Binnenland

Mensenrechten, Ter Apel, en ‘asielhoppers’ die niet worden teruggestuurd

02-09-2022 13:22

Ter Apel @Aerovista Luchtfotografie/Shutterstock

De Mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, Dunja Mijatovic, heeft Nederland in een brief aangesproken op de crisis in Ter Apel. De regering moet volgens haar zorgen dat de rechten van asielzoekers beter worden beschermd, en dat ze niet onder mensonterende omstandigheden bij het aanmeldcentrum verblijven.

Ter Apel

NRC bericht dat Stichting Nidos minderjarige alleenreizende asielzoekers gaat evacueren uit het aanmeldcentrum in Ter Apel. De leefomstandigheden zijn er te slecht, en de locatie is te onveilig. Er worden opvanglocaties ingericht in onder andere Den Bosch, waar ze vanaf maandag terecht kunnen.

Minderjarige asielzoekers horen bij pleeggezinnen of opvanglocaties zonder volwassenen te worden geplaatst, maar ook hiertoe is het COA al maanden niet meer in staat. Het verblijf van de minderjarigen in Ter Apel duurt dan vaak ook veel langer dan de paar dagen die de regels toestaan. Veel kinderen worden door hun familie vooruitgestuurd om asiel aan te vragen, zo schreef de Telegraaf vorige week. Als ze eenmaal een asielstatus hebben, probeert te rest van de familie via gezinshereniging na te reizen.

Ondertussen bericht het Openbaar Ministerie dat bij het onderzoek naar de dood van de baby die drie weken geleden overleed in aanmeldcentrum Ter Apel geen strafbare feiten zijn gevonden. Het gaat om een voorlopig onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut. De baby van drie maanden overleed in de sporthal van het aanmeldcentrum, die vanwege de hoge instroom en de drukte dienstdoet als opvangruimte.

Er loopt nog een onderzoek, uitgevoerd door het NFI, maar dat duurt nog zeker zes tot negen maanden. De tussentijdse conclusie komt nu naar buiten vanwege de maatschappelijke commotie rond het azc, en de geschokte reacties op he nieuws van het overlijden. Volgens het OM is de voorlopige conclusie naar alle waarschijnlijkheid ook de definitieve conclusie.

EU-afspraken

Dan heeft Telegraaf Premium nog een meldenswaardig stuk over de afspraken die EU-landen hadden gemaakt over de asielprocedures. Het is de bedoeling van het kabinet nieuwe afspraken te maken om ”asielhoppers” terug te kunnen sturen die van land naar land reizen totdat ze een keer een asielstatus krijgen. Mensen die in Italië of Duitsland worden afgewezen, verschijnen vervolgens in Frankrijk of Nederland. Sommigen beginnen zo meerdere asielprocedures in verschillende landen tegelijk, en dat moet stoppen volgens staatssecretaris Van der Burg van Asiel.

Het lukt nu echter al niet om asielzoekers terug te sturen naar andere EU-landen waar ze al een asielprocedure hebben lopen. Volgens de Dublin-verdrag is het eerste EU-land waar iemand asiel aanvraagt verantwoordelijk voor het zorgvuldig afronden van die procedure. Mensen die verder reizen, moeten eigenlijk weer teruggestuurd worden naar het land van hun eerste procedure. In 2021 vertrokken maar 850 van de 4000 mensen die in een ander EU-land asiel hadden aangevraagd, maar vervolgens naar Nederland waren gekomen.

De weigering van andere Europese landen om mensen terug te nemen, is niet het enige probleem. Er kunnen geen asielzoekers meer naar Griekenland worden gestuurd vanwege de slechte opvangomstandigheden daar. De Raad van State hield in mei het terugsturen van asielzoekers naar Kroatië tegen, omdat migranten die via Bosnië komen daar hardhandig de grens over worden gezet. Op Europees niveau wordt onderhandeld om de Dublin-regels en de regels voor de Schengenzone te moderniseren, maar dit is, net als de asielprocedures, een tijdrovende onderneming.