Je kunt de dingen voortaan anders doen, of hetzelfde laten. Je kunt een ander beleid kiezen, of het bestaande beleid verdedigen. Maar Diederik Samsom wil allebei. Tegelijk. Hij wil kiezers winnen met linkse beloften, om de groeiende tegenstellingen te verkleinen (in de Volkskrant van zaterdag noemde hij die verschillen ‘onwrikbaar’). Maar na de verkiezingen wil de PvdA gewoon doorregeren met de VVD. Ik geef het Samsom te doen: mensen overtuigen dat het helemaal anders moet, door voort te gaan met het huidige beleid. Dan zit je wel in een flinke spagaat.
In de krant, op tv, overal zegt Samsom zich zorgen te maken over de toenemende tweedeling. Tussen mensen met een groot en een klein inkomen en mensen met een hoge en een lage opleiding. Die zorgen deel ik van harte. In ons land groeien meer dan 400.000 kinderen op in armoede, maar zijn er ook meer miljonairs dan ooit. De rijkste tien procent bezit twee-derde van al het vermogen (CBS). Tussen 2013-2015 zal de koopkracht van de armste 35 procent gelijk blijven of dalen, de tien procent rijksten gaat vooruit (Macro-economische Verkenningen).
Mensen met een klein vermogen (spaarders) betalen nu relatief meer vermogensbelasting dan mensen met een groot vermogen (beleggers). De Tweede Kamer stemde dinsdag over een SP-voorstel om hoge vermogens wat meer te belasten, zoals Samsom zondag zelf voorstelde in het tv-programma Buitenhof. De PvdA stemde echter tegen. Natuurlijk, als je in een coalitie zit, kun je niet voortdurend meestemmen met de oppositie. Maar vertel dan wel het eerlijke verhaal. Doe dan geen beloften in de media waarvan je weet dat je die niet zult waarmaken.
Het is bepaald niet de eerste keer dat de PvdA vóór de verkiezingen kiest voor een linkse campagne, om vervolgens een heel ander beleid te gaan voeren. Dat was ook al het geval onder Wim Kok en Wouter Bos. Maar deze keer is de strategie wel bijzonder ongeloofwaardig, omdat PvdA en VVD het huidige regeringsbeleid tot inzet hebben gemaakt van de verkiezingen. Verdedig gewoon het beleid dat je zelf hebt opgesteld. Samsom heeft zichzelf in een spagaat gebracht. En iedereen weet: in een spagaat is het moeilijk bewegen.
