Door: Jan Omvlee, TPO- De rechtbank doet vanmiddag uitspraak in de zaak tegen vier mannen die worden verdacht van het neerhalen van vlucht MH17. De zitting (livestream onderaan dit artikel) zal ongeveer een uur en drie kwartier tot ongeveer twee uur duren. De rechter zal in zo begrijpelijk mogelijke taal door de bewijslast gaan, waarna een eindvonnis volgt.
Update uitslag: Girkin, Doebinski en Chartsjenko krijgen levenslang. Poelatov gaat vrijuit.
De rechtbank concludeert dat MH17 inderdaad werd neergeschoten door een Buk-raket, die door Rusland naar de separatisten was gestuurd om daar te helpen tegen de Oekraïense luchtmacht. De separatisten stonden onder de invloed van Moskou, maar omdat Rusland alle betrokkenheid heeft ontkend, kunnen de strijders zich niet beroepen op enige immuniteit als soldaten in een internationaal conflict. Het neerhalen van het vliegtuig was een criminele daad, en geen oorlogsdaad, zelfs als was het doel niet om een burgervliegtuig te beschieten.
Poelatov wordt vrijgesproken van beide aanklachten. De verdachten Girkin, Doebinski en Chartsjenko worden wel veroordeeld voor hun betrokkenheid bij het neerschieten. De laatste drie wisten van tevoren van de inzet van de Buk, en moeten deze goed hebben gekeurd. De inzet kan worden verweten aan meer personen dan alleen die drie verdachten. Alle mensen die bij de inzet van de Buk betrokken waren, dragen op zijn minst een morele verantwoordelijkheid.
De verdachten hebben buiten de rechtbank iedere betrokkenheid bij het neerschieten ontkend, en de legitimiteit van de rechtszaak in twijfel getrokken. Wel deden ze vlak na de ramp pogingen om hun betrokkenheid te verhullen. Volgens de rechtbank is de houding van de verdachten verstoken van iedere realiteit.
Gezien de ernst van de daden en de houding van de verdachten, vindt de rechtbank dat een tijdelijke gevangenisstraf niet op zijn plaats. Girkin was als minister van Defensie eindverantwoordelijk, Doebinski was bevelvoerend kommandant, en Chartsjenko was direct betrokken bij de inzet van de Buk. De relatief lage hiërarchische positie van Chartsjenko weegt niet op tegen de ernst van zijn daden bij het bepalen van de strafmaat.
Doebinski, Girkin, en Chartsjenko krijgen alle drie levenslang. Ze worden schuldig geacht aan de dood van de 298 inzittenden van MH17.
De rechtbank vindt ook dat de nabestaanden recht hebben op een schadevergoeding van meer dan 16 miljoen euro, plus rente. Dat volgens het Oekraïens partners van het gelijke geslacht niet erkend worden als nabestaanden (Oekraïne heeft geen homohuwelijk) zal hierbij door de rechtbank worden genegeerd.
De rechtbank zegt dat op een indrukwekkende manier duidelijk is gemaakt hoe het verlies van familieleden voor de nabestaanden hun leven op de kop heeft gezet, en hoe dit leed voortduurt. De media-aandacht voor de zaak maakt dit voor velen nog zwaarder.
In de rechtszaal zijn nabestaanden aanwezig van mensen die omkwamen bij de ramp. Een deel van hen moest uit het buitenland komen. Vanwege de internationale belangstelling is een speciaal perscentrum ingericht.
De verdachten zijn niet aanwezig, en kunnen bij verstek worden veroordeeld. De verdachten, drie Russen en een Oekraïner, staan terecht voor het neerhalen van MH17, en voor moord op de inzittenden.
