De 28 lidstaten van de Europese Unie willen in een actieplan de bootvluchtelingencrisis op de Middellandse Zee bezweren. Oorlogsverslaggever Arnold Karskens maakt van alle goede voornemens gehakt. Zijn conclusie: Zwak EU-beleid is debet aan de toestroom van honderdduizenden asielzoekers, de verdrinking van duizenden mensen en het verlengen van de oorlogen in de regio.
Het zoveelste proefballonnetje der onmacht liet VVD-Tweede Kamerlid Han ten Broeke op: Nederlandse militairen moeten de mensensmokkelaars in Mali aanpakken. We hebben het dan over ongeveer 13 procent van de totale migratiestroom. Probleem is dat de 450 Nederlandse militairen, uitgezonden onder de vlag van de Verenigde Naties, MINUSMA, geen mandaat hebben om mensensmokkelaars tegen te houden. Daarbij garandeert de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS) vrij personenverkeer van bewoners van de 15 lidstaten waaronder Niger, Mali, Nigeria en Burkina Faso. Enige rechtsgrond om potentiële vluchtelingen, als die hun doel al zouden willen prijsgeven bij arrestatie, te stoppen of terug te sturen, ontbreekt.
De smokkelindustrie zet honderden miljoenen euro’s per jaar om. De aanschafkosten van (vaak) oude schepen of nieuwe opblaasbare boten bedragen een fractie van de opbrengst. Daarbij brengen vlak voor de landing vluchtelingen vaak zélf hun boot tot zinken zodat ze niet kunnen worden teruggestuurd. Het plan om te voorkomen dat mensen aan boord gaan in Libië, waar in Brussel serieus over wordt gesproken, is onbegonnen werk in een land met een kustlijn van zo’n 1700 kilometer lengte. Ook het terugsturen van een onderschepte boot door marineschepen is zinloos, want dan zullen asielzoekers overboord springen. Moet je ze alsnog redden en in een Europese haven aan land zetten. Militaire operaties door NAVO-landen op Libisch grondgebied, om bij voorbeeld smokkelaars te dwarsbomen, zijn niet alleen zeer hachelijk, maar zullen ook de momenteel zeer verdeelde strijdgroepen verenigen.
De gezamenlijk operaties in de Middellandse Zee ontvangen meer boten, vliegtuigen en geld: zo wordt het budget van de Italiaanse Triton verhoogd tot maandelijks 9 miljoen euro. Dat betekent dat nog meer vluchtelingen de kans wagen want de redenering is: ‘we worden snel opgepikt’. Wankele vlotten of roeiboten voldoen dan. De verwachte stroom, een half miljoen mensen tot een miljoen (raming van EU-organisatie Frontex), uit Libië en Turkije zal het record van vorig jaar, zo’n 3.300 verdrinkingen dan ruimschoots breken.
Europese organisaties als Frontex, die de buitengrenzen bewaakt, en gezamenlijke politie- en justitieorganisaties zullen elkaar regelmatig ontmoeten en samenwerken om de modus operandi van de smokkelaars in kaart te brengen en zo zicht te krijgen op hun geldstromen.
Warlords, gelieerd aan radicale islamitische groepen als Al Qaida, ISIS of de Moslimbroederschap, vormen in Libië de gewapende macht achter de smokkelmaffia. Zij verdienen honderden miljoenen euro’s dankzij het EU-beleid. Eén vluchteling betaalt grofweg het jaarinkomen van één strijder. Het geld van de vluchtelingenstroom voedt daarmee de oorlog en de onrust in de hele regio.
Peil dan ook de godsdiensthaat. Moslims gooiden in april 12 christelijke vluchtelingen overboord. Het verhaal van het getraumatiseerde oorlogsslachtoffer blijkt daarnaast vaak nep, de wens tot economische vooruitgang is meestal de drijfveer. Niet onbegrijpelijk maar erg onrechtvaardig voor de arme, oude en zieke vluchtelingen die achterblijven. Het gros.
De sowieso slechte administratie maakt het mogelijk dat zogenaamde slapende cellen van terroristische organisaties met de vluchtelingenstroom vanuit Libië over de Middellandse Zee (vorig jaar ruim 200.000, dit jaar zo’n 40.000) zijn meegereisd. Italiaanse en Libische veiligheidsdiensten waarschuwden hier recentelijk nog voor. Het Europees plan van aanpak rept niet over het potentieel terreurgevaar.
