Redactie, TPO, 26 september 2024 – “De president van Oekraïne is in ons land en hij maakt nare opmerkingen over jullie favoriete president, mij,” zei de Republikeinse presidentskandidaat tijdens een campagnebijeenkomst in Mint Hill, North Carolina. “We blijven miljarden dollars geven aan een man die weigert een deal te sluiten: Zelensky.”
De Oekraïense president is in de VS om een nieuw “overwinningsplan” te promoten, dat hij donderdag in Washington aan president Joe Biden zal presenteren. Hij zoekt extra steun voor de strijd, die zijn derde winter ingaat zonder doorbraak op het slagveld. De Amerikaanse verkiezingen roepen twijfels op over de vraag of Washington zijn steun zal blijven verlenen.
Zelensky begon zijn reis naar de VS met acties die het Trump-kamp vervreemdden, aldus ingewijden die anoniem wilden blijven. Zij verklaarden dat Trump deze week niet met de Oekraïense president zal afspreken. Zelensky’s persbureau reageerde niet direct op een verzoek om commentaar van Bloomberg, zo ook weigerde het Witte Huis commentaar te geven.
Het eerste incident was een bezoek aan een artillerie-fabriek in Bidens geboortestad in Pennsylvania, waar hij samenkwam met de Democratische gouverneur van de staat, een sterke supporter van Trumps rivaal, vice-president Kamala Harris. Vervolgens verscheen er een interview in het tijdschrift The New Yorker, waarin Zelensky vraagtekens zet bij Trumps beloften om een snelle einde aan de oorlog te onderhandelen als hij verkozen wordt.
Voorzitter van het Huis, Mike Johnson, schreef woensdag een brief aan Zelensky waarin hij het fabrieksbezoek een “partijgebonden campagne-evenement” noemde, dat bedoeld was om de Democraten te helpen. Hij spreekt van “verkiezingsinmenging” en roept Zelensky op om zijn ambassadeur in Washington te ontslaan, omdat die het bezoek had georganiseerd.
De House Oversight Committee kondigt aan een onderzoek te starten naar wat het noemde “het gebruik van belastinggeld door de Biden-Harris-administratie om de Oekraïense president Volodymyr Zelensky naar Pennsylvania te vliegen om campagne te voeren voor vice-president Kamala Harris.”
De Republikeinse senator Lindsey Graham uit South Carolina, die lange tijd Oekraïne heeft gesteund en een nauwe bondgenoot is van Trump, zegt dat hij “uiterst verontrust” was door Zelensky’s bezoek aan de fabriek in Pennsylvania, maar dat vooral de opmerkingen in het interview hem zorgen baarden.
“Ik vind het prima om ‘dankjewel’ te zeggen voor het leveren van bommen,” aldus Graham. “Maar de opmerkingen over Vance en Trump waren niet behulpzaam.”
Het is nog onduidelijk hoeveel schade Zelensky mogelijk heeft aangericht voor steun aan Oekraïne in het Congres, waar zelfs sommige Republikeinen zijn land blijven steunen in de strijd.
In zijn toespraak woensdag tijdens de Algemene Vergadering van de VN riep Zelensky andere landen op om zijn vredesplan te steunen en verwierp hij alternatieven, die volgens hem Rusland alleen maar zouden aanmoedigen. “Elke parallelle of alternatieve poging om vrede te zoeken, is in feite een poging om de oorlog te pauzeren in plaats van te beëindigen,” zei hij.
Voorafgaand aan de vergaderingen in Washington gaven bondgenoten aan dat ze niet verwachten dat Zelensky’s zogenaamde overwinningsplan tot een doorbraak in de oorlog zal leiden, die zijn derde winter ingaat.
Een persoon die bekend is met de gesprekken van Zelensky met buitenlandse leiders, en anoniem wil blijven, zegt dat er geen echte verrassingen in het overwinningsplan zitten en dat het geen grote spelveranderaar was. Een andere functionaris beschrijft het plan als een “verlanglijstje.”
Zelensky verklaarde vrijdag aan verslaggevers dat het plan bedoeld is om zijn land in een sterkere positie te brengen voor toekomstige diplomatieke gesprekken met Rusland. Kiev is bezorgd dat een wapenstilstand zonder duidelijke garanties president Vladimir Poetin de kans zou geven om opnieuw toe te slaan, nadat hij zijn troepen heeft herbewapend.
Trump heeft herhaaldelijk beloofd een onderhandeld einde aan de oorlog te brengen als hij verkozen wordt, maar heeft geen details gegeven over hoe dat zou gebeuren. “Er was geen deal die hij had kunnen sluiten die niet beter zou zijn geweest dan de situatie die je nu hebt,” zei Trump in zijn toespraak op woensdag.
