De spanning loopt op: krijgt de lijst van Amerikaanse presidenten er in november een nieuwe naam bij óf mag president Obama nog een tweede termijn in het Witte Huis verblijven? Dat roept vragen op over de geschiedenis van de presidentsverkiezingen in Amerika. Wie waren de 42 mannen die Obama voor gingen en hoe verliepen de verkiezingscampagnes door de eeuwen heen? De komende weken zullen de presidenten één voor één de revue passeren. Deze week: William Henry Harrison.
William Henry Harrison, een magere man met dun bruin haar, een lang gezicht, dichtbij elkaar liggende ogen, dunne lippen en van gemiddelde lengte, maakte naam doordat hij tot aan president Ronald Reagan (1981-1989) de oudste man was die als president werd ingewijd, de kortst zittende president uit de geschiedenis was en de langste inaugurele rede ooit hield.
Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
Evenals velen van zijn acht voorgangers zag hij het levenslicht in Virginia op 9 februari 1773. Hij was de laatste president die als Brits onderdaan geboren werd en groeide op ten tijde van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1775-1783). Zijn vader, Benjamin Harrison, was eigenaar van een plantage in Virginia en afgevaardigde van het Continental Congress. William Henry was de jongste van zeven kinderen. Toen William acht jaar oud was, werd zijn ouderlijk huis door Britse troepen in brand gestoken en werden het vee, de slaven en de oogst door de soldaten meegenomen.
Studeren en het leger
William Henry ging medicijnen studeren in Philadelphia. Maar in zijn eerste studiejaar overleed zijn vader en wegens geldgebrek moest hij stoppen met zijn studie. In augustus 1791 meldde hij zich noodgedwongen aan bij het leger. Vier jaar later trouwde hij op tweeëntwintig jarige leeftijd met de twee jaar jongere Anna Tuthill Symnes. Dat ging echter niet zonder slag of stoot, aangezien de vader van Anna aanvankelijk het huwelijksaanzoek van William Henry afsloeg. Daardoor besloot het stel in het geheim te trouwen toen de vader van Anna op reis was. Het echtpaar kreeg tien kinderen, waarvan er één op jonge leeftijd overleed. Daarnaast doen verhalen de ronde dat hij tevens zes kinderen had verwekt bij een vrouwelijke slavin.
Old Tippecanoe
In het leger maakte hij snel promotie doordat hij zich bijzonder moedig toonde tijdens de oorlogen tegen de indianen in de Noordwestelijke gebieden. Op 28 juni 1798 werd hij aangesteld als 2e secretaris van het Noordwestterritorium en van 1800 tot 1812 werd hij benoemd tot gouverneur van de Indiaanse gebiedsdelen. Het lukte hem een verdrag met de indianen te sluiten, waarin werd beslecht dat er miljoenen hectares grond beschikbaar kwamen in zuidelijk Indiana en Illinois voor ontginning door blanke kolonisten. De indianen legden zich echter niet zo makkelijk neer bij dit verdrag en kwamen in opstand. Harrison zette een troepenmacht van duizend man op poten en trok ten strijde tegen de Shawnee-stam die onder leiding stonden van Tecumseh. Het bloedbad bij Tippecanoe Creek (1811) dat volgde, zorgde voor een demoralisering onder de indianen. Het georganiseerde verzet was hierna gebroken. Harrison dankte hier zijn bijnaam ‘Old Tippecanoe’ aan, werd gepromoveerd tot generaal en ontving een jaar later een onderscheiding.
Politieke carrière
Door zijn militaire carrière kon hij na de oorlog makkelijk doorstromen in de politiek. Hij verhuisde naar Ohio en werd lid van het Huis van Afgevaardigden en van de senaat. In beide functies zette hij zich in voor het belang van de militairen. In 1828 benoemde president John Quincy Adams (1825-1829) hem tot gezant in Bogotá, Colombia. Daar kwam hij in contact met de Latijns-Amerikaanse vrijheidsstrijder en op dat moment leider van de federatie Groot Colombia, Simon Bolivar, die hij ervan probeerde te overtuigen om de Amerikaanse democratie als voorbeeld te nemen voor de Zuid-Amerikaanse staat. Het verblijf van Harrison in Bogotá duurde slechts één jaar. Dat kwam doordat de volgende president, Andrew Jackson (1829-1837), het Spoils system invoerde, wat inhield dat het ambtenarenapparaat wisselde zodra een nieuwe president werd aangesteld.
Blokhut en cider
In 1836 deed Harrison tevergeefs een gooi naar het presidentschap namens de Whig partij, maar verloor van Martin van Buren. Hij trok zich terug op zijn landgoed in Ohio. Bij de daaropvolgende verkiezingen van 1840 deed hij nog een poging. Bij deze electies waren de presidentskandidaten goed voorbereid en voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis streden twee grote partijen gewapend met toespraken en drukwerk om de presidentspost. Een belangrijk symbool van de Whigs was een blokhut en een vat cider. Met de woorden ‘Geef hem een vat met cider en een pensioen van tweeduizend dollar per jaar, en reken maar dat hij voor de rest van zijn dagen in een blokhut blijft zitten’ hadden de democraten een campagne opgezet om de spot te drijven met het gebrek aan diepgang en de ouderdom van Harrison. De Whigs draaiden deze campagne om in het voordeel van Harrison door op een afbeelding Harrison naast een veteraan bij de blokhut neer te zetten. Hiermee werd het accent verschoven in zijn voordeel doordat de aristocraat uit Virginia blijkbaar de smaak van het gewone volk deelde. De slogans voor deze campagne ‘Log Cabins and Hard Cider’ en ‘Tippecanoe and Tyler too’ zijn beroemd geworden.
Inhuldiging
Harrison won de verkiezingen en bij zijn inhuldiging op 4 maart 1841 stak hij een speech af die maar liefst één uur en veertig minuten duurde. De president had op de dag van zijn inhuldiging geen overjas aan of hoed op en door het ongure herfstweer en de lengte van zijn speech liep hij een longontsteking op. Meteen na zijn aanstelling benoemde hij een sterk kabinet en riep hij het Congres bij elkaar om de toestand van de economie te verbeteren. Aanvankelijk dacht men dat hij de longontsteking snel te boven zou komen, maar naar eigen zeggen was de president ‘ziek, veel zieker dan ze denken dat ik ben’. Precies een maand na zijn inhuldiging, op 4 maart 1841, stierf de president in het harnas.
Afbeelding 1: Inauguratie William Henry Harrison in Washington D.C. op 4 maart 1841, lithografie door Charles Fenderich
Afbeelding 2: William Henry Harrison
Afbeelding 3: Afbeelding van de campagne ‘Log Cabins and Hard Cider’
Marianne van Exel is hoofdredacteur van IsGeschiedenis.nl, het weblog dat dagelijks historische achtergronden bij het nieuws biedt. Dit artikel werd tevens daar gepubliceerd.
