Het moet afgelopen zijn met desinformatie en kwade beïnvloeding vanuit Rusland in de EU. Dat stelt het Europarlement vast nadat uit onderzoek blijkt dat de Russen maar ook Chinezen zich hier schuldig aan maken. Er moeten sancties komen tegen desinformatiecampagnes en het manipuleren van informatie om de democratie te verstoren. Licenties moeten kunnen worden ingetrokken als er sprake is van propaganda van ondemocratische regimes.
Een rapportage van de speciale onderzoekscommissie INGE vormt de aanleiding voor de voorgestelde maatregelen. De commissieleden spraken 130 experts en ervaringsdeskundigen over negatieve beïnvloeding en desinformatie in de EU van kwaadwillige buitenlandse mogendheden zoals Rusland en China. Zij kunnen zonder angst voor de gevolgen verkiezingen manipuleren, cyberaanvallen plegen, oud-toppolitici rekruteren en polarisatie in het debat aanwakkeren. INGE stelt ook dat EU-regeringen zich niet goed bewust zijn van de ernst van de dreiging. Mazen in de wet en slechte coördinatie tussen EU-landen wakkeren dit probleem aan.
Als het aan het Europarlement ligt, moet er één EU-strategie komen die dergelijke beïnvloeding van Rusland en China tegenwerkt. Daarnaast moeten er speciale sancties komen tegen buitenlandse inmenging en desinformatiecampagnes. De Europarlementariërs willen ook dat maatschappelijke organisaties het publiek gaan informeren over deze kwaadaardige campagnes. Zo kunnen de mensen er zich meer bewust van worden. Journalisten in de EU moeten worden gestimuleerd en de licenties van buitenlandse staatspropagandakanalen moeten worden ingetrokken. Op sociale media moeten nepaccounts en schadelijke buitenlandse informatie worden geweerd.
Niet alleen online, maar ook in het politieke spectrum wil het Europarlement kwaadaardige buitenlandse beïnvloeding tegengaan. Uit het rapport van INGE blijkt dat Rusland bewust ex-toppolitici rekruteert en dat moet een halt worden toegeroepen. Er wordt verwezen naar de Duitse oud-bondskanselier Gerhard Schröder en de Russische concerns Nord Stream 1 & 2. Tegelijkertijd onderhoudt Rusland goede contacten met bepaalde politieke partijen in de EU. Ook dit moet onderzocht worden. Buitenlandse financiering van partijen moet sowieso aan banden worden gelegd.
Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) wijst op de acties van Rusland en China om de EU te verzwakken, van cybercrime tot aan het inhuren van oud-toppolitici. ‘We hebben te vaak weggekeken van dit soort incidenten, terwijl ze in werkelijkheid een collectieve, georkestreerde, bredere manier van buitenlandse bemoeienis weergeven in onze democratische processen.’ Het Europarlement gaat dit nu tegen, een goede zaak, aldus Groothuis. ‘Dit is de reden dat ik de politiek in ben gegaan, waarom ik hier ben in Straatsburg en in Brussel, en ik ben blij dat dit pas het begin is van een structureel, georkestreerd Europees antwoord op zulke dreigingen.’
JA21-Europarlementariër Rob Roos is kritisch over de voornemens van het Parlement en spreekt van ‘een gevaarlijk pad’. ‘Het voortbestaan van de democratie vereist debat, vereist dat mensen tegen een stootje kunnen. Het vereist dat mensen kunnen zeggen wat ze denken. Natuurlijk zijn wij ook tegen Russische propaganda, maar juist wij moeten dan voor vrije meningsuiting staan.’
