Redactie, TPO, 25 maart 2024 – Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (D66) heeft aangekondigd dat het kabinet in totaal 160,5 miljoen euro zal investeren in zeven omvangrijke onderzoeksprojecten aan Nederlandse universiteiten, meldt de Rijksoverheid.
Deze projecten behoren tot de wetenschappelijke wereldtop of hebben de potentie om dat te bereiken. De investeringen zijn bedoeld om talent en kwaliteit te bevorderen.
De zeven onderzoeksprojecten richten zich op uiteenlopende gebieden: mechanische spanningen in planten, eiwitten in het menselijk lichaam, cyberveiligheid, therapie tegen blindheid, de chemische basis van geestelijke aandoeningen, crisisbestrijding en de chemische opslag van elektriciteit.
De aangekondigde investeringen maken deel uit van langlopende afspraken in een investeringsprogramma, genaamd het Zwaartekrachtprogramma, dat al tien jaar lang door de regering wordt ondersteund.
Het programma stelt groepen wetenschappers van Nederlandse universiteiten in staat om elke twee jaar in aanmerking te komen voor financiële steun. Onderzoeksprojecten ontvangen de helft van het toegekende budget bij aanvang, gevolgd door de tweede helft na een succesvolle evaluatie na vijf jaar, waardoor ze tien jaar lang continu onderzoek kunnen verrichten.
Deze langdurige financiering trekt wetenschappelijk toptalent aan, met tientallen wetenschappers betrokken bij elk project. De financiering wordt uitsluitend toegekend aan onderzoek dat tot de wereldtop behoort of het potentieel heeft om dit te bereiken. Een onafhankelijke commissie van internationale topwetenschappers, begeleid door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschap (NWO), beoordeelt de projecten.
Het Zwaartekrachtprogramma van het ministerie van OCW heeft een unieke focus op fundamenteel onderzoek, gericht op het vergaren van nieuwe wetenschappelijke kennis.
Dit type onderzoek kan direct leiden tot baanbrekende innovaties, met impact op verschillende domeinen zoals gezondheidszorg, transport en energietransitie.
Eerdere investeringen hebben al opmerkelijke resultaten opgeleverd, zoals een app die mensen met spraakproblemen door hersenletsel ondersteunt, een biobank met levende tumoren voor kankermedicijnenonderzoek en een batterij die methaan omzet in stroom met behulp van bacteriën.
Een ander voorbeeld is de ontwikkeling van mini-harten op basis van stamcellen en microchips, die worden gebruikt voor medicijntesten zonder proefdieren.
