Ik ben altijd al een beetje huiverig geweest als het om muziekfilms gaat, maar aan deze kon ik echt niet ontsnappen. Van die films waarvan je na tien minuten al kan voorspellen waar het verhaal naar toe gaat. Een talentvolle muzikant op zoek naar succes, of die ene groep die er toch bovenuit weet te springen. Van die verhalen waar hard werken een ondergeschoven iets is, en het rock & roll leven vooral verteld wordt.
Daarom ging ik met enige gereserveerdheid naar Whiplash, een film die volgens velen mij op het lijf geschreven zou moeten zijn. En ze zitten er niet ver vanaf, ondanks dat ik zelf nooit gedrild ben zoals het hoofdpersonage komt het vele repeteren en de stress die daarbij kan komen kijken mij erg bekend voor. Bovendien is het niet vreemd om te zien dat iemand gaat zweven van een bepaalde muzikale status, iets dat ook vaker voorkomt in de muziekscene.
Hoewel de film op sommige punten iets te ver doorslaat, is de boodschap wel krachtig en duidelijk. Het sterke van Whiplash is dat de film zich richt op de muziek en zijn ontwikkeling als muzikant en mens. En als Miles Teller daadwerkelijk zelf zijn partijen ingespeeld heeft, neem ik mijn hoed voor hem af. Behalve een goede acteur, is hij dan als drummer ook niet verkeerd.
Toch lijkt een muziekfilm vaker een misser dan een hit te zijn. Zo zijn er genoeg voorbeelden om een hele column te vullen (Glitter, iemand?) om nog maar niet over films te spreken die op musicals gebaseerd zijn. Maar toch bewijst Hollywood zo nu en dan dat het wel kan. Soms door een geniale soundtrack, en soms doordat de film simpelweg de juiste snaar raakt. Zo is Boyz N The Hood een duidelijk voorbeeld van het eerste. Een jaar voordat de L.A Riots uitbraken, voorspelden Ice Cube en Cuba Gooding Junior onder begeleiding van een ijzersterke soundtrack bijna wat er een jaar later zou gebeuren. Civiele onrust onder de zwarte populatie van L.A.
Zet dit tegenover een kaskraker als The Blues Brothers waardoor het verschil tussen deze films enorm lijkt. Ze hebben echter een overeenkomst: het respect voor muziek waarop Amerika gebouwd is of naar luisterde is duidelijk aanwezig. In het geval van Boyz N The Hood was dat de stem van de jeugd die vertaald werd door de rappers van die tijd, terwijl de Bluesbroers vooral leunden op de erfenis van zwarte muziek. Hoewel de performance van de jongens soms clownesk overkomt, zegt de support van artiesten als Ray Charles, James Brown en Aretha Franklin veel over hoe serieus deze film genomen werd. Waar de boodschap leidend was in Boys N The Hood, stond The Blues Brothers meer in het teken van entertainment, gedragen door muziek om deze twee films te versterken.
De film over het leven van Ray Charles en Walk The Line over Johnny Cash bewijzen dat zogenaamde bio pics ook succesvol kunnen zijn. Niet alleen uit financieel oogpunt, maar vooral als het gaat om het verhaal achter de artiest. Naast de nodige portie heldenverering is vooral de donkere kant van beide mannen prachtig naar voren gebracht.
Een succesvolle muziekfilm hóeft geen gigantische Hollywood productie te zijn. Awsome, I Fuckin’ Shot That is hier het beste voorbeeld van. Het concept is vrij simpel, maar daardoor briljant. Geef vijftig super fans van The Beastie Boys allemaal een camera tijdens een live show, en kijk waar ze mee terug komen. Een uniek inkijkje in het leven van een super fan is het resultaat inclusief super fan problemen. Wat doe je bijvoorbeeld als je tijdens het concert van de Beasties naar het toilet moet? Deze en meer van dit soort vragen worden haarfijn de wereld uit geholpen in dit meesterwerkje.
Toch hoef ik niet lang na te denken over mijn favoriete muziekfilm. Hoewel ik meer naar documentaires neig, staat This Is Spinal Tap stipt op nummer één. De satire is vlijmscherp, het acteerwerk is meesterlijk en het zo vaak geroemde Rock & Roll leven wordt feilloos te kakken gezet. Jazz krijgt nog een sneer mee en Eddie van Halen levert de perfecte aanbeveling. Zo bekende hij ooit tegen Rolling Stone dat: “Everything in that film has happened to me.”
Ook is er een film waar ik een beetje angst voor heb, ik moet Get On Up over het leven van James Brown nog altijd bekijken. Voor een superfan als ik zijn biopics niet altijd even geweldig, zoals de films over Notorious Big wel bewezen heeft. Op een dag schraap ik echter genoeg moed bij elkaar om de film te checken. Waarna ik natuurlijk braaf verslag van mijn bevindingen zal doen.