Er moet een verdeelsleutel komen voor asielzoekers over de 28-EU-landen Voor Nederland zal dan het quotum van 4,35 procent gelden. Landen als Frankrijk, Polen en Hongarije zien er niks in, dus veel solidariteit bestaat niet. Niet vreemd. Volgens Nederlands oud-staatssecretaris van Justitie Fred Teeven (VVD), dit voorjaar, besteedt Europa jaarlijks zo’n vier miljard euro voor de opvang van één procent van de vluchtelingen, voor de overige 99 procent wordt ook vier miljard euro uitgetrokken. Over ongelijkheid gesproken.
Een breed EU voorbeeldproject voor vrijwillige herhuisvesting, waarbij ook plekken worden gecreëerd voor mensen die bescherming nodig hebben. Het idee zal niet aanslaan bij een asielzoeker die net duizenden euro’s heeft besteed om met veel gevaar de regio te verlaten. Het land Australië nam in 2013 zo’n 20.000 erkende vluchtelingen op. Maar beschouwt iedere buitenlander zonder visum – zoals een bootvluchteling – als illegaal, stuurt die terug, of zet die op een eiland ver weg en garandeert dat die zich nooit legaal in Australië kan vestigen. Deze aanpak is niet vriendelijk, maar wel humaan, want tussen 2009 en de invoering in augustus 2012 verdronken meer dan 600 mensen voor de kust van Australië. Totaal zou het gaan om zo’n 1.200 slachtoffers. Toen de harde aanpak bekend werd, stopte de stroom. Vanaf 2014 is er zover bekend geen vluchteling meer verdronken.
Veel landen zullen niet meewerken. Denk aan Soedan, waarvan de leider Omar al-Bashir door het Internationaal Strafhof in Den Haag wordt gezocht voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. De regering in Mali heeft niets in te brengen in het noorden van het land dat bekend staat om zijn smokkelroutes voor wapens. Het ondemocratische regime in Eritrea laat mensen tegen betaling gaan en eist als ze eenmaal in Europa aankomen nogmaals geld. Libië is versnipperd door strijdgroepen. Alleen Niger wil een beetje meewerken, lijkt het.
Waarom wordt de kansloze migrant niet van tevoren gewaarschuwd? Niet door regeringen, niet door de talloze Niet-Gouvermentele Organisaties als Artsen Zonder Grenzen en Vluchtelingenwerk Nederland? Geen cent wordt besteed aan preventie in Libië en in de regio door via radio en lokale televisiestations te alarmeren voor de gevaarlijke trip; door de kurkdroge woestijn, langs verscheurde steden en over een woeste zee. Het nieuwe Europese idee om de ronselwebsites van mensensmokkelaars lam te leggen, zet weinig zoden aan de dijk. Routes en prijzen blijven circuleren op het internet.
Levens worden gered door iedere bootvluchteling, direct en zonder uitzondering, over te brengen naar de enclave van het gekozen parlement in de Oost-Libische stad Tobruk. In ruil voor meer westerse steun zal de uit de hoofdstad Tripoli verdreven, en de enige door de Verenigde Naties erkende, Libische regering van premier Abdullah al-Thinni best deze bootvluchtelingen willen opnemen. Het kampement zal wellicht enkele duizenden mensen huisvesten. Dat is overzichtelijk en betaalbaar. Wanneer duidelijk wordt dat iedere boottocht uiteindelijk in een U-bocht zal stranden op de Libische kust zal de stroom bootvluchtelingen binnen enkele weken stoppen. Niemand investeert duizenden euro’s voor een retourtje Afrika met alle gevaren van dien.
Volgens premier Rutte, in de Tweede Kamer op 22 april 2015, zou de beweegreden voor de vluchtelingen die naar Australië reizen en naar Europa een ‘gans andere’ zijn. “We praten híer over een situatie van mensen die ook echt bedreigd worden.”
Dat heet ministeriële onzin. Afghanen en Irakezen namen ook de boot naar down under. Daarbij, veel Syriërs en Irakezen vluchten eerst naar veilige landen als Turkije, Jordanië en Libanon. Vanuit daar reizen ze verder naar het gevaarlijke land Libië en stappen daar op een nog veel gevaarlijkere boot. Mensen in Mali geven tegenover ThePostOnline toe dat het vooral economische redenen zijn die hen aanzetten tot het ondernemen van de bizarre tocht.
