Vladimir Poetin deed donderdag een opmerkelijke uitspraak tijdens de viering van de 350ste geboortedag van tsaar Peter de Grote(1672-1725). Hij stelde dat de huidige Russische oorlog met Oekraïne vergeleken kan worden met de Grote Noordelijke Oorlog die tsaar Peter uitvocht met Zweden: ”Peter de Grote vocht voor 21 jaar de Grote Noordelijke Oorlog uit. Het lijkt alsof hij deze oorlog voerde tegen Zweden, en hen iets afnam. Hij nam hen niets af, maar pakte iets terug.”
De Grote Noordelijke Oorlog eindigde in 1721 met een aantal vredesverdragen. Zweden, dat toen ook Finland en delen van de Baltische landen bezat, stond grondgebied af aan Rusland. Dit gebied besloeg grofweg het huidige Estland en Letland, en het stuk land waar Peter de Grote het huidige Sint-Petersburg liet bouwen. Dit laatste stuk, Ingermanland genaamd, werd toentertijd bewoond door mensen die aan de Finnen verwant waren. De regio was een paar eeuwen lang bestuurd door Russen, maar kwam uiteindelijk in Zweedse handen. Hierom lijkt Poetin te stellen dat de tsaar enkel iets terugnam wat al bij Rusland hoorde. Hij lijkt echter ook te suggereren dat Estland en Letland bij Rusland horen, of dat nou de bedoeling was of niet.
De vergelijking met Peter de Grote is enigszins ironisch, want de tsaar staat juist bekend als iemand die Rusland dichter bij West-Europa probeerde te brengen. Zo bracht hij een tijd in de Republiek door om over de Nederlandse scheepsbouw te leren, en stelde hij belastingen in op traditionele Russische kleding en baardgroei. Bovendien zocht de tsaar bondgenoten tegen het Ottomaanse Rijk, dat toen de Krim en andere uitposten rond de Zwarte Zee beheerste.
Uit de internationale reacties op Poetins toespraak klinkt vooral bezorgdheid. De voormalige premier van Zweden, Carl Bildt, stelt dat de uitspraken een ”recept” zijn voor een jarenlang conflict. Poetin lijkt vooral geïnteresseerd te zijn in het gebruik van geschiedenis als een rechtvaardiging van zijn eigen handelen. Mykhailo Podolyak, adviseur voor de Oekraïense president Zelensky, roept op tot de ”de-imperialisering” van Rusland.
