Verpleeghuis Evie is het enige verpleeghuis in Suriname. “No way dat ik mijn moeder in zo’n tehuis stop”, is de reactie van veel Surinamers wanneer je ze vraagt hoe ze de toekomst van hun ouders zien. Als er een ding is waar we in Nederland met jaloezie naar kijken, is het misschien wel de manier waarop Surinamers met hun ouderen omgaan. Er wordt tot hun graf voor ze gezorgd. Hoewel sommige ouderen meer zorg nodig hebben dan alleen de warmte van hun kinderen, is het in Suriname nog niet gebruikelijk om voor een verpleeghuis te kiezen.
Voor veel Surinamers klinkt het misschien als een gevangenis, bij binnenkomst krijg je een ander gevoel. Het verpleeghuis heeft een grote binnentuin waar ouderen regelmatig zitten voor een spelletje of een drankje. Een grote open tuin zorgt ervoor dat ouderen het zonlicht nog dagelijks zien en voelen. In het verpleeghuis wonen 22 ouderen, die dagelijks worden verzorgd en vermaakt.
Naast de oudere bewoners, is er in verpleeghuis Evie ook plek voor jongere mensen die geholpen worden met revalidatie. Het zijn vaak mensen die voor een korte periode van ongeveer drie maanden in het verpleeghuis verblijven. Op de gang staan tilliften, gewichten en fitnessapparaten. Vooral op het heetst van de dag is er tijd voor ontspanning. Er wordt dan vaak een film opgezet of er worden bordspellen gespeeld.
Verpleeghuis Evie is opgericht in december 2003. Graciella Koenraadt is de directrice, haar schoonouders zamelden destijds geld in om Evie te openen. Ze zagen dat er veel Surinamers waren die meer zorg nodig hadden en openden het eerste en enige verpleeghuis in Suriname. “Oud worden in Suriname is niet zo gemakkelijk als in Nederland. Het was lange tijd vanzelfsprekend dat ouderen door hun kinderen werden opgevangen en verzorgd. Veel mensen zeggen dat er een taboe rust op het ‘wegstoppen’ van ouderen in bejaarden- en verpleeghuizen, zo wil ik het niet noemen. Men is het gewoon niet gewend”, zo vertelt Koenraadt.
Een lange rij bedden staat overdag aan de rand van de grote binnentuin. Sommigen liggen overdag in hun bed, anderen zitten op de binnenplaats om met de andere bewoners de dag door te brengen. In vergelijking met Nederlandse verpleeghuizen, is Evie klein. Toch loopt er veel verplegend personeel door de gangen. Volgens Koenraadt een groot pluspunt. “We hebben de tijd om te kijken wat mensen zelf willen. De een wil om acht uur naar bed, de ander om tien uur.” Dat is volgens haar het kenmerk van het verpleeghuis. “De kwaliteit van leven is het belangrijkst. We kijken hier niet op de klok zoals dat in Nederland gebeurt. De ene dag besteed je wat meer tijd aan de een, en de andere dag aan de ander.”
Lege kamers
In verpleeghuis Evie is plek voor 24 ouderen, op dit moment zijn hiervan maar 22 plaatsen bezet. In het verpleeghuis wonen vooral bedlegerige ouderen, plek voor mensen met ouderdomskwaaltjes is er niet. De vraag naar zorg is groot, die zorg kan echter niet altijd geboden worden. Een plek in het verpleeghuis kost 2500 Surinaamse dollar (SRD) per maand, omgerekend ongeveer 625 euro. Weinig Surinamers hebben zelf gespaard, men kent geen pensioen. De uitkering die ouderen maandelijks van de overheid ontvangen is maar 500 SRD, omgerekend 125 euro. Zelfs Surinamers met een goede verzekering, krijgen maar een paar maanden vergoed. Het is een prijs die veel ouderen niet op kunnen brengen. Kinderen moeten bijspringen om de zorg voor hun ouders te betalen.
Op de vraag hoe ouderen zonder kinderen zich redden in Suriname, heeft Koenraadt geen antwoord. “Ik weet het niet, ik wil het niet weten. Sparen voor later doet men hier niet, men moet de touwtjes aan elkaar knopen om rond te komen.” Ook mensen met kinderen, zijn niet meer verzekerd van een goede oude dag. “Vroeger was het vanzelfsprekend dat ouders door hun kinderen opgevangen werden, maar tijden veranderen. Jongeren worden mondiger. Men heeft tegenwoordig twee of drie banen, en na een dag hard werken heb je dan geen zin meer om voor de koppige opa te zorgen. Oud worden is gewoon een ver-van-mijn-bed-show in Suriname.” En dat is volgens Koenraadt het grootste probleem in de ouderenzorg. “Men moet zich beseffen dat je voor goede zorg moet betalen, en dat je daar al vroeg voor moet gaan sparen.”
Marieke van Stigt studeert journalistiek aan de Fontys Hogeschool voor Journalistiek in Tilburg. Onder de titel Xenofilie publiceert DeJaap stukken van studenten die op journalistieke reis in het buitenland zijn geweest.
