Op de bruiloft van Paul en Linda McCartney waren de andere Beatles niet eens uitgenodigd. McCartney had er even “niet aan gedacht”. De onderlinge irritaties bleken in 1969 zo hoog opgelopen dat hij een sneer richting John Lennon niet kon laten als soloartiest. McCartney was diens betweterige gepredik zoals hij het noemde meer dan zat. Dus opent zijn album RAM met de woorden “Piss off” en daarna “Too many people preaching practices”. Maar de lp is niet per se een afrekening met zijn Beatlesverleden. Op veel andere nummers bezingt hij de geneugten van het leven op een boerderij in Schotland waar hij en Linda destijds woonden. Meestal blijft McCartney dichtbij huis. Dear Boy, over geluk met zijn echtgenote, of de plezierritjes met haar in The Backseat Of My Car.
McCartneys handelsmerk bij The Beatles komen we in 1971 wanneer RAM verschijnt ruimschoots tegen: een vanzelfsprekend gevoel voor innemende melodieën, alles laten klinken alsof het geen moeite kost, het uitdelen van cadeautjes alsof één liedje uit twee liedjes bestaat. En tel daarbij op zijn bewondering voor The Beach Boys. Beide bands komen elkaar voortdurend tegen op deze plaat. Bijvoorbeeld door gebruik van meerstemmige zang door Linda, zoals in Smile Away.
RAM werd door Beatlesfans meteen omarmd. In diverse landen stond de plaat op nummer 1 en bracht liefst vijf maanden door in de Amerikaanse album top tien. Desondanks was de ontvangst in de pers allesbehalve positief. Misschien omdat de recensenten iets anders hadden verwacht of omdat ze McCartney de schuld gaven voor het abrupte uiteengaan van The Beatles. In Rolling Stone serveerde Jon Landau (nadien manager van Bruce Springsteen) de lp af als “monumentaal irrelevant”. Achteraf gezien bevindt RAM zich in opvallend gezelschap. Het Amerikaanse blad heeft er namelijk een handje van om vaker bijzondere albums af te kraken.
Dit:
Jimi Hendrix Experienced – Are You Experienced
Led Zeppelin – Led Zeppelin
Rolling Stones – Exile On Main St.
Lou Reed – Berlin
Bob Dylan – Blood On The Tracks
Om er maar een paar te noemen. En telkens gaat Rolling Stone in de jaren erna door het stof. In 2020 staat de plaat van McCartney bij de beste vijfhonderd aller tijden. Terecht natuurlijk. RAM is misschien wel het indrukwekkendste werk dat de ex-Beatle maakte, inclusief zijn oeuvre met Wings. Een miniatuurmeesterwerkje met zoals gezegd louter inventieve, speelse songs, in de van hem bekende al eerder genoemde muziekbuiginkjes en lichte melancholie (het fraaie Ram On).
Vijftig jaar later is er dus deze jubileumuitgave. Voorzien van een ‘herstelde’ weergave via de half-speed methode. Dit zijn platen die met de helft van de normale bandsnelheid naar het vinyl toe worden gesneden, in feite een opknapbeurt van de oorspronkelijk opnamen. Of de muziek daardoor beter klinkt dan de originele lp daarover zijn de meningen verdeeld. Bij het afstoffen van oude analoge opname wil de oorspronkelijke, karaktervolle authenticiteit nog weleens verloren gaan. Ervoor in de plaats krijg je een geluid dat technisch zuiverder klinkt, waarbij zang en instrumenten meer in balans met elkaar lijken. Doorgaans is het ook een kwestie van smaak, nog afgezien van de kwaliteit van de afspeelapparatuur. RAM werd aangepakt door Miles Showell, een ervaren studiotechnicus met tientallen half-speed heruitgaven op zijn naam. Een eerste vergelijking leert dat er niet eens zo gek veel verschil is tussen de klank van mijn oude (Duitse) persing uit 1971 en deze nieuwe. Toch is er wel wat te zeggen voor de jubileumversie, die wat pittiger uit de luidsprekers komt en meer lo-fi klinkt dan de oude lp. Het lijkt wel of je luistert naar moderne indie-pop. Uiteraard zit ook de reissue in de bekende klaphoes. Beslist een aanrader. Maar wel een dure. Bijna veertig euro is een flink bedrag voor een plaat die je nog voor een tientje of zo in tweedehands bakken tegenkomt.
Paul & Linda McCartney – RAM 50th Anniversary Half-Speed Master Edition (Universal Music 1971/2021)
