Dus: u schrijft een boek. Dat verkoopt als een dolle, want u schreef het, en vervolgens wordt u vaste klant in diverse TV-programma’s en kunt u uiteindelijk tegen betaling van grote sommen geld lezingen geven en komen optreden op allerhande festivals en deelnemen aan Wie Is De Mol en dergelijken. Kassa! Voor u, want u bent de schrijver. En de uitgever is ook blij want omdat u zo bekend bent, verkoopt u heel veel boeken. Waardoor zowel de uitgever als u geld krijgen overgemaakt. Winwin dus.
Uitgever en baas van uitgeverij Lebowski Oscar van Gelderen ziet dat dus heel anders. Die wil graag van het ouderwetse model af dat schrijvers krijgen betaald voor hun harde werk en dankzij hun succesvolle schrijverschap extra kunnen verdienen met lezingen, TV-optredens en the whole shebang.
Van Gelderen, eeuwige invloedrijke top 3-uitgever in alle tops zoveels van invloedrijke uitgevers in Nederland, tevens bekend zwart schaap in politiek correct elitair uitgeversland, zou voortaan graag zien dat de schrijvers hém betalen voor het uitgeven van boeken en het derhalve mogelijk maken van lezingen en neveninkomsten. Niet de schrijver doet bij Van Gelderen het harde werk maar de uitgever. Aldus Oscar van Gelderen, uitgever.
Maarliefst 15 procent van álle neveninkomsten die een schrijver met lezingen en columns ontvangt eist hij op in zijn nieuwe contracten, die met name aan debutanten worden voorgelegd.
Aan de Volkskrant laat Van Gelderen weten dat een uitgever ook een soort ‘manager’ van de schrijver is, en dit soort van nieuwe wurgcontract dus een soort overeenkomst met een platenbaas is: “Als wij aantoonbaar zorgen voor inkomen voor de auteur, dan willen we daar een percentage voor terug.”
Okee. Duidelijk.
Eén schrijfster, Elfie Tromp, is inmiddels bij Lebowski weggegaan om deze reden. En Nederlandse schrijvers kennende zullen er wel snel meer volgen.
Maarja, de Nederlandse uitgevers dan weer kennende (er zijn er steeds minder, laat staan uitgevers die én leuk zijn én verstand hebben van marketing én wel goede contracten bieden) zullen die spoedig óók met nieuwe vormen van uitgeven inclusief nieuwe contracten komen om te kunnen overleven.
Gelukkig zal tot die tijd de hele uitgeefgrachtengordel als een tsunami over Van Gelderen en zijn Lebowski heenrollen, worden alle culturele tussenuurtjes van de NPO gevuld met bespiegelingen over dit nieuws (denk: Connie Palmen die anekdotes ophaalt over uitgeven in 1762, Jonge Schrijvers die een pleidooi houden voor een basisinkomen voor schrijvers, een Mars voor de Schrijversbeschaving aangevoerd door Ramsey Nasr en Harry Mulisch naakt), zal de Frankfurter Buchmesse ook dit jaar weer het toneel zijn van dolken die in ruggen worden gestoken en blijkt Mai Spijkers uiteindelijk degene die er met alle poet vandoor gaat (duh!).
Het enige jammere aan dit verhaal is eigenlijk dat het net ná het Boekenbal bekend is geworden. Dat had immers zulke leuke taferelen kunnen opleveren, dronken woeste schrijvers en uitgevers die met elkaar op de vuist gaan!
Ohnee wacht, dat is sowieso al het geval op elk Boekenbal..
