Redactie, TPO, 21 mei 2024 – De Tweede Kamer debatteert woensdag vanaf 10.15 uur over het hoofdlijnenakkoord en eindverslag van de informateurs.
Donderdag spreken de PVV, VVD, NSC en BBB over wie voor te dragen als minister-president, nadat de nog niet officieel voorgedragen Ronald Plasterk zich terugtrok voor het premierschap.
Het debat is hier live te volgen.
22.20 uur Einde liveblog
Dank voor het volgen van deze liveblog!
22.20 uur Einde stemmingen
22.10 uur Richard van Zwol officieel aangewezen als formateur
De motie Wilders om Richard van Zwol aan te wijzen als formateur, met de opdracht de vorming van een kabinet dat berust op het hoofdlijnenakkoord van de fracties PVV, VVD, NSC en BBB, en deze opdracht binnen vijf weken af te ronden.
Vóór stemden: PVV, VVD, NSC, BBB, CU, SGP, CDA, JA21 en FvD
21.35 Einde debat, schorsing tot 22.00 uur waarna stemming zal plaatsvinden
21.25 uur Baudet dient motie in om Wilders alsnog te benoemen tot premier
Baudet dient een motie in dat Geert Wilders alsnog premier moet worden, gezien zijn verkiezingswinst en het behalen van 37 zetels.
Chris Stoffel (CU) interrumpeert: “Dit gaat over personen, en over personen moeten we altijd stemmen met briefjes, dat kan niet gewoon maar met hand opsteken.”
Kamervoorzitter Martin Bosma reageert op Stoffel: “De motie is dermate frivool, dat ik daar niet een schriftelijke stemming over ga doen.”
Stoffel stelt vervolgens aan Baudet voor om zijn motie dan maar in te trekken: “Dit soort moties helpen niet om het aanzien van het parlement te vergoten.”
Geert Wilders (PVV) breekt in, zorgt voor wat luchtigheid en krijgt de lachers op zijn hand:
“Voorzitter, noemt u nu een motie om mij als premier aan te wijzen, frivool? Hoelang dacht u voorzitter te willen blijven?”
Wilder dankt Baudet, maar zegt dat gezien de gemaakte afspraken de PVV-fractie de motie niet kan steunen.
Staartje #formatiedebat. Bosma noemt een motie van Baudet om Wilders alsnog premier te maken ‘te frivool’ voor een aparte stemming, waarop Wilders van Bosma wil weten hoe lang die nog voorzitter denkt te zijn. pic.twitter.com/br79h78FPC
— Bart Nijman (@BartNijman) May 22, 2024
21.14 uur Motie tegen beoogde btw-verhoging op boeken, tijdschriften en kranten
Rob Jetten (D66) dient een motie in om de beoogde btw-verhoging van 9 procent naar 21 procent op boeken, tijdschriften en kranten van tafel te krijgen:
“Nederland moet weer meer en beter gaan lezen.”
20.40 uur Deense model
Joost Eerdmans (JA21): “Dit is geen extreemrechts akkoord, dit is volgens mij ook geen extreemrechtse coalitie. Laten we noemen wat het is: het is een centrumrechtse coalitie.”
Eerdmans ziet veel terug in het akkoord waar de partij de afgelopen jaren voor heeft gepleit.
Wel mist hij in het uitgebreide asiel-hoofdstuk een expliciete keuze voor het ‘Deense model’: partnerlanden zoeken buiten de EU om onze asielprocedures en de opvang over te nemen:
“Nergens staat namelijk geschreven dat asielzoekers die hier aankloppen ook hier, op ons grondgebied, een veilig onderkomen moeten krijgen. Dat kan dus ook heel goed in een ander land, op een ander continent: mits veilig en beschermd.”
20.30 uur ‘Het akkoord is voor 80 procent voortzetting van het huidig beleid’
Thierry Baudet (FvD) stelt dat het akkoord voor minstens 80 procent een voortzetting is van het huidig beleid: “Wel komt er een constitutioneel hof wat een absolute ramp betekent voor onze rechtsstaat en democratie, omdat een klein clubje globalistische, linkse rechters dan de ultieme baas wordt in dit land.”
“De staatsafhankelijkheid wordt verder vergroot, de middenklasse verder uitgeknepen en een aantal grote bedrijven blijft smullen van de groene subsidies die gewoon voort zullen gaan.”
De migratie-paragraaf vindt Baudet “teleurstellend”. Hij mist in het akkoord “intensivering van het remigratie-programma, het strafbaar stellen van illegaliteit, Schengen en desastreuze Amerikaanse regime-change operaties, die de oorzaak zijn voor veel vluchtelingenstromen”.
