Een achttienjarige vrouw meldde zich in januari bij een GGZ-instelling; ze wilde graag behandeld worden, maar haar ouders mochten hier niets vanaf weten. Toen ze hoorde dat ze een eigen bijdrage van 200 euro zou moeten betalen, heeft ze afgezien van behandeling. Een maand later was ze dood; ze pleegde zelfmoord. Sandra Kooij, een psychiater bij PsyQ Den Haag, grijpt deze tragische gebeurtenis aan om te zeggen: “Dit is precies waar we voor waarschuwden!”
Er wordt in de column, en in de verschillende media die hierover schrijven, gesuggereerd dat de keuze van deze vrouw – in de media standaard “dit meisje”, dat klinkt tragischer namelijk – om uit het leven te stappen een direct gevolg was van de eigen bijdrage in de GGZ. Joop.nl bericht bijvoorbeeld: “Toen ze hoorde dat ze een eigen bijdrage van 200 euro moest betalen … vertrok ze en heeft ze zelfmoord gepleegd.” Alsof ze toen ze vertrok maar meteen het spoor opgelopen is.
Geen hulp door eigen bijdrage
Natuurlijk is dit een tragisch verhaal. En natuurlijk is het vreselijk dat dit gebeurd is. Maar aangezien het onbekend is met welke demonen deze vrouw worstelde, kan er weinig gezegd worden over waarom ze koos voor zelfdoding. Het is echter aannemelijk dat ze kampte met heftige psychische problemen. De stap naar de GGZ is uiteraard een duidelijke hulpvraag, maar dat wil niet zeggen dat de GGZ daar een antwoord op had. Want we hebben simpelweg geen antwoord op de vraag hoe je een patiënt die dood wil kan helpen.
Binnen de GGZ wordt er sowieso niet altijd even goed omgegaan met de doodswens van een patiënt – pardon, cliënt. Uiteraard zijn er artsen die openlijk met deze mensen praten over hun doodswens. Die durven vragen waarom het mens tegenover zich uit het leven wil stappen. En er zijn artsen die het oprecht proberen, en aan hun cliënt vragen of suïcide plegen wel zo verstandig is. Maar er zijn ook nog veel te veel artsen die een doodswens niet serieus nemen (aandachttrekkerij!) of niet willen bespreken. Zelfmoord is immers doodeng.
Aandachttrekker
Zelfmoord en zelfbeschadiging zijn nog steeds taboe in Nederland. Het wordt vaak gezien als aandachttrekkerij, want waarom zou je er anders over vertellen? Je wil gewoon dat mensen medelijden met je hebben en dat je even het middelpunt van de aandacht bent. Het is echter vaker dan niet een indicatie dat het echt niet goed met iemand gaat, en dat er hulp nodig is. De benodigde hulp kan variëren van gesprekken met een psycholoog tot zware medicijnen, maar in welke soort of maat dan ook: ze hebben hulp nodig.
En de eigen bijdrage is wat dat betreft een drempel voor sommige mensen, waaronder jongeren die zonder medeweten van hun ouders hulp willen zoeken. De eigen bijdrage moet eigenlijk op z’n minst over de intake – of, zeg, de eerste 3 gesprekken – heengetild moeten worden, zodat de hulpverleners ook een kans krijgen om de moeilijke gevallen eruit te pikken. Om deze mensen ook een kans te geven. Want de oplossing bestaat niet, maar soms wordt er wel een oplossing gevonden.
Janou Petit vindt het echt heel erg dat de dood van deze vrouw Schippers aangerekend wordt. En heeft een grafhekel aan het woord “suïcide”.
CC-Foto: Jason Rogers
