30 augustus (Reuters) – De aankomst van orkaan Idalia aan de Golfkust van Florida op woensdag geeft aan dat de activiteit in de Atlantische orkaanstraat dit jaar misschien niet zo rustig zal zijn als meteorologen hadden voorspeld.
Wetenschappers voorspelden aanvankelijk in mei dat de VS een bijna normaal Atlantisch orkaanseizoen zou meemaken, maar verhoogden die voorspelling halverwege augustus en voorspelden een gevaarlijker stormseizoen.
Dat komt omdat de temperaturen van de oceanen wereldwijd dit jaar uitzonderlijk warm zijn geweest, met temperaturen in en rond de Florida Keys die deze zomer een warm bad waren. Dit, aldus de wetenschappers, kan de matigende invloed van de El Niño, die momenteel van kracht is en die normaal gesproken de activiteit van Atlantische orkanen vermindert, tegengaan.
Hoewel wetenschappers nog niet hebben vastgesteld of klimaatverandering de kracht of het gedrag van Idalia beïnvloedt, zijn er sterke aanwijzingen dat deze verwoestende stormen erger worden.
Hieronder leest u waarom.
Ja, door de klimaatverandering worden orkanen natter, winderiger en in het algemeen heviger. Er zijn ook aanwijzingen dat de stormen langzamer gaan reizen, wat betekent dat ze meer water op één plek kunnen lozen. Zonder de oceanen zou de planeet veel heter zijn door de klimaatverandering.
Maar in de afgelopen 40 jaar heeft de oceaan ongeveer 90% van de opwarming geabsorbeerd die veroorzaakt is door broeikasgasemissies die warmte vasthouden. Veel van deze oceaanwarmte bevindt zich aan het wateroppervlak. Deze extra warmte kan de intensiteit van een storm aanwakkeren en sterkere winden aandrijven. En dit jaar is bijzonder slecht.
Klimaatverandering kan ook de hoeveelheid neerslag van een storm doen toenemen. Omdat een warmere atmosfeer ook meer vocht kan vasthouden, bouwt de waterdamp zich op totdat de wolken breken en er zware regen valt.
Tijdens het orkaanseizoen van 2020 in de Atlantische Oceaan – een van de actiefste ooit gemeten – verhoogde de klimaatverandering de hoeveelheid regen per uur in orkaanstormen met 8%-11%, volgens een studie van april 2022 in het tijdschrift Nature Communications.
De wereld is al 1,1 graden Celsius warmer geworden dan het pre-industriële gemiddelde. Wetenschappers van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) verwachten dat bij een opwarming van 2°C de windsnelheden van orkanen met wel 10% zouden kunnen toenemen.
NOAA voorspelt ook dat het aantal orkanen dat de meest intense niveaus – categorie 4 of 5 – bereikt, deze eeuw met ongeveer 10% kan toenemen. Tot nu toe heeft minder dan een vijfde van de stormen deze intensiteit bereikt sinds 1851.
Het typische “seizoen” voor orkanen verschuift, omdat de opwarming van het klimaat omstandigheden creëert die gunstig zijn voor stormen in meer maanden van het jaar. En orkanen komen ook aan land in regio’s ver buiten de historische norm. In de VS komen de meeste orkanen aan land in Florida, met meer dan 120 directe inslagen sinds 1851, volgens NOAA.
De laatste jaren bereiken sommige stormen echter hun piekintensiteit en komen ze noordelijker aan land dan in het verleden – een verschuiving naar de pool kan verband houden met de stijgende temperatuur van de lucht en de oceaan, aldus wetenschappers.
Deze trend is zorgwekkend voor steden op de middelste breedtegraden, zoals New York, Boston, Beijing en Tokio, waar “de infrastructuur niet is voorbereid” op dergelijke stormen, aldus atmosferisch wetenschapper Allison Wing van de Florida State University.
Orkaan Sandy, hoewel slechts een storm van categorie 1, was de op drie na duurste Amerikaanse orkaan ooit en veroorzaakte 81 miljard dollar aan verliezen toen hij in 2012 over de noordoostelijke kust trok.
Wat de timing betreft, is orkaanactiviteit gebruikelijk voor Noord-Amerika van juni tot november, met een piek in september – na een opeenhoping van warm water in de zomer. De eerste stormen met een naam die in de VS aan land komen, doen dat nu echter meer dan drie weken eerder dan in 1900. Hierdoor verschuift de start van het seizoen naar mei, volgens een onderzoek dat in augustus in Nature Communications werd gepubliceerd.
Dezelfde trend lijkt zich over de hele wereld af te spelen in de Golf van Bengalen in Azië. Daar vormen cyclonen zich sinds 2013 vroeger dan normaal – in april en mei – in de aanloop naar de zomermoesson, volgens een studie uit november 2021 in Scientific Reports.
Het is echter onduidelijk of klimaatverandering van invloed is op het aantal orkanen dat zich elk jaar vormt. Eén team van wetenschappers heeft onlangs een stijging in frequentie voor Noord-Atlantische orkanen in de afgelopen 150 jaar ontdekt, volgens hun studie die in december in Nature Communications is gepubliceerd. Maar het onderzoek is nog gaande.
Orkanen hebben twee belangrijke ingrediënten nodig – warm oceaanwater en vochtige lucht. Wanneer warm zeewater verdampt, wordt de warmte-energie ervan overgedragen aan de atmosfeer. Dit zorgt ervoor dat de winden van de storm sterker worden. Zonder warmte kunnen orkanen niet intenser worden en zullen ze uitdoven.
Hoewel het technisch gezien hetzelfde fenomeen is, krijgen deze grote stormen verschillende namen, afhankelijk van waar en hoe ze gevormd zijn.
Stormen die boven de Atlantische Oceaan of het centrale en oostelijke deel van de Stille Oceaan ontstaan, worden “orkanen” genoemd wanneer hun windsnelheden minstens 119 km/u bereiken. Tot dat moment staan ze bekend als “tropische stormen”.
In Oost-Azië worden gewelddadige, wervelende stormen die boven het noordwesten van de Stille Oceaan ontstaan “tyfoons” genoemd, terwijl “cyclonen” boven de Indische Oceaan en het zuiden van de Stille Oceaan ontstaan.
