Het overleg over de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers, de ‘bed, bad en brood-kwestie’, tussen de top van de coalitie PvdA en VVD, gaat vanmiddag niet door. Het overleg zou vanmiddag om 16.00 in het Torentje hervat worden, maar kort voor die tijd besloten de partijen een dag pauze te nemen om op adem te komen en voor beraad in eigen kring. Dat bevestigden de partijen vanmiddag naar aanleiding van berichtgeving van de Telegraaf op sociale media.
VVD en PvdA menen dat het niet nodig is om het donderdag weer heel laat te maken, omdat er geen deadline is in het dossier.
De VVD is vanmiddag wel bijeen in het Torentje. Zojuist liepen fractievoorzitter Halbe Zijlstra, staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie en vice-fractievoorzitter Tamara van Ark daar naar binnen. Halbe Zijlstra sprak van een lastige kwestie. “Als het niet lastig was, waren we er al uit geweest”.
Vrijdag na de ministerraad zullen de partijen wel weer bij elkaar aansluiten.
Het overleg over de kwestie loopt al sinds begin deze week. Dinsdagnacht vergaderde de coalitietop al tot 2.30 over de kwestie, gisteren duurde de vergadering zelfs tot iets na half 4 ’s nachts. Om 17.00 was de coalitie gisteren bij elkaar gekomen, en met een kleine onderbreking waarin de partijen apart van elkaar praatten, is er ruim 10 uur lang doorgepraat.
Vice-premier Asscher zei daarover vanmorgen al: “Je denkt: misschien als we nog even doorpraten, kom je eruit. Maar op een gegeven moment ben je gewoon te moe en denk je: we hadden veel eerder naar huis moeten gaan. Achteraf denk ik dat we het onderdeel ‘bed’ wat eerder hadden moeten laten prevaleren”. De minister benadrukte wel dat er volgens hem geen sprake is van een kabinetscrisis.
Volgens Asscher is de kern van het probleem dat het kabinet zich geconfronteerd ziet met een uitspraak van het Comité van Ministers van de mensenrechtenorganisatie Raad van Europa “waar je op verschillende manieren tegenaan kan kijken en waar het kabinet zich van afvraagt hoe je daarop moet reageren”.
De PvdA vindt dat gemeenten uitgeprocedeerde asielzoekers die hiet illegaal verblijven voedsel, kleding en onderdak moeten bieden. De VVD voelt daar niets voor, omdat het volgens de liberalen een aanzuigende werking kan hebben op asielzoekers. De PvdA heeft in de Tweede Kamer overigens een meerderheid voor haar standpunt, maar in het regeerakkoord hebben de regeringspartijen juist een streng asielbeleid afgesproken. De VVD wil daar niet van afwijken.
De uitspraak van het Comité van Ministers stelt dat het Nederland niet zal opleggen dat het uitgeprocedeerde asielzoekers moet opvangen. Wel zegt ze dat iedereen weliswaar recht heeft op basisvoorzieningen zoals voorzien in een bed, bad en brood-regeling, en dat ze ‘uitkijkt’ naar een regelmatige rapportage over de ontwikkelingen in Nederland op dit vlak.
De uitspraak van het Comité van Ministers volgde op een uitspraak van het Europees Comité voor de Sociale Rechten, in november 2014. Het ECSR had felle kritiek op de Nederlandse omgang met uitgeprocedeerde asielzoekers. Volgens het ECSR faalde Nederland in het naleven van het Europees Sociaal Handvest, een mensenrechtenverdrag dat is opgesteld door de Raad van Europa, door uitgeprocedeerde asielzoekers geen onderdak te bieden.
Nederland had juist altijd volgehouden dat dat Handvest niet geldt voor personen die illegaal op Nederlands grondgebied verblijven, maar het ECSR deelde die mening niet, bleek in november. Toch weigerde toenmalig staatssecretaris Teeven het Nederlandse beleid toen aan te passen. Hij wilde eerst de uitspraak van het Comité van Ministers, dat dus eerder deze week kwam, afwachten.
Pas nadat acht uitgeprocedeerde asielzoekers in december met succes een zaak aanspanden tegen de gemeente Amsterdam ging Teeven overstag. De Nederlandse voorzieningenrechter oordeelde toen dat uitgeprocedeerde asielzoekers wel degelijk recht hadden op bed, bad en brood. Teeven maakte daarop met tegenzin tijdelijk, tot 15 juni aanstaande, geld vrij om gemeenten te ondersteunen met de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers.
Burgemeesters Van Der Laan (Amsterdam) en Van Aartsen (Den Haag) hebben al aangegeven graag door te willen gaan met de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Die laatste stelde vanmiddag zelfs hoe dan ook door te gaan met opvang.
