JERUZALEM, 28 juli (Reuters) – Het hoofd van de Israëlische luchtmacht zei vrijdag dat vijanden van het land gebruik zouden kunnen maken van een politieke crisis die is veroorzaakt door een revisie van de rechterlijke macht, waarvan premier Benjamin Netanyahu ontkende dat die de democratie zou ondermijnen.
Generaal-majoor Tomer Bar zei dat zijn strijdkrachten “waakzaam en voorbereid” moesten blijven nadat het parlement maandag de eerste van Netanyahu’s alom betwiste veranderingen had goedgekeurd, waardoor het Hooggerechtshof niet langer de bevoegdheid heeft om wat het als “onredelijke” beslissingen van de regering en ministers beschouwt nietig te verklaren.
“Het is mogelijk dat op een moment als dit zij (de vijanden van Israël) zullen proberen om de grenzen, onze cohesie en onze alertheid te testen,” zei Bar in een toespraak tot zijn strijdkrachten, volgens een verklaring die vrijdag werd vrijgegeven. Hij ging er niet dieper op in.
De revisie die Netanyahu en zijn rechtse regering nastreven, heeft een zeven maanden durende crisis ontketend, ongekende protesten uitgelokt, een diepe sociale kloof blootgelegd en de inzet voor de oproepplicht van sommige reservisten van het leger aan het wankelen gebracht.
Demonstranten beschuldigen Netanyahu ervan de onafhankelijkheid van de rechtbanken te ondermijnen, zelfs nu hij zijn onschuld bepleit in een proces wegens diefstal. Een van hun leiders, Eran Schwartz, zei dat de demonstraties zaterdag zouden doorgaan, met acties op 150 locaties.
Terwijl de crisis escaleerde na de stemming van maandag, zei het Israëlische Ynet-nieuws dat Netanyahu minstens vier brieven had ontvangen van de militaire inlichtingendienst, waarin werd gewaarschuwd voor ernstige veiligheidsrisico’s als gevolg van de gerechtelijke revisie.
Volgens het rapport zeiden hoge ambtenaren van de inlichtingendienst dat Israëls vijanden, in het bijzonder Iran en zijn zwaarbewapende proxy in Libanon, Hezbollah, de crisis zien als een historisch dieptepunt in de geschiedenis van het land.
Een woordvoerder van de premier weigerde commentaar.
Netanyahu maakte zijn zaak duidelijk in verschillende interviews aan Amerikaanse media laat op donderdag.
In een interview met ABC News zei Netanyahu dat het amendement op een van Israëls basiswetten, die fungeren als een formele grondwet, “een kleine correctie” was op een “activistische” rechtbank:
“Het wordt beschreven als het einde van de Israëlische democratie – ik denk dat dat dwaas is en als het stof is neergedaald, zal iedereen het zien.”
Op CNN ontweek Netanyahu een vraag of hij zou gehoorzamen aan een mogelijke uitspraak van het Hooggerechtshof die de wijziging van maandag ongedaan zou maken.
Oppositieleider Benny Gantz zei dat Netanyahu “een gerechtelijke coup zou plegen” als hij zich niet zou houden aan een uitspraak van het hof.
Uit een opiniepeiling van Maariv, een van Israëls grootste kranten, bleek dat 58% van de Israëli’s een burgeroorlog vreest en dat 36% vindt dat de regering de gerechtelijke wetgeving onmiddellijk moet stopzetten, tegenover 22% die vindt dat ze eenzijdig moet worden gepromoot.
Demonstranten zeggen dat een groeiend aantal militaire reservisten besloten heeft om hun dienst op te zeggen om hun verzet tegen de revisie te uiten. Het leger erkent dat het aantal verzoeken om niet te dienen toeneemt en zegt dat de oorlogsbereidheid geleidelijk zal worden aangetast als de no-shows lang aanhouden.
Politieke waakhondgroepen hebben een beroep gedaan op het Hooggerechtshof om de nieuwe wet te verwerpen, wat de weg vrijmaakt voor een krachtmeting tussen de verschillende takken van de regering wanneer het Hof in september de argumenten hoort.
De juridische strijd zou aanstaande donderdag kunnen beginnen, wanneer het Hooggerechtshof een beroep zal horen tegen een coalitiewetsvoorstel dat in maart werd geratificeerd en dat de voorwaarden voor het verwijderen van de premier uit zijn ambt beperkt.
De democratische fundamenten van Israël zijn relatief fragiel en het Hooggerechtshof wordt gezien als cruciaal voor de bescherming van de burgerrechten en de rechtsstaat. Het land heeft geen grondwet, de regering heeft een 64-56 meerderheid in de eenkamer Knesset en het presidentschap is grotendeels ceremonieel.
Netanyahu zegt dat de veranderingen de regeringstakken in evenwicht zullen brengen. Hij beschouwt de protesten als een poging om zijn democratische mandaat te dwarsbomen.
Zijn plannen hebben de economie getroffen en buitenlandse investeerders op de vlucht gejaagd. Diepere binnenlandse politieke onzekerheid zal de economische groei dit jaar drukken, aldus S&P Global Ratings in een rapport.
De gerechtelijke hervormingen en de uitbreiding van Joodse nederzettingen op bezet land waar Palestijnen een staat willen stichten, hebben ook de relaties met Israëls belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten, onder druk gezet. Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)
