Een eenheid van de Nederlandse landmacht verzamelde tijdens de coronaperiode in 2020 ‘maandenlang’ informatie over de samenleving en over desinformatie verspreidende burgers zonder toestemming en zonder dat daarvoor een juridische grondslag was. Dat is ‘ontoelaatbaar’. Dit blijkt uit het rapport van de Commissie Brouwer over het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC), waarover NRC bericht.
Uit het zojuist verschenen rapport blijkt dat de landmacht waarschuwingen van juristen negeerde. Wel werd geprobeerd alsnog een juridische grondslag te verkrijgen, terwijl men ondertussen doorging met informatie verzamelen. De landmacht nam de juridische adviezen ‘onvoldoende serieus’.
Dat de landmacht zonder juridische grondslag informatie verzamelde over burgers, en daarmee ook privacywetten overschreed, was reeds bekend. In november 2020 publiceerde NRC hier al over, waarna de landmachteenheid werd ontbonden. Minister Ollongren (D66) gaf in februari vorig jaar opdracht tot een onderzoek naar het LIMC. Het recente rapport biedt ‘verdieping’ van de reeds bekende feiten.
Volgens NRC is het meest opvallende dat de toenmalige minister van Defensie Ank Bijleveld (CDA) niet werd geïnformeerd door de landmacht over de privacyschendende dataverzameling zonder juridische grondslag:
“Het meest opvallend is dat de toenmalig minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA) nooit is geïnformeerd over de juridische problemen rond het LIMC. Binnen de top van Defensie waren er wel „aanzetten” en „voornemens” om dat te doen, maar een „briefing of nota [kwam] niet tot stand”. De commandant van de landmacht, Martin Wijnen, informeerde de minister op 26 november 2020 – elf dagen na de eerste NRC-publicatie – wel over het LIMC, maar in de gebruikte documentatie werd „geen melding gemaakt van de bestaande juridische zorgpunten.””
Het LIMC werd in maart 2020 opgericht en had als doel om informatie te verzamelen over de ontwikkeling van de coronapandemie en coronagerelateerde desinformatie, vooral via social media. Hiervoor werden dossiers bijgehouden over onder anderen Willem Engel (Viruswaarheid), de Gele Hesjes en Youtube-influencer Robert Jensen. Ook werden er rapporten gemaakt over de impact van complottheorieën rond, bijvoorbeeld, Bill Gates en over andere complotten rond corona.
