CAIRO, 24 augustus (Reuters) – Een reeks geweldsmisdrijven tegen vrouwen in Egypte heeft de aandacht gevestigd op hiaten in de wettelijke en sociale bescherming die vrouwen kwetsbaar maken voor aanvallen en pesterijen, zeggen slachtoffers en activisten.
Het meest in het oog springende geval was de moord eind juni op de 21-jarige studente Nayera Ashraf, die 19 keer werd neergestoken voor de poorten van een universiteit in Mansoura, ten noorden van Cairo. De man die voor haar dood werd veroordeeld, Mohamed Adel, bleek haar al bijna een jaar lastig te vallen nadat ze zijn huwelijksaanzoek had afgewezen.
Haar dood kreeg aandacht in het hele Midden-Oosten en vestigde de aandacht op andere gewelddadige misdaden tegen vrouwen in Egypte. De reactie bouwde ook voort op een campagne tegen seksueel misbruik onder de Egyptische elite in 2020, deels geïnspireerd door de internationale MeToo-beweging.
Activisten zeggen dat het moeilijk is om de omvang van gendergerelateerd geweld in Egypte te meten, waar culturele praktijken misbruikte vrouwen er vaak van weerhouden hebben naar voren te komen. De meeste gevallen worden niet gemeld.
In een studie van de Egyptische niet-gouvernementele organisatie Edraak Foundation for Development and Equality (EFDE) werden in 2021 813 gevallen van geweld tegen vrouwen en meisjes vermeld in mediaverslagen en verklaringen van de openbare aanklager, tegenover 415 in 2020.
Slachtoffers en advocaten zeggen dat degenen die wel hulp zochten bij de autoriteiten, die niet altijd kregen.
Khaled Abdel Rahman, advocaat van Ashraf’s familie, vertelde Reuters dat Adel haar stalkte, haar in het openbaar intimideerde, nepaccounts op sociale media aanmaakte met foto’s van haar gezicht bewerkt op pornografische afbeeldingen en haar doodsbedreigingen sms’te.
Maar hij zei dat toen Ashraf twee keer een straatverbod aanvroeg en de bedreigingen meldde bij de cybercriminaliteitseenheid van de politie, de zaak werd verwaarloosd.
“Als deze politierapporten de juiste juridische procedures hadden doorlopen en er actie was ondernomen tegen de beschuldigde persoon, zou Nayera niet zijn vermoord,” zei hij.
Een justitiële bron die bekend is met het onderzoek en anoniem wenst te blijven, zei dat het in de zaak Ashraf “zeer moeilijk” was om te bewijzen dat de valse accounts toebehoorden aan de verdachte en dat onderzoeken tijd kosten.
Gevraagd om commentaar op wat critici omschrijven als nalatigheid bij het gebruik van wetten die vrouwen kunnen beschermen, verwees het openbaar ministerie naar zijn openbare verklaringen.
In een verklaring die voorafgaand aan het proces tegen Adel werd uitgegeven, zei het openbaar ministerie dat het zijn “krachtige reactie op alle vormen van gewelds- en agressiemisdrijven, met name die tegen vrouwen en jongeren” bevestigde. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.
Minder dan twee maanden na de moord op Nayera Ashraf werd een andere universiteitsstudente, de 20-jarige Salma Bahgat, ten minste 15 keer dodelijk gestoken in Zagazig, tussen Caïro en Mansoura. Een medestudent is ervan beschuldigd haar te hebben vermoord nadat zij zijn huwelijksaanzoek had afgewezen.
Het strafproces tegen de verdachte zal begin september beginnen.
Te midden van de publieke verontwaardiging heeft een rechtbank in Mansoura binnen enkele dagen na de misdaad de moordenaar van Ashraf, Adel, schuldig bevonden aan moord met voorbedachten rade. Zijn doodvonnis werd in juli door een andere rechtbank bevestigd.
Lobna Darwish, genderspecialist bij de NGO Egyptian Initiative for Personal Rights, zei dat de staat een voorbeeld probeert te stellen door zware straffen uit te delen in zaken die de publieke opinie hebben aangewakkerd.
“Maar we negeren de onderliggende oorzaken van geweld tegen vrouwen en de omvang van het geweld dat zowel thuis als daarbuiten plaatsvindt,” zei ze.
De rechtbank die Adel heeft veroordeeld, heeft het parlement verzocht de wet te wijzigen zodat zijn executie op televisie kan worden uitgezonden.
Een van de problemen is het ontbreken van een wet die geweld tegen vrouwen strafbaar stelt en die misdaden kan voorkomen voordat ze plaatsvinden, zei Entessar El Saeed, een advocaat en directeur van de Cairo Foundation for Development and Law, een onafhankelijke maatschappelijke groepering.
Sociale druk tegen vrouwen om misdaden aan te geven blijft ook een obstakel, zei El Saeed.
Die druk bleek duidelijk in het geval van Mary Magdy, een 35-jarige vrouw die bij de politie aangifte deed tegen haar man wegens vier gewelddadige mishandelingen.
Hoewel hij werd gedagvaard voor verhoor, werden er in eerste instantie geen juridische stappen ondernomen naar aanleiding van haar beschuldigingen, en politie en aanklagers boden alleen echtelijke verzoening aan, vertelde Magdy aan Reuters.
Familieleden drongen er bij haar op aan om haar klachten in te trekken, maar eerder dit jaar lekte ze bewakingsbeelden van een van de mishandelingen, waarop de openbare aanklager reageerde.
Haar man werd binnen een week gearresteerd en veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf.
Magdy zei echter dat ze blijft vrezen voor haar leven en dat van haar dochters zodra hij wordt vrijgelaten. “Ik heb veiligheid nodig,” vertelde Magdy aan Reuters. “De gedachte dat hij wordt vrijgelaten, terroriseert me.”
Als lid van de Egyptische Koptische christelijke minderheid kan ze niet scheiden.
“Er is geen wettelijke weg die haar beschermt,” zei Saeed Fayez, haar advocaat.
