Een lekker wegkijkende tv-comedy maken is niet makkelijk. Script, acteurs en hun onderlinge chemie moeten liefst op natuurlijke wijze ‘in elkaar vallen’. Idealiter hoeven wij, de kijkers, vervolgens alleen nog maar te schuddebuiken van het lachen, zonder ons af te vragen waar we nu precies om lachen of hoe die lach ons wordt afgedwongen. Dat in de eerste aflevering van de VPRO-comedy De Verschrikkelijke Jaren Tachtig helemaal niets in elkaar valt, scènes tot op ongekende hoogte niet-grappig zijn en vooral de mannelijke hoofdpersoon Bert, leider van de woongroep (gespeeld door Jacob Derwig), zulke karikaturale proporties aanneemt dat je je vinger door zijn bordkartonnen karakter denkt te kunnen steken, is dus geen schande. Niet iedereen heet nu eenmaal Ricky Gervais en heeft de beschikking over Britse acteurs van wereldklasse.
Het wordt pas gênant als geen enkele tv-recensent of journalist durft op te schrijven dat De Verschrikkelijke Jaren Tachtig een totale miskleun is. En niemand in de grachtengordel het lef blijkt te hebben scenarioschrijver Kim van Kooten (dochter van de illustere vader Kees) aan het verstand te peuteren dat die woongroep, waarbinnen de serie zich afspeelt, bestaat uit een meelijwekkende verzameling ontzettend afgekloven clichés. En het waarschijnlijk een mix van pure loyaliteit en blinde liefde is dat haar echtgenoot Jacob Derwig het op zich heeft genomen een totale malloot te spelen, die zijn woongroepvrouwen afbekt op een manier die eerder schaamte dan lachlust opwekt en zelfs Vladimir Poetin rode oortjes zou bezorgen. En daarbij: je ziet de kindacteurs hun onnatuurlijke oneliners nog net niet van tekstborden aflezen, maar veel scheelt het niet.
Omdat de tenenkrommende krakkemikkigheid van De Verschrikkelijke Jaren Tachtig potentieel schade toebrengt aan het ‘icoon’ Kim van Kooten en er binnen de VPRO allicht een fluistercircuit op gang is gekomen met als doel zoveel amateurisme proberen recht te breien, mocht Kim gisteren plotseling opdraven in de allereerste aflevering van De Avondshow van Arjen Lubach. Het interview was op Twitter meteen – en wel met afstand – het meest bekritiseerde onderdeel van de show. Kim mocht bij Arjen komen uitleggen dat in de eerste afleveringen van de serie humor de boventoon voerde – ‘een eindeloze reeks overgeacteerde scènes‘ had de werkelijkheid beter weergegeven – en pas later de tragiek en de diepgang van de verschillende personages zou volgen. Arjen nam de gesproken promo van Kim voor haar eigen serie voor kennisgeving aan.
Al met al is het schrijnend om te zien hoe een omroep die ooit uitblonk in het maken van onfatsoenlijke televisie waar menig Nederlands huisgezin nerveus van werd nu een comedy uitzendt die je om hele andere redenen dan gevloek of blote borsten nerveus maakt: dat de VPRO niet meer kan of wil shockeren en, bij wijze van trieste poging oude tijden te doen herleven, een comedy fabriceert die zelfs tussen de schuifdeuren niet meer dan een aanfluiting zou zijn.
En het wordt niet beter. In aflevering twee schreeuwt Jacob Derwig alias Bert tegen zijn vier woongroepvrouwen: “Ik overleg niks! Ik ben de baas!”
Maar écht, de diepgang komt nog, belooft Kim.
Lees meer van Hans van Willigenburg:
