Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) vinden mensen wat dichtbij gebeurt belangrijk. En laat het daar nu net helemaal misgaan. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) stelt dat gemeenten jaarlijks twee tot drie miljard euro tekort komen. En daar komen de gevolgen van de coronacrisis nog bij. Deze tekorten gaan een enorme impact hebben op de directe leefomgeving van mensen en lokale lasten zullen stijgen. Tel daarbij op dat het SCP onlangs ook heeft afgerekend met de hooggespannen verwachtingen van de decentralisaties van zorg- en ondersteuningstaken van het Rijk naar gemeenten en je weet dat niets doen geen optie is.
Landelijke partijen drongen ons vijf jaar geleden allerlei prachtige gedachten op. De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Jeugdwet en de Participatiewet werd een taak van gemeenten. Meer maatwerk, zelfredzaamheid, hulp uit het eigen netwerk en dat allemaal met minder geld, was de gedachte. Volgens die zorgwetten moeten gemeenten kwetsbare mensen hulp bieden. Het gaat om een brede groep, met veel verschillende problemen: kinderen, ouderen en mensen met een beperking en afstand tot de arbeidsmarkt. Het idee was om hulpbehoevende burgers sneller en beter te helpen, maar dat is niet gelukt, concludeert het SCP nu. In de jeugdzorg zijn de wachtlijsten nog steeds te lang, ook bij de Jeugdbescherming. En daar zitten nou precies de kwetsbaarste kinderen. Ook zijn er zorgen over ouderen met een zorgvraag die steeds langer thuis moeten blijven wonen. De groep ouderen die tussen thuis en het verpleeghuis in zit, wordt niet goed geholpen. Het zijn maar een paar van vele knelpunten van de mislukte decentralisatie, waardoor de meest kwetsbare mensen aan het kortste eind trekken. De decentralisatie ging gepaard met de verwachting dat gemeenten het met minder geld af konden, maar zij komen nu al jaren structureel geld tekort. Het SCP verwacht dat dat de komende jaren het aantal kwetsbare mensen eerder zal toe- dan zal afnemen, mede als gevolg van de coronacrisis.
Een ander gevolg van de enorme tekorten is het achteruit hollende voorzieningenniveau. Veel gemeenten staan er financieel zo slecht voor dat er bezuinigingen op sociale voorzieningen hebben plaatsgevonden of nog plaats zullen vinden. Om extra inkomsten te genereren worden in veel gemeenten de lokale lasten, zoals bijvoorbeeld de ozb, verhoogd. Steeds meer gemeenten komen veel hoger in de boom zitten met de hoogte van de belastingtarieven, die u als burger mag ophoesten. Maar ook daar komt het plafond wat dat betreft een keer in zicht. Daarna zullen gemeenten nog harder moeten snijden in sociale voorzieningen. Denk daarbij aan het snoeien in budgetten voor sportvoorzieningen, buurthuizen en bibliotheken. Of aan het schrappen van buslijnen en het sluiten van politiebureaus. Denk daarbij ook aan de tekorten in de cruciale beroepen, zoals agenten, leraren en zorgpersoneel.
Bij gemeenteraadsverkiezingen stemt 33 procent van de kiezer op een lokale partij en dat is niet voor niets. Zij weten precies wat nodig is, staan dichtbij burgers en bedrijven Ombudspolitiek. En laat er met Code Oranje nu een beweging zijn ontstaan die al die lokale partijen met elkaar weet te verbinden. Zo kan er in de Tweede Kamer een nieuwe beweging komen die uitgaat van het lokale belang. Die met de vuist op tafel kan slaan om de snel oplopende tekorten, die de directe leefomgeving van u allen aantast, eindelijk te ledigen. Die de regio belangrijk maakt en financieel veel beter zal uitrusten. Die kiest voor Nederland Lokaal. Een prima Unique Selling Point al zeg ik het zelf.
