In 1968 verscheen een boekje met dezelfde titel als hierboven. Het was bedoeld als een kritiek op de onwelwillende houding die de gemiddelde Nederlander jegens zijn Turkse en Marokkaanse medemens aan de dag legde — of misschien beter: het blatante racisme dat gastarbeiders te verduren kregen. In 1984 verscheen een boekje van de Anne Frank Stichting dat de vooroordelen tegen allochtonen, een term die men overigens destijds nog niet hanteerde, probeerde te weerleggen. In de afbeelding bij dit artikel vindt u de inhoudsopgave van deze brochure.
Als het goed is valt u onmiddelijk op dat op deze lijst weinig andere ideeën over allochtonen prijken dan u anno 2012 gewend bent te horen. En tussen 1968 en 2012 verschenen nog heel wat meer vergelijkbare folders en boekjes. Laten we voor het gemak stellen dat in Nederland al ongeveer 40 jaar op dezelfde manier over integratie en immigratie wordt gedacht. In weerwil van dit soort bewijsmateriaal overheerst in het publieke debat echter het idee dat ‘de Nederlanders’ zo rond de komst van Fortuyn veranderden van tolerante burgers in kwaadwillende xenofoben, opgehitst door pseudo-fascisten (niet mijn mening) als Pim Fortuyn en Geert Wilders. Nederland en ‘de Nederlanders’ zijn in werkelijkheid sinds 1968 geen spat veranderd in hun houding jegens nieuwkomers.
Oude mantra
De lijst vooroordelen uit 1984 wijkt slechts sporadisch af van de mantra die anno 2012 aan elke dorpstoog kan worden gehoord en die de kern vormde van de opkomst van Wilders. Laatstgenoemde kent zijn pappenheimers: angst is een uiterst effectief en beproefd electoraal wapen. De slimheid van Wilders zat hem er vooral in dat hij dezelfde vooroordelen loshaalde van hun racistische component en koppelde aan het religieuze: de Islam.
In het seculiere Nederland een goede zet. Religie staat in de publieke opinie immers gelijk aan achterlijk, of het nu islam heet of de gereformeerde kerk. Hierdoor kregen vooroordelen die voorheen binnenskamers bleven, toegang tot het publieke debat. Wijzen op onderdrukking en achterlijkheid van de islam, ontdeed de vooroordelen van hun enge Holocaust-connotaties. Immers, de islam is in deze opvatting ongeveer vergelijkbaar met het nationaalsocialisme en over nazi’s mag je alles zeggen. Zo passen de vooroordelen die Janmaat nog de kop kostten, plotseling wél binnen het brave brugerlijke raamwerk dat het publieke debat in Nederland al eeuwen begrenst. Slim gespeeld van Wilders c.s.
Vooroordelen zijn vooroordelen
Ironisch genoeg toont juist de onwrikbaarheid van de lijst met vooroordelen aan dat het precies dat zijn: vooroodelen. Immers, alle voorspelde verschrikkingen als: ‘ze zijn straks met meer’ ‘ze voeren de Sharia in’ en ‘ze pakken onze banen af’, zijn tussen 1968 en 2012 niet bewaarheid. Marokkanen noch Turken hebben in Nederland veel macht, los van het criminele circuit. De kans dat ze die plotseling wel gaan verwerven is klein.
Maar misschien is wel belangrijker dat niemand erin is geslaagd een passend antwoord te vinden op diezelfde vooroordelen. Met andere woorden: jarenlang heeft men de kop in het zand gestoken voor deze vaak zeer actuele sentimenten onder grote delen van de bevolking, afgezien van wat foldertjes en boekjes, die de domme massa’s moesten beschaven. Overigens werden die geschreven vanuit het maatschappelijk middenveld, niet door de overheid. Hans Janmaat werd gezien als racistisch randverschijnsel, Fortuyn en Wilders waren/zijn enge pseudo-fascisten. Dat zij een stem gaven aan een belangrijk deel van de Nederlandse bevolking en dat die stem binnen ons democratische bestel gewoon zijn plaats verdient, wordt daarbij nog altijd vergeten.
Even dom als politiek correct
Die potsierlijke politieke correctheid heeft net zo min als het cultiveren van irrationele vooroordelen, enige verbetering gebracht in de positie van allochtonen in de samenleving, noch verbetering in het functioneren van de (multiculturele) samenleving. Liever gezegd: die struisvogelpolitiek was mede oorzaak van het ontbreken van enige bestendige interactie tussen de multigefragmenteerde culturele, religieuze, levensbeschouwelijke of zelfs door klasse bepaalde kliekjes die ons land rijk is. Gevolg: onbegrip, criminaliteit, angst, racisme, van god losgeslagen criminele Marokkaanse hangjeugd en een ontplofte peroxide-Limburger op grote borden langs de snelweg.
De mens is een dom, irrationeel wezen. Het wentelt zich in zelfgenoegzame gelijkhebberigheid, of we die nu xenofobie moeten noemen of illusoir optimisme. In beide gevallen lijkt de werkelijkheid niet ter zake te doen. De een vindt allochtonen werkloze criminelen, de ander vindt dat niemand dat mag vinden en dat alle allochtonen zielige producten zijn van maatschappelijk onbegrip. Het is allebei ongeveer even stupide.