20.20 uur ‘Het is radicaal-isolationisme’
Stephan van Baarle (DENIK) is niet te spreken over het budget voor ontwikkelingshulp dat in zijn ogen totaal wordt uitgekleed, terwijl de wereld in brand staat:
“Deze coalitie van Israël-knuffelaars doet er nog een schepje bovenop door als Nederland weg te kijken van Israëlische oorlogsmisdaden in Gaza, door als één van de weinige landen de ambassade van Nederland naar Jeruzalem te willen verplaatsen. Het is radicaal-isolationisme.”
19.00 uur diner-break tot 20.00 uur
18.05 uur Schrappen van het transitiefonds
Caroline van der Plas (BBB) reageert emotioneel op een interruptie van Rob Jetten (D66) over het door het nieuwe kabinet schrappen van het transitiefonds.
Jetten: “Wij wilden met de vorige coalitie met 15 miljard euro een warme sanering, zodat je werd gecompenseerd voor de schade die je als boeren oploopt, zodat je geld kreeg voor het afbreken van je stal, zodat je kan investeren in een alternatief bedrijfsmodel op je boerenerf. En u maakt daar nu, met het schrappen van het transitiefonds, een ijskoude sanering van. Dat kreeg Tjeerd de Groot de afgelopen jaren niet bedacht.”
Van der Plas: “Weet u waarom boeren willen stoppen? Omdat ze het spuugzat zijn hoe ze behandeld worden. Dat er ouders zijn die tegen hun kinderen zeggen ‘neem het bedrijf alsjeblieft niet over’, heeft niets te maken met dat ze geen toekomst meer zien vanwege regelgeving, het speelt mee. Het heeft te maken met hoe ze de afgelopen jaren zijn weggezet door sommige groepen, partijen, mensen individueel. Dát heeft gemaakt dat boeren die wanhoop in de ogen kregen.”
“Als meneer Jetten denkt dat hij mensen een plezier doet om ze uit te kopen, het is één groot drama op het boerenerf om uitgekocht te worden. Ik krijg dagelijks berichten van mensen die voor de laatste keer de melk laten ophalen, voor de laatste keer hun koeien verzorgen, die met het hele gezin huilend op het erf staan, als hun koeien weggaan. Dat is helemaal niet in zet vizier geweest bij mensen, het is verschrikkelijk wat wij hier de boeren de laatste jaren in Nederland hebben aangedaan.
“Generaties lang zijn ze boer geweest, visser geweest. Het is een levensstijl. Ze hebben gezorgd voor het landschap, het toerisme en recreatie in de buurt, gezorgd voor gezond voedsel. Ze hebben álles gedaan wat de maatschappij van ze gevraagd heeft. En ze zijn weggezet als dierenbeulen, gifspuiters en milieuvervuilers. Als mensen die we hier liever niet hebben. Boeren zijn in Nederland weggezet als ongewenst en ongewenst verklaard. En dat is waarom de meeste boeren stoppen, want ze hebben er gewoon helemaal genoeg van!”
14.39 uur ‘Keuzes maken en zorgen dat minder mensen het land inkomen’
Laurens Dassen (Volt) over de waarschuwing van het COA woensdag, dat sommige gemeenten zich nu al niet houden aan de spreidingswet, waardoor het COA duizenden opvangplekken aan zijn neus voorbij ziet gaan: “Hoe gaan we ervoor zorgen dat we niet wegkijken?”
Dilan Yeşilgöz: “De enige manier om dat structureel en fundamenteel anders te krijgen, is keuzes maken en zorgen dat minder mensen het land inkomen. En die keuzes maken we nu. Ik gun Nederland en de mensen die hier naartoe komen echt veel beter, dan wat we nu leveren. Nederland is klaar met alles ruimer interpreteren en zorgen dat we aantrekkelijker zijn in Europa, dan we hoeven te zijn. Ik denk dat dit het meest humane is wat we kunnen doen om weer grip te krijgen op de situatie. Ik denk dat Nederland snakt naar een overheid die die grip wel neemt en dat Nederland dat 22 november ook heeft laten zien. Mensen zijn het zat dat we ervan wegkijken, en ik wil absoluut niet horen bij de groep die wegkijkt.”
Dilan Yeşilgöz: “We moeten een stap verder gaan dan ideologische wensbeelden met elkaar wisselen en plaatjes van hoe de wereld eruit zou moeten zien. We moeten gewoon besluiten nemen, en dat is wat hier nu voorligt.”
