Redactie, TPO, 15 augustus 2024 – Dit blijkt uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De sprong van 17 naar 18 miljoen inwoners in slechts acht jaar is opvallend snel. Gemiddeld groeide de Nederlandse bevolking in deze periode met 120.000 mensen per jaar, wat neerkomt op een jaarlijkse groei van 0,7 procent.
Ter vergelijking: de groei van 16 naar 17 miljoen inwoners duurde vijftien jaar, met een gemiddeld jaarlijks toename van 66.000 mensen, oftewel 0,4 procent per jaar.
Na de Tweede Wereldoorlog groeide de bevolking veel sneller. Tussen 1945 en 1970 nam het aantal inwoners toe met bijna 4 miljoen, wat neerkomt op een gemiddelde jaarlijkse groei van 150 duizend mensen, ofwel 1,6 procent per jaar. De bevolkingsexplosie in die periode was voornamelijk het gevolg van hoge geboortecijfers tijdens de zogenaamde babyboom.
Sinds 2015 wordt de bevolkingsgroei in Nederland voornamelijk gedreven door buitenlandse migratie. In de jaren 2022 en 2023, en in de eerste helft van 2024, was er zelfs sprake van een natuurlijke krimp: er overleden meer mensen dan er kinderen werden geboren.
De bevolking bleef echter groeien omdat er meer immigranten het land binnenkwamen dan er emigranten vertrokken.
Tot de jaren zeventig werd de bevolkingsgroei in Nederland vooral bepaald door het verschil tussen geboorten en sterfgevallen. Tijdens de babyboom na de Tweede Wereldoorlog werden er relatief veel kinderen geboren, wat de bevolking aanzienlijk deed groeien.
In de jaren zeventig begon het geboortecijfer te dalen. Mensen stelden het krijgen van kinderen uit en kregen er minder, waardoor de bevolkingsgroei minder sterk werd. Desondanks bleef de bevolking groeien doordat er nog steeds meer geboorten dan sterfgevallen waren.
Vanaf dat moment begonnen ook migratiestromen een belangrijkere rol te spelen in de bevolkingsontwikkeling.
De migratiebewegingen werden beïnvloed door verschillende factoren, zoals oorlogen en conflicten in landen als Syrië en Oekraïne, economische omstandigheden, uitbreidingen van de Europese Unie en beleidsmaatregelen, zoals het aanbieden van Engelstalige opleidingen in Nederland.
Tussen 2016 en 2024 nam het aantal inwoners dat buiten Nederland is geboren toe van 2,1 miljoen naar 2,9 miljoen, wat neerkomt op een stijging van 12 naar 16 procent van de totale bevolking.
Het aantal inwoners met een Europese of Aziatische herkomst nam in deze periode ook significant toe. Vooral het aantal mensen met een Oekraïense en Syrische achtergrond steeg sterk, gevolgd door inwoners met een Poolse herkomst.
Begin 2024 was 0,7 procent van de Nederlandse bevolking van Oekraïense herkomst, 0,9 procent van Syrische herkomst en 1,3 procent van Poolse herkomst.
Ondanks deze veranderingen blijven inwoners met een Nederlandse herkomst de meerderheid vormen, met 72 procent van de bevolking. Daarnaast behoren mensen met een Turkse (2,5 procent) of Marokkaanse (2,4 procent) herkomst nog steeds tot de grootste groepen van buitenlandse afkomst.
Ook de herkomstlanden Suriname, Indonesië en Duitsland blijven goed vertegenwoordigd.
De bevolking van Nederland is niet alleen diverser geworden naar herkomst, maar ook ouder. Er zijn relatief minder jongeren onder de 20 jaar en meer mensen boven de 65 jaar. Het aantal 80-plussers neemt eveneens toe, waardoor de gemiddelde leeftijd steeg van 41,5 jaar in 2016 naar 42,6 jaar in 2024.
Een belangrijke oorzaak van de vergrijzing is dat ouderen van nu langer leven dan eerdere generaties. Ook heeft de eerste grote naoorlogse generatie inmiddels de leeftijd van 65 jaar gepasseerd.
Tegelijkertijd was het aantal sterfgevallen sinds de coronapandemie relatief hoog, wat tijdelijk leidde tot een daling van de levensverwachting in 2020. Daarna herstelde deze zich echter geleidelijk weer.
Het geboortecijfer in Nederland is de afgelopen jaren relatief laag gebleven. Sinds 2010 daalt het aantal geboorten, en in 2023 werden slechts 164.500 kinderen geboren.
Het gemiddeld aantal kinderen per vrouw daalde tot 1,43, een niveau dat sinds de jaren tachtig niet meer zo laag is geweest.
