(Iain Marlow, Bloomberg, 27 december 2023) – Amerikaanse aanvallen op doelen in Irak en nieuwe aanvallen van Houthi-militanten op schepen in de Rode Zee waren de laatste waarschuwingssignalen dat de oorlog in Gaza dreigt uit te groeien tot een breder conflict dat het Midden-Oosten destabiliseert.
Het Pentagon zei laat op maandag dat zijn troepen aanvallen hebben uitgevoerd op drie installaties in Irak die verbonden zijn met Kataib Hezbollah. Washington zei dat de Iraakse opstandelingengroep, die gesteund wordt door Iran, achter een aanval zat waarbij drie Amerikaanse manschappen gewond raakten en één in kritieke toestand achterbleef.
Artikel gaat verder na afbeelding.
“Hoewel we er niet op uit zijn om het conflict in de regio te laten escaleren, zijn we vastbesloten en volledig bereid om verdere noodzakelijke maatregelen te nemen om onze mensen en onze faciliteiten te beschermen,” zei minister van Defensie Lloyd Austin in een verklaring. Hij noemde het een “noodzakelijke en proportionele” reactie.
Op dinsdag voerden de Houthi-rebellen in Jemen, die ook door Iran worden gesteund, opnieuw aanvallen uit op de scheepvaart in de Rode Zee. MSC Mediterranean Shipping Co. bevestigde dat het containerschip MSC United VIII was geraakt toen het op weg was naar Pakistan. Er zijn geen gewonden gemeld.
En US Central Command zei in een bericht op X dat een Amerikaanse destroyer en F/A-18 straaljagers 12 aanvalsdrones, drie ballistische raketten tegen schepen en twee kruisraketten voor landaanvallen hebben neergeschoten. Ze werden dinsdag door de Houthi’s boven de zuidelijke Rode Zee afgevuurd. Er was geen schade aan schepen en er zijn geen gewonden gemeld.
De VS en een aantal andere landen hebben een maritieme taskforce gevormd om te reageren op de aanvallen in de Rode Zee. Met die zekerheid zei A.P. Moller-Maersk A/S, ‘s werelds op één na grootste containerlijn, in het weekend dat het zich voorbereidde om de scheepvaart op zee te hervatten. Toch steeg de olie dinsdag omdat de spanningen over de scheepvaartonderbrekingen hoog bleven.
Hoewel Iran ontkent Houthi’s te helpen bij het aanvallen van commerciële schepen, heeft de Islamitische Republiek gezworen dat Israël een prijs zal betalen voor een luchtaanval in Syrië op maandag. Hierbij kwam een hoge commandant van de Revolutionaire Garde om het leven.
“Het is duidelijk dat hoe langer de oorlog tussen Israël en Hamas voortduurt met deze kinetische intensiteit, hoe waarschijnlijker het is dat er een escalatie zal plaatsvinden”, zegt Aaron David Miller. Hij is senior fellow bij de Carnegie Endowment for International Peace en voormalig VS-functionaris die staatssecretarissen heeft geadviseerd over het Midden-Oosten.
Het aantal niet-statelijke groeperingen en de onvoorspelbaarheid van zowel de Israëlische militaire operaties als de mogelijke reacties van Iran maken het moeilijk om te voorspellen wanneer specifieke incidenten kunnen uitmonden in een bredere escalatie.
Maar Miller zei dat de VS waarschijnlijk gedwongen zouden worden om assertiever op te treden als een regionale groep Amerikaanse militairen zou doden. “Als we rechtstreeks worden aangevallen en Amerikanen sterven, dan zal er een veel, veel zwaardere reactie moeten komen,” zei hij.
De aanvallen en andere ontwikkelingen in de regio benadrukken een steeds moeilijkere evenwichtsoefening voor de regering Biden, die Israël probeert te steunen in zijn strijd tegen de militante groep Hamas, die op 7 oktober 1200 Israëli’s doodde en meer dan 200 gijzelaars nam. Hamas is door de VS en de Europese Unie aangemerkt als terroristische organisatie.
De VS hebben aanvalsgroepen van vliegdekschepen ingezet in een poging om door Iran gesteunde troepen in de regio af te schrikken om Israël aan te vallen, terwijl het een steeds dodelijker grondoorlog voert in dichtbevolkte stedelijke gebieden in Gaza.
Maar Amerikaanse functionarissen hebben ook druk uitgeoefend op Israël om zijn intensieve operaties in Gaza te staken, die volgens het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid aan ongeveer 20.000 mensen het leven hebben gekost.
De Israëlische minister voor Strategische Zaken Ron Dermer had dinsdag in Washington een ontmoeting met minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan.
Volgens een functionaris van het Witte Huis gingen de gesprekken over de oorlog zelf, pogingen om de gijzelaars in Gaza vrij te krijgen, het beperken van het aantal burgerslachtoffers en het plannen van een toekomst voor de regio.
Het gesprek over het conflict concentreerde zich op het verleggen van de focus van de Israëlische strijdkrachten naar de belangrijkste Hamasdoelen, zei de functionaris.
Los daarvan sprak president Joe Biden met de emir van Qatar, sjeik Tamim bin Hamad Al-Thani, over inspanningen om de gijzelaars in Gaza vrij te krijgen en de humanitaire hulp aan het gebied te versterken, zei het Witte Huis dinsdagavond.
Voor Israëlische functionarissen die zich zorgen maken over Hezbollah-militanten in buurland Libanon en andere groepen in de regio, lijkt het huidige conflict al op de grotere oorlog die de VS zegt te willen voorkomen.
De Israëlische minister van Defensie, Yoav Gallant, zei in de Knesset dat Israël midden in een “multi-front oorlog” zit, omdat het al vanuit zeven verschillende arena’s is aangevallen – Gaza, Libanon, Syrië, de Westelijke Jordaanoever, Irak, Jemen en Iran.
“We hebben al actie ondernomen tegen zes van deze zeven, en ik zal nu zo duidelijk mogelijk zeggen dat iedereen die actie tegen ons onderneemt een potentieel doelwit zal worden,” vertelde hij de commissie buitenlandse zaken en defensie. “Er zal voor niemand immuniteit zijn.”