14.02 uur Bontenbal betwijfelt de gekozen volgorde inzake de nieuwe Asielcrisiswet
Henri Bontenbal (CDA): “Moet je de asielinstroom niet eerst aantoonbaar omlaag hebben gekregen, alvorens je de spreidingswet intrekt? Want anders liggen de grasvelden bij Ter Apel straks gewoon weer vol. Is het niet gewoon cynische politiek om het zover te laten komen?”
Dilan Yeşilgöz (VVD): “Afgelopen zomer heeft Ter Apel ook vol gelegen en sliepen mensen in het gras. En dat is heel cynisch en een schande voor Nederland. Niet alleen voor de mensen die in Ter Apel wonen, werken en leven, maar ook voor de echte vluchtelingen voor wie wij nu geen plek organiseren, dat vind ik verschrikkelijk. Door geen grip te pakken, geen regie te voeren, geen duidelijke keuzes te maken als Rijksoverheid en dat al jaren te negeren, zorgen we ervoor dat echte vluchtelingen ook in de steek worden gelaten. En juist met deze paragraaf in het akkoord, juist met al de maatregelen die erbij horen, gaan we wat mij betreft ook zorgen dat we er zijn voor echte vluchtelingen, voor al die mensen die in Ter Apel wonen, werken en leven.”
13.00 uur lunchbreak tot 13.45 uur
12.30 uur Henk Kamp
Joost Eerdmans (JA21) zorgt voor een hilarisch moment in de plenaire zaal, door Wilders te vragen: “Henk Kamp zit op de publieke tribune het debat te volgen. Is dat nog een signaal?”, hintend op het premierschap.
Wilders: “Dat hij in ieder geval niet zoveel te doen heeft. Het is gewoon een werkdag.”
12.03 uur Zware beroepen niet benoemd in hoofdlijnenakkoord
Jimmy Dijk (SP) feliciteert Wilders met het akkoord op hoofdlijnen, maar is teleurgesteld over het niet benoemen van de zware beroepen: “Iets wat ontbreekt in dit akkoord, zijn de zware beroepen, daar is niks voor geregeld. U hoeft niets uit te kristalliseren, maar zoiets zet je toch in een hoofdlijnenakkoord?”
11.15 uur Timmermans clasht met Wilders over asiel
Timmermans tegen Wilders: “Wat u zegt is, dat alleen het feit dat men statushouder is, niet voldoende is om voorrang te krijgen op de toedeling van een woning. Dat kan nu al, dat is niet revolutionair. U weet heel goed dat wat u voorstelt op asiel het nooit zal halen, en dat is bij u ook precies de bedoeling. Want als het asielprobleem zouden opgelost, houdt het bloed op te stromen in de aderen van de PVV, want het móet een probleem blijven. Vandaar ook dat u de spreidingswet wil intrekken, de ellende in Ter Apel moet groter, niet kleiner. Dat verwijt ik u!”
Wilders reageert fel met woorden als “Wat een verwrongen mensbeeld heeft u!” en “Dit is een politiek ziekelijke redenering”.
Een stevige clash vanochtend tussen Geert Wilders en Frans Timmermans bij het debat over het onderhandelaarsakkoord.
Het debat is weer begonnen en nog steeds te volgen op RTL Z: https://t.co/rdKTIQPkri pic.twitter.com/k0ltADSOn7
— RTL Z (@RTLZ) May 22, 2024
11.03 uur Timmermans complimenteert Wilders
Frans Timmermans (GroenLinks/PvdA) “Het is de heer Wilders gelukt, dat had ik niet verwacht. Dus mij past ook een compliment aan de heer Wilders voor het feit dat hij erin is geslaagd een akkoord te sluiten met drie andere partijen. Hij kan rekenen op een meerderheid in deze kamer.”
10.50 uur Het nieuw kabinet gaat de naam dragen van de minister-president
Geert Wilders (PVV) wuift de opmerking van Rob Jetten (D66) over ‘Kabinet Wilders I’ weg: “Het is heel eervol dat u het nieuwe kabinet ‘Wilders I’ noemt, maar dat doet u vooral om mijn collega’s een loer te draaien. Het is geen ‘Wilders I’, het krijgt de naam van de minister-president die het zal gaan worden.”
10.15 uur Debat begint een half uur later
Frans Timmermans (lGroenLinks-PvdA) vraagt om uitstel van het debat, gezien belangrijke documenten over de kabinetsformatie pas om 10:15 naar de Kamer zijn gestuurd. De oppositiepartijen laten weten extra tijd nodig te hebben om de stukken door te lezen. Martin Bosma, Kamervoorzitter, gaat akkoord. Het debat zal beginnen om 10.45 uur.
