De Tour is als een Franse kaas: hij stinkt. Renners nemen stiekem de trein, laten zich met lood gevulde bidons aangeven om harder te dalen of vragen de televisiehelikopter vlak achter hen te vliegen voor een beslissend briesje in de rug. De koersdirectie ‘vergeet’ in 1966 op de tourradio te melden dat de Franse favoriet is ontsnapt, waardoor onze Jan Janssen het geel verliest. Publieksparticipatie varieert van goedbedoelde plenzen water in het gezicht tot stoten op de lever. En dan is er nog de blauwaderige schimmel van het peloton: Le Dopage. Kortom, de Tour is door en door verrot.
Et alors? In Frankrijk geldt: vies is lekker. De beruchte tenenkaas Epoisses (verboden in Amerika) trakteert de doorbijter op een superieure smaaksensatie, en zo is het ook met de Tour. Vuile streken (tactiek), smeerlappen (favorieten), de derde bal (wielerkwaaltje)… het wordt subliem smullen in juli. Maar voor het zover is, serveert DeJaap u de komende anderhalve week enige brokken verplicht leesvoer over geschiedenis, favorieten, techniek en tactiek. U dient immers goed voorbereid aan de start te staan.
Petit Histoire
De Tour is het geesteskind van Henri Desgrange, hoofdredacteur van de sportkrant L’Auto en als renner ooit houder van het werelduurrecord en Frans kampioen op de driewieler. In 1903 zocht hij naar een manier om lezers te winnen op zijn beter verkopende concurrent. Deze krant, Le Velo, sponsorde de 600km lange wielerklassieker Bordeaux-Parijs. Chef sur Chef, redeneerde Degranges, en schoot op 1 juli 60 overmoedigen in gang voor de Ronde van Frankrijk in zes gruwelijke etappes. Vanaf de start bij café Au Reveil Matin, iets onder Parijs, moesten de renners 2428 kilometer afleggen, een dikke 400 per dag.
Hoewel hij in de rit naar Marseille een gans doodreed en dientengevolge maar net aan een pak woedende boeren wist te ontkomen, was op 19 juli de eerste tourzege voor Maurice Garin. De besnorde schoorsteenveger, 162 cm. bij 60 kilo, kwam met een voorsprong van 2 uur 49 aan op de nummer twee van de 21 gefinishte coureurs. Op een 18 kilo zware fiets met dikke banden en zonder versnellingen, da’s precies uw stadsbarrel dus, haalde Garin een gemiddelde van 25,3 per uur. Hij kreeg er 3000 francs voor, ongeveer 25,000 euro.
De Tour blijkt een voltreffer bij het publiek, dat zich vanaf de tweede editie verdringt langs het parcours. Om de lokale Chou Chou toe te juichen, maar ook om diens belagers glas, stokken en ander ongemak voor de wielen te gooien (officials raapten in 1905 ruim 100 kilo spijkers van de weg). De eerste tourdode viel in 1910. Niet op de flanken van de mythische Tourmalet, dat jaar voor het eerst beklommen, en zelfs niet door toedoen van de moordlustige beren die daar toen nog rondliepen. Tijdens de rustdag in Nice zocht de ongelukkige Adolphe Hélière verkoeling in zee, stuitte op een knots van een kwal en overleed ter plekke.
En Route..
Na uw eerste leeskilometers heeft u het begrepen. Fair Play staat niet het Franse dictionaire. Voor de zoete smaak van de overwinning moet de renner zijn collega’s de kaas van het brood vreten, zowel publiek als organisatie stroop om de mond smeren en loslopend wildbraad vermijden (al is dat tegenwoordig meer in de categorie ‘hond & paard’ dan ‘beer & kwal’). De Tour is een delicatesse die zéér zout wordt gegeten..
Maarten van Gijn is het bewijs dat er in de kunstwereld heus wel echte mannen rondlopen. Professioneel gepreoccupeerd met de schilderijen en antiquiteiten die bij veilinghuis Christie’s onder de hamer komen, verruilt hij buiten kantooruren zijn zachte bureaustoel graag voor een hard zadel. Op de racefiets deed hij ooit slechts een kwartier langer over de Stelvio dan schaatsbelg Bart Veldkamp, op de mountainbike blinkt hij uit in vluchtelementen en het nemen van orale bodemmonsters. Favoriet wielerlied: ‘Zo’n lekkere strakke blonde meid op ’n racefiets’ van Gerard Cox.
