Een van de bevrijders heette ook zo. Geavanceerder, complexer, en lastiger om te vliegen dan de beroemdste heavy, de Boeing B-17 Flying Fortress, werden er desondanks aanzienlijk meer Consolidated B-24 Liberators gebouwd (18.482). Bijna evenveel als de B-17 (12.731) en Britse heavy, de Avro Lancaster (7.366) samen. Ze zagen een breder gebruik in meer operatiegebieden dan welke zware bommenwerper ook. Vlogen de B-17 en Lancaster voornamelijk boven Europa, en de latere B-29 uitsluitend boven Azië, de B-24 vloog massaal boven beide operatiegebieden. En sloot vanaf 1942 de beruchte Atlantische gap om het leven van Duitse U-boten voorgoed te vergallen. Zeker toen de productiesnelheid het record van 55 minuten naderde om van 1.225.000 afzonderlijke onderdelen een bevrijder te maken.
Er zit vier en een half jaar tussen de eerste vlucht van de B-17 (juli 1935) en de B-24 (december 1939). Het verschil in ontwerp is in deze jaren van snelle ontwikkelingsvooruitgang haast een generatie. De B-24 lijkt een stuk ‘slanker’ te vliegen op haar geavanceerde Davis wing dan de B-17 op de plomp ogende Clark vleugels. Dit is qua dikte deels schijn, maar het Davisontwerp gaf wel meer lift per vierkante meter vleugeloppervlak, met minder luchtweerstand dan eerdere ontwerpen. Dan mag je verwachten dat typische exemplaren zoals de B-24J met een gelijk motorvermogen (4 x 1200 pk) en vrijwel identiek maximum gewicht van 29.510 kilo als de B-17G die vol 29.710 kilo weegt, een stuk sneller is.
Toch scheelde het bijna niets. Een B-24J met het gas tot de stop haalde 466 km/u tegen 462 km/u voor een B-17G. Wel lag de maximum kruissnelheid tot 50 km/u hoger in een B-24. En kwam een volgetankte B-24J op 13.680 liter hoog octaan 5954 kilometer ver tegen een B-17G 5471 kilometer op 13.741 liter. De B-24 deed het echter op 97 meter² vleugel terwijl de B-17 lift kreeg van 132 meter². Een behoorlijk verschil in vleugelbelasting (256 kilo tegen 186 kilo per m²). Een reden waarom veel vliegers de B-24 ‘a truck’ vonden en de B-17 ‘an airplane’. Ook was een B-17 op hoogte makkelijker bestuurbaar. Vooral als er grote stukken van waren weggeschoten.
B-24 van 454th Bomb Group (foto: USAAF, National Archive – wiki commons upload van Bwmoll3)
Ondanks de efficiëntere Fowler flaps van de B-24 lag de stall-snelheid zo’n 25-45 km/u hoger dan de B-17 die zo eveneens meer vliegtuig was. Wel maakte de combinatie van iets zuiniger drinkende motoren en de hoogte-belading-prestatie curve van de B-24 deze meer geschikt voor lange-afstandsmissies zoals het dichten van de gap. Voor dergelijke lange-afstandspatrouilles werd later in de oorlog zelfs een speciale B-24 ontwikkeld, de PB4Y-2 Privateer. Een hoofdstuk apart.
Dan de wapens. De B-24 had twee achter elkaar gelegen bommenruimen (met rolluiken) waar theoretisch meer bommen in pasten dan het enkele ruim van de B-17. In de praktijk boven Europa verschilde de bommenlast niet veel (typisch tussen de 2000- en 3800 kilo). De dertien .50s die voor een tienkoppige bemanning uit een B-17G staken waren wel bedreigender voor de ‘Hun’ of ‘Jap’ dan de tien .50s waar de elf bemanningsleden in een B-24J zich mee verdedigden. De stabieler kruisende vliegende forten konden hun schootsveld overlappende formaties ook makkelijker vasthouden dan de ietwat nerveus vliegende bevrijders. Zo bleef de B-17 het vliegtuig, en de B-24 een truck.
Soms letterlijk, zoals de (287 stuks) C-87 Liberator Express die alleen transportmissies uitvoerde. Ook op het witte doek vloog een B-17 beter, waar het onder meer als Memphis Belle op schitterde. Wat aan acteur James Stewart wellicht enige grumpy geluiden heeft ontlokt. Hij vloog twintig+ operationele missies boven Europa in Liberators. Vrachtwagens die per saldo toch meer hebben bevrijd.
Meer Liberator bij www.b24.net. Binnenin een B-24 kijken (3D) kan bij B24witchcraft
Titelfoto: B-24D’s boven Ploesti in 1943. Foto: USAAF, National Museum -wiki commons upload van Jerry Jostwick.
