Het is chaos in Pakistan. Vorige maand werd de premier, Imran Khan, afgezet door een motie van wantrouwen in het parlement. Zijn politiek rivaal, Shehbaz Sharif, werd benoemd tot 23e premier van de Islamitische republiek. Khan accepteerde de beslissing echter niet, en voert nu campagne om zijn positie te herstellen. Vandaag stond een grote protestmars gepland in de hoofdstad Islamabad, maar Khan besloot die op het laatste moment af te blazen nadat zijn aanhangers gisteren slaags raakten met de politie. Khan geeft een internationale samenzwering de schuld van zijn afzetting. Deze zou worden geleid door de Verenigde Staten, die ontevreden zou zijn over het buitenlandbeleid van Pakistan. Khan heeft nu een ultimatum gesteld aan de regering voor nieuwe verkiezingen.
In werkelijkheid lijkt Khan omver te zijn geworpen door dezelfde krachten die hem in het zadel hielpen: Het Pakistaanse leger en de inlichtingendienst. Pakistan maakte in 2008 een ogenschijnlijke transitie naar democratisch bestuur, maar achter de schermen spelen generaals nog steeds een doorslaggevende rol. Khan had bij zijn verkiezingsoverwinning in 2018 de sympathie van het leger. Een (inmiddels weggelopen) parlementslid voor zijn partij zegt tegen de BBC dat Khan ”door hen gemaakt is”.
Imran Khan moet voor de generaals een verfrissende bondgenoot zijn geweest. De voormalige cricketspeler had al een grote naamsbekendheid en heldenstatus bij miljoenen Pakistanen. Tijdens speeches en bijeenkomsten was hij charismatisch en trok zijn partij veel belangstellenden. Achter de schermen kon het leger makkelijk steun verlenen. Kranten die positief over Khans rivalen schreven werden in hun distributie belemmerd. De vorige premier werd veroordeeld voor corruptie, naar alle waarschijnlijkheid om politieke redenen. Khan zelf zei tijdens de campagne dat hij op één lijn zat met het leger qua beleidsplannen.
Van die overeenstemming bleef na een paar jaar tijd weinig over. Er ontstond onvrede onder hoge militairen over de slechte pr die Khans politieke onervarenheid opleverde. Het leger werd door oppositiepartijen bekritiseerd voor het steunen van de regering. Toen er een machtsstrijd ontstond tussen twee hooggeplaatste generaals, bleek Khan de kant van de verliezer te hebben gekozen. Khan weigerde handelsrelaties aan te gaan met aartsrivaal India, terwijl het leger hier wel iets in zag. Khan weigerde na de Russische invasie van Oekraïne afstand te nemen van Poetin. De hoogste generaal van het leger zei juist dat de invasie onmiddellijk moest stoppen.
Khans bondgenoten in het parlement ontvingen vorige maand de boodschap dat hun voorman niet langer op het leger kon rekenen. Partijen met wie hij in een coalitie zat liepen weg, en ook binnen zijn eigen partij ontstond een leegloop. Khan houdt zelf vol dat zijn verlies het werk is van de Amerikanen. Hij had aanvankelijk een mars naar de hoofdstad gepland om druk te zetten op de regering. Zijn aanhangers zouden de stad met hun protest platleggen. Vandaag zag Khan hier echter vanaf. Hij geeft de regering nu zes dagen om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Doen ze dit niet, dan zal hij zijn aanhangers alsnog oproepen om naar de hoofdstad te komen.
