Een onderzoek van tijdschrift Quest in samenwerking met sociaal psycholoog Jan-Willem van Prooijen van de Vrije Universiteit Amsterdam wijst uit dat ons land een groot aantal aluhoedjes herbergt.
Ruim 40% van de 3800 ondervraagden is ervan overtuigd dat de overheid alles wat ze op internet doen in de gaten houdt. Ook denkt 19,5 procent van de testdeelnemers dat het Witte Huis achter de aanslagen van 11 september 2001 zat. Volgens Van Prooijen zijn er veel meer mensen die in samenzweringstheorieën geloven dan vooraf werd gedacht.
Big Pharma doet het ook goed onder de complotdenkers. Liefst 38,2 procent weet zeker dat de farmaceutische industrie bewust medicijnen die ernstig ziekten kunnen genezen niet op de markt brengt, om meer pillen te kunnen verkopen.
Van Prooijen zegt dat complotdenken komt door een behoefte om sociale gebeurtenissen te begrijpen en te verklaren. “Een behoefte die vooral aangewakkerd wordt in bedreigende, onzekere situaties, zoals na een terroristische aanslag of een natuurramp. Een complottheorie begint meestal met een simpele aanname: de officiële verklaring klopt niet, de overheid zal er op de een of andere manier vast achter zitten. De behoefte aan het aanwijzen van een zondebok zit nu eenmaal ingebakken in de mens.”