Waar is Gert-Jan Dröge als je hem nodig hebt? Niet toevallig zegt een journalist dat hij moet denken aan ‘dat programma waarin een verslaggever op ironische toon feestjes versloeg’. Helaas is Dröge alweer jaren dood. We zijn woensdagavond in Concert Noble, een feestgelegenheid op loopafstand van het Europees Parlement in Brussel. Vandaag worden de MEP Awards uitgereikt, de jaarlijkse prijzen voor de beste Europarlementariërs.
Het probleem laat zich raden. Hoe bepaal je wat een goede Europarlementariër is? Je kunt daar op globaal twee manieren achter komen: vraag het het publiek of vraag het de naaste omgeving. Maar in Brussel is er geen keuze: er zijn zo weinig burgers die het Europees Parlement intensief volgen dat we niet aan hen kunnen vragen wie goede Europarlementariërs zijn. Dan maar de directe omgeving van collega’s en lobbyisten dus.
Iedereen mag de kandidaten voor deze prijzen nomineren, maar de kans dat burgers dat doen is nihil. Lobbyisten zijn hier wel in ruime mate voorradig. Wie zij nomineren en waarom weten we niet, maar hun invloed is toch zeer zichtbaar. De sponsors staan uitgebreid bij de ingang met hun promotiematerialen en tijdens de plechtigheid komen ze naar voren om te vertellen hoe goed en innovatief ze zijn. Het publiek klapt even hard voor de sponsors als voor de winnende Europarlementariërs. De sponsors betalen vandaag immers het eten en de drank.
Viviane Reding presenteert. Ze was jarenlang Eurocommissaris en kondigt vandaag als een soort Wendy van Dijk de sprekers aan. Dat blijkt een belangrijke taak want er zijn heel veel categorieën. Als we dan toch prijzen aan elkaar gaan uitreiken, laten we dat dan meteen goed doen, zal men gedacht hebben. En dus zijn er prijzen voor landbouw, dierenwelzijn, digitale agenda, regionaal beleid, onderzoek, transport, en ga zo maar door. Zeventien in totaal.
Vooral de opdringerigheid van de lobby valt op. GroenLinks-er Bas Eickhout staat op de website en in het programmaboekje als genomineerde voor dierenwelzijn. Hij weigerde de nominatie maar ook op het podium wordt hij gewoon genoemd. Hij wint gelukkig niet, want dan zou er geen overwinningsspeech zijn geweest. Tegen iemands wil in nomineren blijkt heel gewoon: ook een Europarlementariër van de Zweden Democraten heeft zijn nominatie geweigerd, maar aandacht krijgt hij toch.
De organisatie nomineert er lustig op los, maar geeft kennelijk alleen een prijs als een Europarlementariër meewerkt. CDA’er Lambert van Nistelrooij mag de prijs voor regionaal beleid in ontvangst nemen. Zijn collega Esther de Lange twitterde er al een uur voor de uitreiking over. Anderen weten vooraf te melden dat D66’er Marietje Schaake niet gaat winnen, want ze is niet aanwezig. Of dat klopt is niet helemaal duidelijk, want anderen zijn er ook niet maar winnen wel. D66’er Gerben-Jan Gerbrandy en VVD’er Jan Huitema spreken ons via het beeldscherm toe.
‘Wat vind je hier nou van?’ vraag ik aan wat aanwezigen. Het woord belangenverstrengeling valt in Den Haag tegenwoordig elke dag, maar hier heeft niemand het erover. Uit niets blijkt dat je een prijs – die je hoogstwaarschijnlijk aan lobbyisten te danken hebt – niet in ontvangst moet nemen. Iedereen vindt het vanzelfsprekend dat het taaie vlees en de zoutloze quiche door de sponsors zijn betaald. Daar iets van zeggen heet in deze setting ‘kinderachtig’, terwijl het elders schandalen zou opleveren.
Ook blijkt uit niets dat Europarlementariërs zich hier ongemakkelijk bij voelen. Sterker nog: ze voeren er een actieve interne lobby voor zodat mede-Europarlementariërs op hen stemmen. Ze willen dus graag op dit podium staan. Maar als in Den Haag ‘de schijn van belangenverstrengeling’ een probleem wordt gevonden, kan men beter eens in Brussel langsgaan.
