Na de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen woensdagavond zullen we weer getuige zijn van een merkwaardig fenomeen: bij verkiezingen heb je uitsluitend winnaars en geen verliezers. Hoewel het rekenkundig onmogelijk is dat bij een gelijkblijvende koek iedereen een groter stuk krijgt, schrikken politici er niet voor terug te doen alsof dat wel kan.
Het makkelijkst hebben het natuurlijk de echte winnaars. De partijen dus die meer zetels hebben gehaald dan ze hadden. Zij hoeven zich niet in allerlei bochten te wringen, maar kunnen zonder terughoudendheid op hun borst roffelen en enorme veren in hun eigen achterste steken. En dat zullen ze woensdag ook zeker weer doen.
Maar onvermijdelijk zijn er ook partijen die in zetelaantal achteruit blijken te zijn gegaan. Zullen zij toegeven dat ze gestraft zijn voor hun slechte beleid, hun falende lijsttrekker of hun klungelige campagne? Hoogstwaarschijnlijk niet. Met een beetje handig zoeken zijn er in het niet al te verre verleden altijd wel gemeenteraads-, Europese of Tweede Kamerverkiezingen te vinden waarbij ze nóg slechter scoorden. Of desnoods opiniepeilingen waarbij dit het geval was. Zodat deze partijen toch nog kunnen spreken van een opwaartse trend en reden hebben om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien.
Mocht ook die uitvlucht afgesneden zijn, dan ziet een beetje creatieve campagneleider wel ergens een andere oorzaak voor het verlies. De opkomst was te laag. De bevooroordeelde media hebben door hun eenzijdige berichtgeving de kiezers op het verkeerde been gezet. Of ze hebben de partij doodgezwegen.
VVD-minister Schippers heeft aan dit repertoire nog een interessant nummer toegevoegd. Zaterdag opperde zij in De Telegraaf dat haar partij het slachtoffer is van een samenzwering. Dook er niet enkele weken voor de verkiezingen bewijsmateriaal op in een omstreden drugsdeal, waardoor haar partijgenoten Opstelten en Teeven moesten aftreden? Was die stokoude affaire vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar niet ook al plotseling in de publiciteit gekomen? En wat te denken van alle ophef die de aanleiding was voor het vertrek van VVD-Kamerlid Mark Verheijen? En van de problemen rond enkele lokale VVD-bobo’s?
Schippers wilde absoluut niet speculeren, laat staan iemand beschuldigen. Maar zoveel toeval geeft volgens haar te denken. Dat kan praktisch geen toeval meer wezen. Hier moeten wel duistere machten aan het werk zijn. Uit de onderwereld bijvoorbeeld. Of de advocatuur. Of anders ambtenaren van het ministerie van Justitie. Machten die haar partij proberen te beschadigen.
Dat Schippers met deze complottheorie kwam, was op zich al bijzonder. Maar nog opmerkelijker lijkt het tijdstip waarop ze haar hersenspinsels naar buiten bracht. Namelijk vijf dagen vóór de verkiezingen.
Tot dusver was het de gewoonte dat partijen eerst de teleurstellende resultaten van de stembusgang afwachtten voor ze met slappe smoesjes op de proppen kwamen. Schippers neemt nu de vlucht naar voren. Dat moet haast wel betekenen dat de minister de VVD-achterban wil voorbereiden op het allerergste. Zodat het resultaat van woensdag eigenlijk alleen nog maar kan meevallen.
