Buitenland

Serviërs bestormen dorp in Kosovo, vier doden

25-09-2023 09:52

Kosovo
Kosovaarse politieagenten evacueren een gewonde persoon bij een kruispunt dat naar het Banjska klooster leidt in het dorp Banjska op zondag 24 september 2023. AP Photo/Visar Kryeziu.

NOORD-MITROVICA, Kosovo, 24 september (Reuters) – Servische schutters in gepantserde voertuigen bestormden zondag een dorp in het noorden van Kosovo, vochten tegen de politie en barricadeerden zichzelf in een klooster, in een opleving van geweld in het onrustige noorden waarbij vier mensen om het leven kwamen.

De belegering concentreerde zich op een Servisch-orthodox klooster in de buurt van het dorp Banjska in de regio met een Servische meerderheid, waar monniken en pelgrims zich in een tempel verborgen terwijl er een schietpartij woedde.

Een politieagent en drie van de aanvallers kwamen om het leven, volgens de autoriteiten in Kosovo en Servië.

Etnische Albanezen vormen de overgrote meerderheid van de 1,8 miljoen inwoners van Kosovo, een voormalige provincie van Servië.

Maar zo’n 50.000 Serviërs in het noorden hebben de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo uit 2008 nooit geaccepteerd en zien Belgrado nog steeds als hun hoofdstad, meer dan twee decennia na een Kosovaars-Albanese guerrilla-opstand tegen het repressieve Servische bewind.

Rebellie tegen premier Kosovo

Een groep Kosovo-Serviërs plaatste vrachtwagens op een brug naar het dorp en schoot op de politie die hen naderde. Daarna verplaatste de strijd zich naar het nabijgelegen klooster , volgens verklaringen van zowel de Kosovaarse politie als de Servische president Aleksandar Vucic.

De schutters hadden het klooster ‘s nachts verlaten, zei de Servisch-orthodoxe kerk, hoewel het onduidelijk was waar ze heen gingen.

Vucic zei dat de actie een rebellie was tegen de Kosovaarse premier Albin Kurti, die geweigerd heeft om een vereniging van Servische gemeenten in het noorden van Kosovo te vormen. “Servië zal nooit een onafhankelijk Kosovo erkennen, jullie kunnen ons allemaal vermoorden,” zei hij. Twee Serviërs raakten ernstig gewond en een vierde van hen is mogelijk overleden, zei Vucic. Hij veroordeelde de moord op de politieagent en riep de Kosovo-Serviërs op zich terughoudend op te stellen.

Gepanserd voertuig

Het bisdom Raska-Prizren van de Servisch-Orthodoxe Kerk, waar Banjska onder valt, zei dat mannen in een gepantserd voertuig het kloosterterrein waren binnengedrongen, waardoor monniken en bezoekende gelovigen gedwongen werden zich in de tempel op te sluiten.

De Kosovaarse politie zei later dat ze het klooster waren binnengedrongen en aan het controleren waren op mogelijke infiltranten onder de gelovigen. Drie van hun personeelsleden raakten ook gewond, net als het dodelijke slachtoffer in hun gelederen, zei de politie.

De Kosovaarse minister van Binnenlandse Zaken Xhelal Svecla zei dat de politie een groot aantal zware wapens, explosieven en uniformen had gevonden “die genoeg waren voor honderden andere aanvallers”, wat wijst op voorbereidingen voor een massale aanval.

Internationale bezorgdheid

Het hoofd van de VN-missie in Kosovo, Caroline Ziadeh, en het hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, Josep Borrell, veroordeelden het geweld.

Borrell heeft volgens zijn kantoor met zowel Kurti als Vucic gesproken.

NAVO-troepen, samen met leden van de EU-politiemacht EULEX en de Kosovaarse politie, patrouilleerden op de weg naar Banjska, volgens een verslaggever van Reuters in de buurt.

De Kosovaarse grenspolitie sloot twee grensovergangen met Servië.

Autonome gemeente

De Serviërs in het noorden van Kosovo eisen al lange tijd de uitvoering van een door de EU bemiddelde overeenkomst uit 2013 voor de oprichting van een vereniging van autonome gemeenten in hun gebied.

De door de EU gesponsorde besprekingen over het normaliseren van de betrekkingen tussen Servië en Kosovo liepen vorige week vast, waarbij het blok Kurti de schuld gaf voor het niet opzetten van de associatie.

Pristina ziet het plan als een recept voor een ministaat binnen Kosovo, waardoor het land in feite langs etnische lijnen wordt verdeeld.

Servië beschouwt Kosovo formeel nog steeds als een deel van zijn grondgebied, maar ontkent dat het onrust wil stoken binnen de grenzen van zijn buurland. Belgrado beschuldigt Pristina ervan de rechten van de Servische minderheid met voeten te treden.

NAVO-troepen

De onrust nam toe toen etnisch-Albanese burgemeesters hun ambt aanvaardden in het noorden van Kosovo na verkiezingen in april die de Serviërs boycotten.

Bij botsingen in mei raakten tientallen demonstranten en vredeshandhavers van de NAVO-bond gewond. De NAVO houdt 3700 troepen in Kosovo, de rest van een oorspronkelijke troepenmacht van 50.000 man die in 1999 werd ingezet.

Het gebied in het noorden van Kosovo, waar Serviërs de meerderheid vormen, is in belangrijke opzichten een virtueel verlengstuk van Servië. Lokaal bestuur en ambtenaren, leraren, artsen en grote infrastructuurprojecten worden betaald door Belgrado.