Er komen steeds meer afgestudeerde hogeropgeleiden op de arbeidsmarkt en er is geen baangarantie meer. Het is een probleem waar veel over geschreven wordt en waar we allemaal van op de hoogte zijn dat het speelt. Het percentage van werkloze hogeropgeleiden stijgt, net zoals het percentage jongeren die een HBO/WO-opleiding volgen. Volgens de voorspellingen zal dit de komende jaren zo blijven.
In de hoop een oplossing te horen, bezocht ik een debat over deze actuele problematiek, waarbij Tweede Kamerleden Matthijs Huizing (VVD) en Tanja Jadnanansing (PvdA) aanwezig waren. Na afloop teleurstelling alom. Aspecten van de huidige problematiek kwamen duidelijk naar voren. Voldoende sollicitatietips waren gegeven en, als kers op de taart, een poëtische samenvatting ter afsluiting van Wout Waanders. Maar, waar bleef nou die oplossing? Al was het maar een glimpse…
Tom Poes
Huizing (VVD) zei: “Tom Poes, verzin een list! Maar wel een list die geen geld kost.” Hiermee gaf hij te kennen dat de VVD geen oplossing heeft voor dit probleem. Tanja Jadnanansing (PvdA) ging hier tegenin door aan te geven dat als je iets tot stand wil laten komen, je altijd geld moet uitgeven en dat het dus een illusie is om te zeggen dat een nieuwe list geen geld kost. Lijkt mij bijzonder logisch; investeren is immers essentieel voor ontwikkeling. De VVD is van mening dat als ze investeren in ondernemingen, die ondernemingen dan wel weer investeren in werkgelegenheid. Lekker makkelijk. Geld geven aan een ander om jouw problemen op te lossen. Afschuiven op een ander. Is dit nou het liberale gedachtegoed?
Probleem
Er kwam weinig nieuws naar voren wat betreft de huidige problematiek. De net afgestudeerden hebben te weinig werkervaring en geen ervaring met solliciteren. Er zijn meer hogeropgeleiden op de arbeidsmarkt dan vroeger, hierdoor lijkt voorlopig een verzadigingspunt bereikt, in ieder geval in de huidige economische situatie. Het studiekeuze-argument kwam ook langs: er zijn teveel studenten die een studiekeuze maken die bij voorbaat weinig perspectief op werk geeft. De vraag hierbij is dan in welke mate een scholier de ruimte heeft om zijn of haar eigen keuze te maken. Huizing zei dat het niet logisch is als een scholier kiest voor een studie waar hij bij voorbaat geen baan in kan vinden. Dit is toch tegengesteld aan het liberalisme? Vrijheid van het individu, daar pleit de VVD toch altijd voor? Als ik het goed begrijp, heb je bij het maken van een eigen keuze dus geen steun meer vanuit de overheid. Ga je Afrikaanse talen en culturen studeren en je weet dat de kans op een baan kleiner is dan met economie, vindt de VVD dus dat als je in de problemen raakt je geen steun mag krijgen vanuit de overheid.
Oplossingen
Als oplossing opperde Huizing (VVD) dat een student zichzelf uniek moet maken, alle kansen moet grijpen om naast zijn of haar studie zichzelf te ontplooien. Ter aanvulling voor je curriculum en voor het uitbreiden van je netwerk. Iemand uit het publiek stelde de vraag of Huizing dit nog realistisch vond, in deze tijd dat alles eraan wordt gedaan studenten zo snel mogelijk door een opleiding te loodsen. Hij reageerde verbaasd en zei dat er ook nu naast je studie nog voldoende tijd is. Het bekende riedeltje. Een grijze politicus van middelbare leeftijd die zelf ruimschoots de tijd heeft genomen over zijn studie, vindt dat de huidige student zo flexibel is dat hij naast zijn studie met gemak zichzelf ‘uniek’ kan maken.
Doorslaggevende strategie
Wij hopen een concrete oplossing te horen vanuit de politiek. Een oplossing om uit deze vicieuze cirkel te komen. De cirkel waarin zowel jonge- als oudere hogeropgeleiden werkloos thuis zitten. Thuis op de bank, duimen te draaien en Monsterboard af te struinen. Het lijkt erop dat geen van de aanwezige een oplossing heeft om uit deze situatie te komen. De gouden oplossing bleef uit.
De politiek heeft, met 150 stemmen voor, de motie Hamer aangenomen. Hiermee willen ze het signaal afgeven dat Nederland bij de beste vijf kenniseconomieën van de wereld wil horen. De politiek heeft echter nog nog geen idee hoe ze dit moet realiseren. Typisch gevalletje van Haagse politiek. Moties aannemen zonder vooraf al waterdichte en onderzochte strategieën te hebben klaarliggen. Op kortetermijnplannen scoren ze goed, maar zijn de moties wel doordacht en realistisch de langere termijn? Zou het niet een idee zijn om de werkwijze een keer volledig om te draaien. Een concreet plan bedenken hoe we ervoor gaan zorgen dat onze werkloosheidspercentage onder jongeren niet, zoals in Spanje, de 52 procent bereikt. En DAN pas de motie in te dienen?
Schuif het niet af op Tom Poes. Breng ‘s Nederlands beste strategen en deskundigen bij elkaar en ga een langetermijnplan opstellen over hoe we de stijging tegengaan.
Met gebogen hoofd liepen de werkloze studenten en ouderen na afloop van het debat richting de bar om één uitkeringspilsje te drinken. Weer geen stapje verder richting een florissant toekomstperspectief.
Matthijs’ en Tanja’s sollicitatietips:
Deze avond hebben beide politici enkele tips gegeven voor de werkloze hogeropgeleiden onder ons:
