5 oktober (Reuters) – De Nederlandse pensioenfondsensector ter waarde van meer dan twee biljoen euro loopt gevaar als de markten in de eurozone te maken krijgen met een snelle en scherpe uitverkoop van de obligatiemarkt, zoals onlangs in Groot-Brittannië, waarschuwde investeringsbank UBS in een op woensdag verspreide notitie.
Een stijging van de rente op Britse staatsobligaties na een Britse minibegroting op 23 september deed Britse pensioenfondsen naarstig op zoek gaan naar contanten om te voldoen aan de eisen van fondsbeheerders die hen moeten helpen zich in te dekken tegen renteschommelingen.
Dat heeft de aandacht gevestigd op de vraag of soortgelijke bewegingen zich ook in andere landen kunnen voordoen, waar langetermijnbeleggers zoals pensioenfondsen en verzekeraars soortgelijke strategieën gebruiken om risico’s af te dekken.
Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft Nederland het grootste volume aan activa in pensioenfondsen in de Europese Unie.
“Hoewel er kenmerken van de Britse markt zijn die de risico’s versterken, zijn de kernproblemen aanwezig in hefboomposities die worden aangehouden door een verscheidenheid aan beleggers in verschillende markten”, aldus UBS-strategen Rohan Khanna en Michael Cloherty in de notitie, verwijzend naar strategieën voor aansprakelijkheidsgedreven beleggingen.
“Dit betekent dat de risico’s breed aanwezig zijn, en in de nasleep van de Britse gebeurtenis denken wij dat beleggers uiteindelijk meer liquiditeiten zullen aanhouden om zich te beschermen tegen margin calls.”
In haar analyse haalde UBS een rapport aan van de Europese Autoriteit voor Verzekeringen en Bedrijfspensioenen (EIOPA) dat de positionering van 150 instellingen analyseerde.
Uit die studie blijkt dat wanneer de benchmarkrente op 10 jaar in de eurozone met 50 basispunten stijgt, 90 verzekeraars in totaal 36,4 miljard euro aan margestortingen zullen moeten doen om het waardeverlies van het onderpand in hun renteswapcontracten te compenseren.
Nog eens 59 verzekeraars zullen te maken krijgen met calls van 1 miljard euro.
Volgens de EIOPA, die verklaarde dat de mediaan van de vereiste liquide middelen voor de 20 grootste instellingen met de grootste risico’s 3,3% van de totale beleggingen bedroeg, zouden verschillende verzekeraars met aanzienlijke margestortingen worden geconfronteerd.
Fondsen die in die groep tot de hoogste 10% behoren wat de behoefte aan liquide middelen betreft, zouden 7,8% van de totale beleggingen nodig hebben, aldus het rapport.
Ter vergelijking: volgens UBS bedragen de liquide middelen bij Nederlandse verzekeraars en pensioenfondsen 22 miljard euro en 56 miljard euro, inclusief geldmarktfondsen.
Dat onderstreept “het risico in geval van een zeer grote sell-off over een zeer korte periode”, aldus Khanna en Cloherty.
Wanneer dat gebeurt, zoals in Groot-Brittannië, verkopen fondsen uiteindelijk de meest liquide activa die ze aanhouden, zoals staatsobligaties, waardoor de pijn op de markt nog groter wordt.
Nederlandse pensioenfondsen verkochten in de eerste helft van 2022 voor een recordbedrag van 88 miljard euro aan activa, zei De Nederlandsche Bank in september, deels omdat ze 82 miljard euro moesten storten op margin accounts.
Maar het relatief geleidelijke tempo van stijgende obligatierentes in vergelijking met wat in het VK werd gezien, heeft een brandverkoop tot nu toe voorkomen, aldus UBS.
