De laatste dagen is er plotseling veel opwinding over illegale leerlingen in het mbo die hun opleiding niet af kunnen maken. Illegale kinderen mogen wel een opleiding volgen, maar ze mogen niet werken. Aangezien een stage valt onder werk, kunnen ze hun opleiding niet afmaken, zegt minister Kamp. Als organisaties illegalen bij hen laten werken, riskeren ze forse boetes. In Amsterdam is het plan ontstaan om illegale leerlingen dan maar stage bij de gemeente te laten lopen. Het kabinet is daar zwaar op tegen. De PvdA toont zich inmiddels de redder van de illegale scholieren en wil met een wetsvoorstel komen waardoor deze scholieren toch stage kunnen lopen. Dit roept de vraag op of mbo-leerlingen die illegaal in Nederland verblijven wel gered moeten worden.
Wettelijke hindernis?
Het antwoord op deze vraag is nee. Dit antwoord is altijd negatief, ongeacht de mening die men kan hebben over illegalen en de vraag of illegalen in Nederland onderwijs mogen volgen. Dat maakt allemaal niets uit: als scholen het willen, kunnen ze illegalen gewoon laten afstuderen en is de wettelijke hindernis dat ze geen stage mogen lopen geen probleem. Hoe werkt dit?
Elke opleiding heeft een reglement. Daarin staat aan welke eisen leerlingen moeten voldoen om af te kunnen studeren, uit welke onderdelen de opleiding bestaat en hoeveel studiepunten daarvoor staan. In dit reglement – dat door de instelling zelf wordt vastgesteld – staat in veel gevallen ook een stage. Is dit reglement bindend in alle gevallen? Nee, dat is het zeker niet.
Er wordt een uitzondering gemaakt als iemand al elders een deel van de opleiding gevolgd heeft, want dan wordt vrijstelling gegeven. Dat vindt iedereen de normaalste zaak van de wereld. Voor gehandicapten of scholieren met dyslexie worden ook uitzonderingen gemaakt, bijvoorbeeld in termen van deadlines of de tijd die men heeft om een tentamen te maken. Ook hier bestaat geen gelijkheid tussen scholieren: examencommissies beslissen beargumenteerd van het reglement af te wijken.
Geen stage lopen
Dat kan bij illegale leerlingen die geen stage kunnen lopen ook. Men kan stellen dat een stage een essentieel opleidingsonderdeel is, maar dat argument is twijfelachtig. Bij een stage moeten bepaalde vaardigheden worden geoefend, en dat kan ook in een aangepaste setting: bijvoorbeeld meerdere stages van drie weken die wel zijn toegestaan. Misschien is dat niet ideaal, maar niets staat een opleiding in de weg om een illegale scholier de opleiding op een afwijkende manier te laten afmaken. Illegale kinderen kunnen door hun eigen school gered worden en hebben daar de PvdA en het kabinet helemaal niet voor nodig.
In een tijd waarin veel burgers zich zorgen maken over immigratie, moet een politieke partij zich altijd afvragen of het de moeite waard is regels voor een groep zoals illegalen te versoepelen. Soepelere regels leveren namelijk meer onvrede en meer PVV-stemmers op. Dat is pas echt slecht voor immigranten. Wil de PvdA dat? Ik zou zeggen dat deze overweging geen rol mag spelen als het om essentiële zaken gaat. Bij een kinderpardon is dat het geval, maar bij 200 stagiairs zeker niet.
Als de PvdA roept dat deze scholieren niet kunnen afstuderen, is dat demagogie. Het kan gewoon wel. Natuurlijk doet Kamp kinderachtig, maar het is vooral de PvdA die deze leerlingen bang maakt. Ja, van illegalen wordt veel misbruik gemaakt.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie.
