de vergadering schorsen. Anderen vonden dat je het kleine kind niet zoveel aandacht moet geven. FvD maakte er zelf een trotse video van want wat was er nou eigenlijk mis?
Goede vraag. Het is verleidelijk te beginnen over het woord ‘sluipmoordenaar’. De verontwaardiging lijkt wat gespeeld, want dit woord is in de Tweede Kamer al vaker gebruikt, ook door Baudet zelf. Is het probleem dan wat Baudet inhoudelijk over stikstof zegt? Het is makkelijk kritiek te hebben op het door Baudet opgeworpen verband tussen stikstof en de hoeveelheid mensen in Nederland. Migratie kun je er wel bij elk onderwerp aan de haren bijslepen, maar aangezien meer mensen al snel tot meer stikstofuitstoot leiden kun je dit punt natuurlijk wel gewoon maken. Dat is het probleem niet.
Deze debatbijdrage ging over wat FvD geworden is, zo aan het eind van het eerste politieke jaar waarin de partij kon zeggen ‘de grootste van Nederland’ te zijn. FvD is immers de grootste ledenpartij en kreeg de laatste verkiezingen ook de meeste stemmen. Dat we geen inzicht hebben in de meest actuele ledenaantallen maakt niet uit: op de peildatum was FvD de grootste. Ook was FvD de laatste verkiezingen de grootste, al waren die ruim een jaar geleden en is FvD in de peilingen inmiddels alweer de zesde of zevende partij. De debatbijdrage over Schouten maakt duidelijk wat Baudet van die grootste partij gemaakt heeft.
Vrijdagmiddag was het weer tijd voor het FvD-journaal. Daar was Jan Cees Vogelaar om de uitspraken van Baudet te ondersteunen. Er is echt sprake van een sluipmoord, was de boodschap. Vogelaar is van het Mesdagfonds en ‘een vriend van de partij’, liet Baudet weten. Vogelaar toonde wat tabellen. Bij FvD zijn ze vergeten dat juist het Mesdagfonds niet echt bekend staat om het maken van foutloze berekeningen. Maakt niet uit: Baudet constateerde tevreden dat de boeren zich helemaal niet aan zijn opmerkingen hebben gestoord. Vogelaar knikte. Het leek wel alsof hij op de FvD-kandidatenlijst wil.
De vraag zou moeten zijn wat FvD precies wil bereiken en hoe groot de kans is dat er iets van gerealiseerd wordt. Het echte nieuws van deze week is daarom niet Baudet’s debatbijdrage, maar de kandidatuur van Hugo de Jonge als CDA-lijsttrekker. Hij wil niet op landelijk niveau met Baudet samenwerken. Probleempje voor FvD: het is erg onwaarschijnlijk dat er zonder het CDA een rechtse coalitie te maken valt die een meerderheid heeft. Zo was FvD vorig jaar nog de partij die politieke verandering kon brengen, maar is nu veroordeeld tot een soort PVV-achtige positie aan de zijlijn. Altijd schreeuwen, nul invloed.
De gemiddelde politieke strateeg zou adviseren dat FvD terug moet naar het midden om te laten zien dat de partij bereid is tot serieuze compromissen. Dan bereik je iets en willen mensen met je samenwerken. FvD kan zich laten zien als een partij met andere oplossingen, maar waar wel een goed gesprek mee te voeren valt. Een partij die rechts is, maar afstand houdt van extremistische types. Een partij die zich in het centrum van de macht wil begeven om echt iets voor bijvoorbeeld boeren te doen, in plaats van alleen maar iets te roepen wat aandacht trekt. Een partij die een serieuze bijdrage levert, niet eentje die op ministers scheldt.
Horen we daar iemand de naam van Henk Otten roepen?
In zijn eigen FvD-journaal constateert Baudet op zelfvoldane toon dat boeren zich niet aan zijn bijdrage hebben gestoord. Misschien klopt dat: de kans is best groot dat boeren het fantastisch vinden wat hij roept. Zeker in de kroeg. Bij verkiezingen zal voor boeren echter de vraag zijn welke partij iets voor ze bereikt, niet wie iets roept. Kiezers willen dan een partij die aan tafel zit om politieke compromissen in hun richting bij te buigen. Dat zal FvD vrijwel zeker niet zijn.
Dat zien we in Brabant, waar FvD wel aan tafel zit maar gewoon meewerkt aan strenger stikstofbeleid. Hoe dat in het brein van Baudet samengaat met de sluipmoord op de agrarische sector is niet helemaal duidelijk, maar ik wil wel een gokje wagen: hij denkt dat boeren niet goed bij hun hoofd zijn.
