De AIVD heeft vandaag bekend gemaakt dat het in april een Russische spion heeft betrapt die binnen probeerde te komen bij het Internationaal Strafhof in Den Haag. De man zou een Braziliaanse man zijn met de naam Viktor Muller Ferreira. In werkelijkheid ging het om een agent van de Russische militaire inlichtingendienst, met de echte naam Sergej Vladimirovitsj Tsjerkasov.
De man werd betrapt, en is tot ongewenste vreemdeling verklaard. Hij werd op het vliegtuig naar Brazilië gezet. Het Internationaal Strafhof doet op het moment onderzoek naar mogelijke Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. Tsjerkasov probeerde daar waarschijnlijk inlichtingen over te verkrijgen. Hij was vloog in april vanuit Brazilië naar Nederland, en was eigenlijk al aangenomen als stagiair.
Volgens AIVD-chef Erik Akerboom gingen ”alle alarmbellen” af toen Tsjerkasov werd ontdekt. Het gebeurt volgens hem niet vaak dat een dergelijke officier wordt opgepakt. De zaak is volgens hem van ”een heel andere orde” dan het wegsturen van Russische diplomaten, zoals Nederland recent nog deed.
Het gaat hierbij om zogenaamde ”illegals”. Deze spionnen worden langdurig getraind om zich voor te doen als mensen van andere nationaliteiten. Dit dient vervolgens als dekmantel voor spionage, omdat ze zo minder verdacht zijn. De AIVD heeft een tekst gepubliceerd over de dekmantel van deze specifieke spion.
Het is nogal een verhaal, waarin van alles behandeld wordt. Van de achtergrond van de (fictieve) grootouders, tot de schoolreisjes die hij vroeger maakte. Volgens een bijlage van de AIVD is het document waarschijnlijk rond 2010 al opgesteld. De dekmantel, ook wel legend genoemd, bestaat uit een wirwar van feitelijke informatie en verzinsels, die het moeilijk maken om het verhaal te controleren. In het originele document, aangetroffen in het bezit van Tsjerkasov, staat het verhaal in het Portugees. Hierin staan echter veel taalfouten, en de tekst is duidelijk niet geschreven door iemand met Portugees als moedertaal.
