Hoofdredacteuren krijgen rapportcijfers, journalisten zijn kuddedieren en Niemöller legt het gespin rond vliegtuigramp MH17 nog eenmaal uit. Deel 8 in de kritische serie ‘Journalist te koop’.
Het gesprek in café De Pont, gelegen aan het Amsterdamse IJ, begint over afluisteren. Joost Niemöller (58), spijkerbroek, zwarte sneakers en blauw T-shirt is net binnengelopen. Jarenlang werkte hij voor HP/De Tijd, muziekblad Vinyl, was verslaggever voor de Nieuwe Revu en medewerker van politiek weblog De Dagelijkse Standaard. Ook schreef hij boeken die verschijnen bij uitgeverij René van Praag. Nu voert hij een eenmansstrijd tegen onrecht op zijn blog De Nieuwe Realist.
Zijn zwarte jack trekt hij niet uit maar hijvertelt direct hoe hij enkele weken eerder iemand van een ministerie sprak over zijn stokpaardje, het neerschieten van Malaysia Airlines-vlucht MH17 met 289 inzittenden op 17 juli 2014 boven de Oekraïne. “De hele tijd had die man zijn telefoon omgekeerd op de tafel liggen. Waarschijnlijk heeft hij alles opgenomen. Ben ik toch te naïef in dat soort dingen.’
Was het iemand van de AIVD?
“Ik denk het. Hij wilde meer weten. Maar ik heb niks gezegd, althans naar mijn gevoel. Hij heeft vooral gepraat.”
Eigenlijk is het best een compliment dat je als journalist meer afweet van het grootste Nederlandse vliegtuigdrama sinds Tenerife (1977 met 583 doden) dan die dikbetaalde 007’s met alle opsporingsbevoegheden. Het is ook niet de eerste keer dat lieden met gleufhoeden interesse in hem tonen. “Voor de val van de muur in 1989 heb ik een boek geschreven over de DDR. Later hoorde ik: ‘Veel mensen die je sprak, werkten voor de Stasi’. Ik denk dat veel van mijn Russische contacten ook voor de geheime dienst werken.”
We bestellen snel koffie.
Met daarin onder andere de volgende quotes:
“Letterlijk werd tegen mij gezegd door collega Jeroen Wielaert van Radio 1: ‘Als je dat opschrijft, weten we je te vinden.’ Het zou namelijk een rel betekenen, slecht voor de wielrennerij.”
“Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans heeft gewoon zitten liegen dat de lijken zouden zijn bestolen.”
“Als je ziet hoe vaak de nieuwe media worden geciteerd in kranten, hoe vaak een tweet een item wordt bij een tv-programma. De nieuwe media winnen op alle fronten.”